Een museum als het Amsterdam Museum is er voor alle Amsterdammers, voor alle Nederlanders en voor alle buitenlanders. Dat zijn nogal veel mensen voor wie het museum er is!

Maar ván wie is het museum? De eerste gedachte is: van de stad, van de gemeente. Dus van de Amsterdammers. Van alle Amsterdammers? Daar wringt de schoen.

En die schoen probeert het Amsterdam Museum nu juist aan te trekken. Door buiten de bekende paden te treden, door onderbelichte en niet gerepresenteerde groepen Amsterdammers een plekje onder de zon te bieden.

Ik vind dat geweldig en heb er alle lof voor. Maar een museum is geen buurthuis, geen democratische hemel. De taak van een museum is om interessante geschiedenissen en ervaringen te tonen en na te vertellen.

Dan rijst de meteen vraag: wat is interessant? Vroeger dachten we: de stadsbestuurders, de patriciërs en de kunstenaars, die zijn interessant. Die verdienen een eigen schuttersgalerij! En de helden, van zeevaarders tot verzetsmensen, zij behoren in de vitrines. De crème de la crème, daar willen mensen naar kijken, die willen ze bewonderen, kortom, die vereeuwigen we in het museum.

Totdat het besef doordrong dat niet alleen die mensen, die iets bijzonders hebben gedaan, aandacht verdienen. Dat het ook interessant is om te kijken naar groepen mensen in plaats van enkel individuen. Groepen, minderheden zo u wilt, waar iets mee is gebeurd.

Zo werden weeskinderen, arme Jordanezen, oorlogsslachtoffers, gastarbeiders, feministen museaal aantrekkelijk. Omdat ze belangrijke en interessante verhalen bieden van groepen mensen die ons een spiegel voorhouden over de maatschappij. De maatschappij tijdens kantelpunten, in historische tijden, op de golven van veranderingen.

En dan zijn we nu aanbeland bij transgenders, een groep in de samenleving waar ik ook toebehoor. Wij zijn de eerste binnen een vernieuwend project van het Amsterdam Museum om bepaalde groepen actief in het museum te trekken. Waarbij het verder gaat dan alleen het worden van een museaal object, want we worden ook gevraagd om mee te doen als curator.

Maar dan komen we op gevaarlijk gebied. Wat maakt transgenders interessant? Is het ons anders zijn? Ja, misschien. Is het onze bijdrage aan de stadsgeschiedenis? Ja, misschien. Staan we symbool voor veranderingen in de samenleving? Ja, misschien.

Maar wat ons NIET op voorhand interessant maakt, is het transgender zijn an sich. Dat betekent in de praktijk namelijk gewoon: mens zijn. Niet a priori een speciaal mens of een buitenissig mens of een fascinerend mens. Ik zou willen zeggen: dat moet van geval tot geval scherp bekeken worden!

Waarin schuilt het bijzondere onder ons? Dat is de vraag die het museum scherp moet krijgen.

Genderdiversiteit, het naar binnen halen van transgenderverhalen, is namelijk niet genoeg. Dat is een leeg begrip. Niet alles van en aan ons is interessant. Want dat is het van niemand, niet van een homoseksuele man, lesbische vrouw, tramchauffeur, gemeenteambtenaar, oude inwoner van Noord, of een zakenman van de Zuidas.

Probeer niet de alledaagse realiteit te vangen. Die kan heel banaal zijn. Dus ga niet collectioneren op het enkele feit dat iemand transgender is en neem ook niet alles aan wat een transgender je aanbiedt. Disclaimer: als een museum een community vraagt om zelf met objecten te komen, dan zijn dat niet perse de meest interessante dingen.

Nee, museummensen: onderzoek, duik erin, zoals je dat met elk historisch thema doet! Haal uit die amorfe transmassa datgene wat een verhaal vertelt. Dan pas neem je ons als groep serieus. Zie ons niet als een bedreigde diersoort waarvan je elk exemplaar wilt redden.

Maar collectioneer proactief en nieuwsgierig, en ga op zoek naar belanghebbende objecten van revolutionaire transgenders.

Dus ja: die vlag van de Trans Pride, ja, de bedelbus van The Noodles, ja, de schilderijen en iconische foto's van transmensen, ja de bontjas en sieraden van een beroemde transpionier… alles wat uniek is, wat een verhaal vertelt, wat symbool staat voor een transitie. Kortom, de topstukken uit de tentoonstelling Transmission.

Transmissie geslaagd.

Bekijk alle foto's van de bijeenkomst op flickr en de livestream op YouTube.

Lees meer over Alex Bakker op zijn eigen website: bakkertxt.wordpress.com.

Bekijk het evenement op Facebook.