Minder bekend is dat de kunstenaar zo rond zijn 50ste het grote keerpunt van zijn carrière beleefde: zijn bankroet. Net als nu was er sprake van een fikse economische crisis in het land, waardoor Rembrandt zijn schulden niet kon afbetalen. Gelukkig kreeg hij begin 1656 een eervolle opdracht van het Amsterdamse Chirurgijnsgilde: het schilderen van de Anatomische les van Dr Jan Deijman. Uit de bronnen weten we dat de echte les eind januari plaatsgreep en drie dagen in beslag nam.
Het voltooide schilderij mat oorspronkelijk ongeveer 245 bij 300 cm. Helaas viel het ten prooi aan de vlammen in 1723, zodat nu slechts een klein fragment over is. Onder de “overlevenden” van de brand is ironisch genoeg het prachtig weergegeven lijk, dat met de voeten uit het doek lijkt te steken. Een tekening van Rembrandt geeft een indruk geeft van de oorspronkelijke opzet van de compositie.
In de maanden na de voltooiing van het doek had Rembrandt de grootste moeite om zich de schuldeisers van het lijf te houden. Van de paar honderd gulden die de opdracht zal hebben opgeleverd heeft hij nauwelijks kunnen genieten. Op 10 juli 1656 was hij genoodzaakt om zijn faillissement aan te vragen. Meer informatie