Zotonic - Atom Feed Module 2024-03-28T21:14:31+01:00 https://hart.amsterdam/nl/ Hart Amsterdammuseum https://hart.amsterdam/rsc/231879 2017-05-16T12:07:16+02:00 2017-05-07T19:22:00+02:00 Jo van der Spek https://hart.amsterdam/rsc/231884 Schipholbrand Als je dit grindpaadje volgt, dan ontmoet je elf doden. Het zijn de elf migranten die omkwamen in de Schipholbrand op 26 oktober 2005. Ze zaten opgesloten in het detentiecomplex Schiphol-Oost. <p>Het detentiecomplex stond in een industriële uithoek van Schiphol nabij de Fokkerweg, aan het eind van de landingsbaan. Om de drie minuten hoorden zij vliegtuigen overkomen. Zelf waren ze onhoorbaar en onzichtbaar. Pas door de brand kregen ze een gezicht. Maar dan in de vorm van dit bescheiden monument, in diezelfde uithoek op Schiphol Oost. Hier staan elf houten zuilen met hun elf namen, 9 mannen en twee vrouwen. Elke zuil staat voor een verwoest leven. De stenen zuil in het midden is geplaatst door de regering.</p> <p>Deze elf mensen waren, samen met al die honderden andere migranten die in dit soort centra worden vastgehouden, klaar voor vertrek. Terug naar eigen land. Want zij kwamen niet langs de douane. Hun visum was verlopen. Ze waren “illegaal”, ongedocumenteerd. Of ze waren in het verkeerde land geboren. Ze mochten hier niet zijn.</p> <p>De Schipholbrand was de grootste ramp in de geschiedenis van Schiphol, tenzij je de Bijlmerramp meetelt. Maar dit monument is kleiner en moeilijker te vinden dan alle andere. Mogen ze nog steeds niet gezien worden? Het nieuw gebouwde detentiecomplex staat op Schiphol West, verstopt achter de geluidsmuur van de A4. Als je het niet weet dan zie je het niet.</p> <p>Elk jaar herdenken overlevenden en omwonenden bij dit monument de Schipholbrand, en de slachtoffers. En telkens wordt de overheid gemaand om anders naar immigranten te kijken. Niet als ongewenste postpakketten, die retour moeten worden gestuurd, maar als mensen op zoek naar beter leven. In navolging  van de overlevenden zeggen zij sinds jaar en dag:</p> <p>           <em>We Are Here</em></p> <p><em>           To make a life again</em></p> <p><em>           Together as one</em></p> <p>Op de <a href="http://schipholbrand.net/nl/">website</a> van de Schipholbrand staan verslagen van herdenkingen en de locatie van het monument: Ten Pol 1438AH, Oude Meer. </p> <p>Jo van der Spek is radiomaker en betrokken bij de stichting <a href="http://www.tacticalmediafiles.net/campaigns/6440/M2M-migrant-to-migrant">M2M Migrant2Migrant</a></p> <p> <!-- z-media 231882 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/235047 2017-05-09T13:47:58+02:00 2017-05-07T12:05:00+02:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Schiphol in 2050 Zondagmiddag 7 mei was een feestelijke dag in het Amsterdam Museum. De winnaars van de beste toekomstvisies op Schiphol werden bekend gemaakt. <p>Iedere bezoeker van &#39;100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek&#39; kon een reactie achterlaten in de tentoonstelling of online. De vraag die we hierbij stelde: hoe ziet Schiphol er in 2050 uit? Elke maand trokken we een <a title="Prijswinnaars" href="/nl/page/195468/prijswinnaars">maandwinnaa</a>r. Maar de allerbeste reacties maakten kans op de hoofdprijzen: een vliegvakantie naar Ibiza, een hotelovernachting in Amsterdam en een rondvlucht over Schiphol. De jury bestond uit een afvaardiging van het Amsterdam Museum en Schiphol.</p> <p><strong>En de winnaars zijn..</strong><br /> Het werd de jury niet makkelijk gemaakt. De afgelopen maanden zijn er ruim 1600 kaartjes opgehangen in de tentoonstelling. Een heel karwei om alle kaartjes te bekijken en te sorteren. Na lang beraad werden de winnaars gekozen en zij werden uitgenodigd voor de prijsuitreiking.<br /><strong><br />1<sup>e</sup> prijs</strong> – geheel verzorgde vliegvakantie naar Ibiza, aangeboden door <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.corendon.nl/" target="_blank">Corendon</a><br /> Shayan Debois (11 jaar) met zijn reactie: &#39;<em>Dat Schiphol ook onder de grond is en iedereen zijn eigen mini vliegtuigje heeft of een vliegende auto.&#39;</em><br /> <br /> <strong>2<sup>e</sup> prijs</strong> – overnachting in de Cockpit Suite van het <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.corendonhotels.com/corendon-vitality-hotel-amsterdam/nl/" target="_blank">Corendon Vitality Hotel</a> in Amsterdam, aangeboden door <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.corendon.nl/" target="_blank">Corendon</a><br /> Madeline van Dijk (11 jaar) met haar reactie: <em>‘Schiphol heeft geen vliegtuigen meer, maar teleportatiepoorten en ook geen trams maar een soort van treinen onder de grond die in een lichtbuis gaan waar je zo snel gaat als het licht.’</em></p> <p><strong>Gedeelde 3<sup>e</sup> prijs</strong> – rondvlucht boven Schiphol, aangeboden door <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.schiphol.nl/" target="_blank">Schiphol</a><br /> Timo van der Veen (8 jaar): <em>‘Vliegtuigen gaan recht omhoog (net als een raket). Geen overlast meer van overvliegende vliegtuigen.’<br /></em>Tim Hameleers (11 jaar): <em>‘Verticaal opstijgende vliegtuigen en veel meer automatisering. Vliegtuigen buiten de zwaartekrachtsaantrekking laten vliegen om brandstof te besparen</em>.’<br /><br />Naast deze prijzen werden er nog een aantal bijzondere reacties genoemd. Boris, Nicola, Olivia en Noah werden door de jury eervol vernoemd en winnen daarmee kaartjes voor het Amsterdam Museum, het Gouden Boekje over Schiphol en kaartjes voor de Schiphol <a rel="noopener noreferrer" href="http://www.schipholbehindthescenes.nl/" target="_blank">Behind the Scenes Tour</a>.<br /><br /> <strong>Gefeliciteerd!</strong><br /> Namens het Amsterdam Museum en Schiphol feliciteren we alle winnaars met hun prijs. Daarnaast willen we iedereen die de afgelopen maanden een reactie heeft achtergelaten bedanken voor hun inzending. We waren erg onder de indruk van alle mooie, grappige en bijzondere reacties. Het volledige juryrapport is <a title="Definitief juryrapport Schiphol 2050.pdf" href="/nl/page/235058/definitief-juryrapport-schiphol-2050-pdf">hier</a> terug te lezen.</p> https://hart.amsterdam/rsc/207712 2017-04-05T14:21:52+02:00 2017-03-17T16:03:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Een duurzaam bankje Op Schiphol en tijdelijk ook op de binnenplaats van het Amsterdam Museum vind je een bijzonder en duurzaam bankje gemaakt van olifantengras.<br /><br /> <p>Olifantengras is een grassoort dat in de omgeving van Schiphol groeit. Dit gras is bewust geplant rondom de luchthaven: vogels vinden olifantengras helemaal niet fijn om in te verblijven. Een goede manier dus om vogels uit de buurt van het vliegveld te krijgen. Daarnaast absorbeert olifantengras zowel geluid als CO2. En sinds kort worden er ook producten gemaakt van olifantengras.</p> <p>Deze bankjes zijn een van de vele dingen die Schiphol doet om de duurzaamste luchthaven ter wereld te worden. De luchthaven wil in de toekomst steeds meer werken met duurzame, natuurlijke en klimaatneutrale materialen, en het liefst ook met materialen die uit de directe omgeving komen. Het gebruik van olifantengras is daar een mooi voorbeeld van.  Andere dingen die Schiphol al inzet zijn onder andere: beton van oude platformen en gebouwen hergebruiken en uit afvalwater mestkorrels maken, waarmee de omgeving wordt bemest.<br /> <br /> Kom langs in de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek’ om meer te weten te komen over het verleden, heden en toekomst van Schiphol. Meer informatie over de bankjes van duurzaam materiaal vind je op de <a rel="noopener noreferrer" href="http://nieuws.schiphol.nl/onthulling-twee-biobased-banken-op-schiphol" target="_blank">website</a> van Schiphol. </p> https://hart.amsterdam/rsc/193642 2017-02-24T16:38:23+01:00 2017-02-24T15:53:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Wieken van de molen Vanuit de lucht lijkt Schiphol een beetje op de wieken van een molen. De landingsbanen wijzen verschillende kanten op, alsof ze meedraaien met de wind. Jan Dellaert is de bedenker van dit slimme ontwerp. <p>Jan Dellaert presenteerde in 1949 een ambitieus plan met wel 10 start- en landingsbanen die in de meest voorkomende windrichtingen moesten worden gebouwd, zodat het vliegverkeer bij elke windrichting zou kunnen landen en opstijgen. Dat kun je goed zien op bovenstaande afbeelding. Uiteindelijk werden er maar vier banen gebouwd, maar wel in die verschillende richtingen. In 1967 werd dit nieuwe Schiphol feestelijk geopend. <br /><br />Ondertussen is daar de Polderbaan (2003) bijgekomen en lag de Oostbaan er al als overblijfsel van het oude Schiphol van voor 1967. Schiphol is nog steeds beroemd vanwege dit slimme ontwerp dat rekening houdt met veelvoorkomende windrichtingen en daardoor vallen de problemen met harde wind relatief mee in vergelijking met andere vliegvelden.</p> <p>Dat betekent niet dat piloten met harde storm niet hoeven op te letten op Schiphol! Landen en opstijgen vereist nog steeds de nodige techniek en concentratie van de piloten. Daarnaast is de capaciteit om vluchten af te handelen bij storm minder groot, waardoor de kans groot is dat vluchten vertraagd of geannuleerd worden. Maar zelfs met harde storm blijft Schiphol gewoon open voor al het vliegverkeer.<br /><br /><!-- z-media 193657 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/174041 2017-02-16T17:28:25+01:00 2017-02-16T14:00:00+01:00 Tessel Dekker https://hart.amsterdam/rsc/30945 Hoe Schiphol ontstond In 1916 verkocht boer Knibbe zijn twaalf hectare weide- en bouwland in de drooggelegde Haarlemmermeer aan de overheid. Deze verkoop markeert het ontstaan van de luchthaven Schiphol. Nadat de grond gereed was gemaakt en er enkele loodsen waren geplaatst, landden al in september van dat jaar de eerste vliegtuigen op het terrein. <p><strong>Het goedkoopste stukje grond</strong></p> <p>Met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 werd het gebrek aan militaire middelen – met name een toereikend vliegveld – zichtbaar. Hoewel Nederland neutraal was, gaf de onzekere situatie wel aanleiding tot de oprichting van een nieuw militair vliegveld. Dat vliegveld moest de bestaande vliegbasis Soesterberg vervangen. Voorwaarde was dat het binnen de Stelling van Amsterdam zou komen. Maar dat het vliegveld op de plek is gekomen waar het nu ligt, was niet vanzelfsprekend. Aanvankelijk werd gezocht in de Zeeburgerpolder en in de buurt van Zwanenburg, maar deze grond bleek te duur. Het oog viel uiteindelijk op het gebied in de Haarlemmermeer. Na de aankoop van het land van Knibbe werd het omliggende gebied in snel tempo onteigend met de dreigende oorlog als argument. Slechts één jaar later was Schiphol al uitgegroeid tot een van de grootste vliegvelden van Europa.</p> <p><!-- z-media 174043 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><strong>Belhamels en juffertjes</strong></p> <p>Niet iedereen was echter blij met de komst van Schiphol, zeker de plaatselijke bevolking niet. De streng gereformeerde gemeenschap zag de militairen vooral als indringers. Uit protest legden sommige bewoners scherpe mesjes op de rijbaan en bekogelden auto’s met bevroren koolstronken. Tegen dit fysieke verzet traden de militairen hard op. Andere omwonenden kozen voor een geweldloze manier om hun ongenoegen te uiten en dienden klachten in. Bijvoorbeeld tegen de jonge militairen die er met de dorpsmeisjes vandoor gingen. Maar helaas: de bevelhebber wilde het verzoek om zijn ondergeschikten de omgang met de meisjes te verbieden niet inwilligen.</p> <p><!-- z-media 174044 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><strong>100 jaar later</strong></p> <p>Inmiddels zijn er amper nog sporen te zien van de eerste jaren van Schiphol. En door de grootschalige groei van de luchthaven ook niet meer van de authentieke omgeving. Het dorp Rijk moest bijvoorbeeld in de jaren 50 wijken voor uitbreidingen. Maar een strategische plek is Schiphol altijd gebleven – inmiddels niet meer vanuit militair oogpunt, maar vooral voor economisch en recreatief gebruik.</p> <p> </p> <p>Wil je meer weten over het ontstaan van Schiphol? Op <strong>dinsdag</strong> <strong>28 februari om 15:00 uur </strong>geeft Schipholhistoricus Jan Willem de Wijn een <a rel="noopener noreferrer" href="https://hart.amsterdam/nl/page/162407" target="_blank">lezing</a> over de geboorte van Schiphol. Deze lezing is gratis toegankelijk voor onze bezoekers.</p> <p> </p> <p><em>Deze blog is mede tot stand gekomen dankzij het onderzoek van Jan Willem de Wijn.</em></p> https://hart.amsterdam/rsc/183650 2017-02-10T13:21:09+01:00 2017-02-10T13:01:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 IJsberen op Schiphol Ook met winters weer landen en vertrekken er vliegtuigen vanaf Schiphol. Bij sneeuw en gladheid worden wel altijd voorzorgmaatregelen genomen. Dat betekent dat de ijsberen worden opgeroepen. <p>Je leest het goed, op Schiphol werken ijsberen. Dat zijn geen echte ijsberen, maar medewerkers op Schiphol die bij winters weer meehelpen om de banen ijsvrij te krijgen. In het dagelijks leven hebben zij een hele andere functie, bijvoorbeeld als manager of secretaresse, maar in de winter kunnen ze worden ingezet bij de sneeuwvloot. Ze melden zich hier vrijwillig voor aan en krijgen een uitgebreide training. In totaal werken er 450 mensen om de luchthaven sneeuw- en ijsvrij te houden.</p> <p>Schiphol bevat daarnaast een uitgebreide sneeuwvloot van honderd sneeuw- en strooivoertuigen. Er wordt gestrooid met zout en met schuivers en blazers wordt het ijs van de baan geveegd. Benieuwd hoe dat er precies uit ziet? Bekijk onderstaand filmpje van Schiphol TV. En kun je niet genoeg krijgen van Schiphol, kom dan langs in de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek’.</p> <p> </p> <p><iframe src="//www.youtube.com/embed/mSZhjJinRL4" width="560" height="315" frameborder="0"></iframe></p> https://hart.amsterdam/rsc/164855 2017-02-14T08:41:31+01:00 2017-01-20T13:43:00+01:00 Laura van van Hasselt https://hart.amsterdam/rsc/3210 Hemelvaart in januari Op de tentoonstelling over Schiphol die nu in het Amsterdam Museum te zien is hangt een indrukwekkend schilderij van Janneke Viegers. Het is fiks, twee bij twee meter, maar het duurt even voor je ziet wat de grijsblauwe lijnen en de witte figuurtjes op het donkerblauwe doek voorstellen. <p>Dit is Schiphol van bovenaf gezien. Viegers schildert niet met penseel maar met haar handen direct op het doek (met dunne latex handschoentjes aan). Ze maakte het kunstwerk in 1996 op basis van een luchtfoto uit 1986. Het schilderij heeft twee titels: ‘Schiphol’ en ‘Hemelvaart’. </p> <p><strong>Altijd te weinig plek</strong></p> <p>Met ruim 90.000 objecten in de collectie is er altijd ruimtegebrek in het Amsterdam Museum. Het liefst laat je al die bijzonder voorwerpen en kunstwerken aan zoveel mogelijk mensen zien, maar alles tegelijk past niet. Je zou er als bezoeker trouwens ook gek van worden, zo’n lawine aan objecten. Lang leve het depot dus, maar ook lang leve de tijdelijke tentoonstelling waardoor er ruimte is om regelmatig iets nieuws (ouds) te laten zien in het museum.</p> <p><strong>Airport City</strong></p> <p>Dit schilderij van Viegers is zo’n object dat eindelijk weer eens te zien is in het museum dankzij een tijdelijke tentoonstelling. Het hangt nu in de zaal met de titel ‘Airport City’. Die term slaat op het moderne Schiphol waar je niet alleen kunt landen of opstijgen, maar ook werken, winkelen, uit eten, in een hotel overnachten… je kunt er zelfs naar een museum of naar de openbare bibliotheek. Hoe groot is het verschil tussen een vliegveld en een echte stad eigenlijk nog?</p> <p>Voor Viegers lijkt dat verschil er nauwelijks te zijn. Haar Schipholschilderij past in een <a href="http://www.viegers.one/">uitgebreide serie </a>van haar hand van stadsgezichten, allemaal vanuit de lucht gezien. Zo schilderde ze New York, Parijs, Londen, Moskou, Antwerpen, Rotterdam, Sjanghai en nog veel meer steden. En Schiphol dus, die stad vlakbij Amsterdam van waaruit je naar de hemel kunt varen en weer terug.</p> https://hart.amsterdam/rsc/152811 2017-01-23T17:26:22+01:00 2017-01-09T13:56:00+01:00 Tessel Dekker https://hart.amsterdam/rsc/30945 Van Vliegkamp Schiphol tot Amsterdam Airport Wat 100 jaar geleden begon als klein militair vliegveld in de polder is vandaag de dag uitgegroeid tot één van de belangrijkste luchthavens ter wereld. Schiphol is hét symbool voor de Nederlandse luchtvaart en functioneert als toegangspoort tot ons land. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het afgelopen jaar uitvoerig is stilgestaan bij het jubileum van Schiphol. <p>Zo waren er op verschillende plekken exposities. In het Stadsarchief was een foto-expositie en in het Haarlemmermeermuseum een historische tentoonstelling. Momenteel kun je ook nog <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.aviodrome.nl/evenementen/tentoonstelling-schiphol-100-jaar/" target="_blank"><em>100 jaar Schiphol </em>in het Aviodrome museum</a><strong> </strong>bezoeken. In het Amsterdam Museum is nog tot en met 7 mei <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.amsterdammuseum.nl/tentoonstellingen/100-jaar-schiphol" target="_blank">Schiphol 100 jaar – klaar voor vertrek</a><strong> </strong>te zien. Maar het 100-jarige bestaan van Schiphol werd niet alleen met klassieke tentoonstellingen gevierd. Ook verschenen er vorig jaar enkele interessante digitale presentaties. Schiphol maakte bijvoorbeeld in samenwerking met het Amsterdam Museum het online museum <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.schiphol100jaar.nl/" target="_blank">schiphol100jaar.nl</a><strong>. </strong></p> <p>Een ander mooi voorbeeld is de animatie die het Stadsarchief Amsterdam maakte over de groei van Schiphol. Zoals <a rel="noopener noreferrer" href="http://www.parool.nl/kunst-en-media/animatie-zo-groeide-schiphol-in-100-jaar-tijd~a4376851/" target="_blank">het Parool</a> al schreef: ‘Het Amsterdamse Stadsarchief weet altijd als geen ander filmpjes te maken van de groei van Amsterdam en de omgeving’. Eerder maakte het archief al vergelijkbare filmpjes over <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.youtube.com/watch?v=IvsHvfs3G1M&amp;t=6s" target="_blank">de groei van de grachtengordel</a><strong> </strong>en <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.youtube.com/watch?v=q5mirkkexSE" target="_blank">de uitbreidingen van de negentiende eeuw</a>. In de meest recente animatie zien we hoe de Haarlemmermeer wordt ingepolderd, hoe gebouwtjes verrijzen en landingsbanen verschijnen. Er wordt gebouwd, herbouwd, vertakt en vergroot tot het geheel de grootte heeft van een kleine stad. Juist met dit soort digitale visualiseringen, mede mogelijk gemaakt door de technologische vooruitgang, kun je tegenwoordig historische ontwikkelingen, zoals stedenbouw, op een spectaculaire manier inzichtelijk maken. Zo kan een breed publiek zich realiseren wat een onvoorstelbare groei Schiphol de afgelopen eeuw heeft meegemaakt.</p> <p>Wil je meer weten over het historische onderzoek voor deze animatie en hoe de film werd gemaakt? Op <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.amsterdammuseum.nl/activiteiten/100-jaar-schiphol-lezing-over-animatie" target="_blank"><strong>dinsdag</strong> <strong>31 januari om 15:00</strong></a> geven de makers, conservator Erik Schmitz (Stadsarchief Amsterdam) en animator Rudi Nieuwenhuis (THING), een lezing hierover in het Amsterdam Museum. Deze lezing is gratis voor museumbezoekers.</p> <p>Meld je aan via <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.facebook.com/events/180385369095917/" target="_blank">Facebook</a>.</p> https://hart.amsterdam/rsc/145656 2017-01-23T17:18:25+01:00 2017-01-02T16:24:00+01:00 Laura van van Hasselt https://hart.amsterdam/rsc/3210 Opstijgen vanuit een meer Het blijft een merkwaardige naam, Schiphol. Waar komt die term toch vandaan? Niet van ‘luchtschip Holland’, zoals wel eens wordt gedacht. De term Schiphol bestond al eeuwen voor het eerste vliegtuig was uitgevonden. Al in een document uit de vijftiende eeuw komt de naam ‘Sciphol’ voor. <p>Mogelijk sloeg die term op een stuk land waar je hout (scip) kon halen (hol). Maar ‘hol’ zou ook van ‘hel’ of ‘graf’ kunnen komen, omdat in deze hoek van het Haarlemmermeer veel schepen zouden stranden. Zeker weten doen we het niet.</p> <p>Wat we wel weten, is dat er eeuwenlang schepen hebben gevaren op de plek waar nu vliegtuigen landen en opstijgen. Schiphol is gebouwd op de bodem van het Haarlemmermeer. Op dit schilderij van Ludolf Bakhuizen zie je het meer in de zeventiende eeuw. Het Haarlemmermeer werd ook wel de ‘waterwolf’ genoemd, omdat het voortdurend land opslokte. Bij heftige stormen stroomde het water soms bijna tot aan de stadspoorten van Leiden en Amsterdam.</p> <p>In 1852 werd het Haarlemmermeer drooggemalen en vanaf dat moment kon er gebouwd worden. In de polder kwam onder andere een fort te liggen: Fort Schiphol. Het maakte deel uit van de Stelling van Amsterdam, een ring van verdedigingswerken rond de hoofdstad. Fort Schiphol heeft er tot 1934 gelegen. Toen moest het plaats maken voor de draaibrug over de Ringvaart.  </p> <p>Wil je het schilderij van het oude Haarlemmermeer in het echt zien? Kom dan naar onze tentoonstelling over 100 jaar Schiphol. Het ‘Woelend water’ van Bakhuizen hangt in de eerste zaal.</p> <p><strong> </strong></p> https://hart.amsterdam/rsc/130023 2016-12-12T16:00:45+01:00 2016-12-12T15:50:00+01:00 Laura van van Hasselt https://hart.amsterdam/rsc/3210 Duizend bommen en granaten In de tentoonstelling &#39;100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek&#39; staat een heuse vliegtuigbom. Het is de voorste helft van een Amerikaanse 500-ponder (ongeveer 250 kilo). Waarschijnlijk is hij gevallen bij de bombardementen van december 1943. <br /> <p>Schiphol was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste strategische vliegvelden van Europa. Voor de Duitsers, maar daarmee ook voor de Geallieerden. Het cynische gevolg was dat de luchthaven volledig met de grond gelijk is gemaakt. Door beide partijen. Liever zagen ze Schiphol geheel verwoest dan in handen van de vijand. </p> <p>Het begon in de nacht van 10 mei 1940 met een bombardement van de Duitsers, bij de invasie van Nederland. Ook de volgende dag regende het Duitse bommen op en rond Schiphol. Daarbij werden ook veel huizen in de omgeving verwoest. Na de capitulatie kwam het vliegveld in handen van de bezetters. Die bouwden de luchthaven zo snel mogelijk weer op, als militair vliegveld. Nieuwe naam: <em>Fliegerhorst 561</em>.</p> <p>Vanaf dat moment was Schiphol een doelwit voor de geallieerden. Ze hebben de luchthaven  verschillende keren gebombardeerd tijdens de oorlog. Het zwaarste bombardement was op 13 december 1943. Meer dan tweehonderd Amerikaanse bommenwerpers vielen de Fliegerhorst die dag aan. Met succes (als je het zo kunt noemen): daarna was het vliegveld praktisch onbruikbaar.  </p> <p>In 1944 probeerden de bezetters het vliegveld weer enigszins op te bouwen, maar veel stelde het niet meer voor. Na Dolle Dinsdag, september 1944, trokken de Duitsers zich definitief terug uit Schiphol. Voor ze wegvluchtten zorgden ze ervoor dat de Geallieerden niets aan het verlaten vliegveld zouden hebben. Ook de laatste resten bliezen ze op. Na de bevrijding moest Schiphol weer van de grond af worden opgebouwd.</p> https://hart.amsterdam/rsc/121155 2016-11-30T13:53:15+01:00 2016-11-30T10:05:00+01:00 Japke van Uffelen https://hart.amsterdam/rsc/121151 De stewardessenpakjes verzameling van Cliff Muskiet Een teleurstellende reis met het vliegtuig van New York naar Nederland in 1970 betekent het begin van Cliff Muskiets (geb. 1965) liefde voor de luchtvaart. Alles wat maar met vliegtuigen te maken heeft brengt hij mee naar huis of knipt hij uit brochures. Zo ontstaan er plakboeken vol met allerhande spullen, zoals suikerzakjes en bouwpakketten. Niks is Cliff te gek, zolang het maar met vliegtuigen te maken heeft. Het eerste stewardessenpakje dat hij op vijftien jarige leeftijd ziet brengt echter verandering in zijn verzamelbeleid. <p><!-- z-media 121148 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>Zijn moeder heeft op dat moment een KLM uniform uit 1971-75 van een collega gekregen die stand-by stewardess was en het niet meer gebruikte. Cliff vond het ‘zo cool’ dat hij brieven naar luchtvaartmaatschappijen gaat schrijven in de hoop meer pakjes te krijgen. Dat lukt vrij makkelijk, waardoor hij binnen vijf jaar tijd al vier uniformen verzameld. Wanneer hij als eenentwintig jarige als steward gaat werken groeit zijn verzameling steeds sneller. In iedere vlieglocatie gaat Cliff op pad om nieuwe aanvullingen te regelen, bijvoorbeeld door op luchthavens bemanningsleden aan te spreken.</p> <p><!-- z-media 121149 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>Momenteel telt Cliffs’ verzameling 1366 verschillende pakjes van 508 luchtvaartmaatschappijen. Hij stelt geen eisen aan de uniformen, zolang ze maar in het vliegtuig gedragen zijn. Natuurlijk heeft Cliff wel zijn voorkeuren. De pakjes van eind jaren zestig en begin jaren zeventig vindt hij het leukst, vanwege het gebrek aan strenge regels. Hoedjes of shawltjes hebben ook een favoriete plek; zij maken het plaatje af.</p> <p>Het hele interview met Cliff Muskiet is op <a title="Modemuze" href="https://www.modemuze.nl/blog/modemuze-gesprek-met-cliff-muskiet">Modemuze</a> te lezen.</p> <p>Cliffs’ hele collectie is op zijn website per maatschappij en periode gedocumenteerd en doorzoekbaar: <a href="http://www.uniformfreak.com">http://www.uniformfreak.com</a>.</p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/111045 2016-11-24T13:08:32+01:00 2016-11-24T10:34:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Luchtverkeersleiding Nederland Veel mensen zullen bij luchtverkeersleiding denken aan de verkeerstoren van Schiphol, een iconisch gebouw op onze nationale luchthaven. Maar niet iedereen zal weten dat dit slechts een van de werklocaties van Luchtverkeersleiding Nederland is. <p>Het projectteam van de tentoonstelling &#39;100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek&#39; gaat graag in op de uitnodiging van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) om op bezoek te komen en meer uitleg te krijgen over hun werkzaamheden. We worden ontvangen door Sacha in het LVNL-gebouw op Schiphol-Oost.</p> <p>In de presentatie van Sacha wordt het gelukkig al meteen een stuk duidelijker: Luchtverkeersleiding Nederland is meer dan alleen de verkeerstoren op Schiphol. Grofweg bestaat het uit drie componenten:<br /> 1. Vanuit de verkeerstoren op Schiphol wordt startend en landend vliegverkeer begeleid. Vanuit Toren West wordt dit gedaan voor de Polderbaan.<br /> 2. Het begeleiden van vliegverkeer in een groter gebied rondom de luchthaven (grofweg de Randstad), het zogeheten Approach Control<br /> 3. Het Area Controle Centre begeleidt vliegtuigen tot 7,5 kilometer hoogte in het hele Nederlandse luchtruim.</p> <p>Niet alleen het vliegverkeer met bestemming Schiphol wordt begeleid, ook overvliegende vliegtuigen die door het Nederland luchtruim vliegen hebben contact met de luchtverkeersleiders. De torens van de luchthavens Rotterdam, Maastricht en Groningen zijn ook van LVNL. Daarnaast wordt informatie aan sportvliegtuigjes en helikopters gegeven.<br /><br /><!-- z-media 111050 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><strong>Werken als luchtverkeersleider<br /></strong>Na de presentatie krijgen we ook een rondleiding door het gebouw. We gaan o.a. naar het trainingscentrum van LVNL. Een belangrijke taak is namelijk het opleiden van voldoende luchtverkeersleiders. Wat duidelijk wordt is dat je voor dit werk bepaalde kwaliteiten moet bezitten. Zo moet je stressbestendig en besluitvaardig zijn, vooruit kunnen denken, overzicht houden en snel kunnen schakelen. De opleiding duurt vier jaar en maar een handjevol mensen wordt uiteindelijk luchtverkeersleider.<br /> <br /> Onze rondleiding eindigt bij het observatiedek waar je een mooi kijkje krijgt op de vloer waar het echt gebeurt: in een grote zaal zien we de Approachverkeersleiding en het Area Control Centre. Maar ook de meteorologie-afdeling van het KNMI heeft hier een plek. En wist je dat de Approachverkeersleiding van Rotterdam-The Hague Airport ook op deze plek zit? We zien rijen met schermen waarop naderend, vertrekkend en overvliegend vliegverkeer in goede banen wordt geleid.<br /><br /><strong>Take control of the tower</strong><br /> Wil jij weten hoe het is om luchtverkeersleider te zijn? Kom langs in de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek’. In een nagebouwde verkeerstoren zie je het uitzicht vanuit de toren. Hiervoor mochten we een dag lang filmen in de verkeerstoren. Daarnaast kun je het spel ‘Take control of the Tower’ spelen, waarin jij de controle krijgt over het luchtruim boven Schiphol. Het spel is ontwikkeld door Luchtverkeersleiding Nederland en is ook online te spelen. Download de app in de <a rel="noopener noreferrer" href="https://itunes.apple.com/nl/app/take-control-of-the-tower/id592094848?ls=1&amp;mt=8" target="_blank">Apple Store</a> of in de <a rel="noopener noreferrer" href="https://play.google.com/store/apps/details?id=air.nu.strafwerk.takecontrol" target="_blank">Google Play Store</a>.<br /><br /><!-- z-media 111051 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/97125 2016-11-16T10:57:43+01:00 2016-11-15T11:39:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Robird Wist je dat er op Schiphol een Bird Control aanwezig is? Een team van ongeveer 17 personen houdt zich 24 uur per dag bezig met op afstand houden van vogels bij de vliegtuigen. <p>Vogels en vliegtuigen gaan namelijk niet zo goed samen. Vliegtuigen gaan vrij hard en vogels zijn slecht in het ontwijken en daarom vinden er wel eens botsingen plaats. Dat kan redelijk veel schade aanrichten aan vliegtuigen. Daarnaast loopt het meestal ook slecht af voor de vogel.</p> <p>Dus de Bird Control wil zo min mogelijk vogels op en rond Schiphol hebben. Maar hoe krijgen ze dat voor elkaar? Dat gebeurt op twee manieren. Allereerst zorgen ze er voor dat het landingsterrein van Schiphol zo onaantrekkelijk mogelijk wordt gemaakt voor vogels om daar te verblijven. Zo worden er bepaalde grassen gepland die vogels niet lekker vinden. De vogels die wel op het terrein belanden worden zo veel mogelijk verjaagd. Vogels worden afgeschrikt met knalmunitie, automatische vogelverschrikkers, met het geluid van roofvogels. En voorheen werd er ook een robotvogel ingezet genaamd Robird.</p> <p>In de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol’  hangt zo’n robotvogel. De vogel is zo gemaakt dat het precies de bewegingen en het gedrag van een echte roofvogel nabootst. Robird heeft een tijdje op Schiphol gevlogen, maar blijft daar voorlopig aan de grond. Omdat de Robird eigenlijk een drone is - met het uiterlijk van een vogel - en de dronewetgeving op dit punt nog niet duidelijk genoeg is, is besloten om voorlopig andere middelen te gebruiken om vogels te verjagen. Wellicht dat Robird in de toekomst weer op Schiphol is te vinden.</p> <p><em>Wil je Robird in het echt zien of wil je meer weten over de Bird Control op Schiphol?  Kom dan langs in de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol’. </em></p> https://hart.amsterdam/rsc/97144 2016-11-15T12:18:57+01:00 2016-11-10T12:03:00+01:00 Laura van van Hasselt https://hart.amsterdam/rsc/3210 Silent Crowds Schiphol lijkt soms wel een stad. Een stad waar het altijd druk is, zelfs ’s nachts. In een jaar komen er tientallen miljoenen mensen. Daarvan zijn er zo’n zestig miljoen passagiers, maar er komen ook veel mensen alleen om te winkelen, te werken of om iemand uit te zwaaien. Of het nu dag is of nacht, zomer of winter, het leven op Schiphol staat nooit stil. <p>Aldwin Izarin en Hans van der Linde hebben die drukte prachtig vastgelegd in hun film ‘Silent Crowds’. De film wordt op een grote wand geprojecteerd in de tentoonstelling 100 jaar Schiphol. Eigenlijk zijn het vier parallelle films, steeds vanuit een net ander perspectief. Je ziet een jaar lang Schiphol versneld aan je voorbijtrekken, op alle niveau’s: vanuit de luchtverkeerstoren, in de vertrekhal, op Schiphol Plaza, bij de bussen etc. Alle seizoenen komen voorbij en intussen draait de luchthaven maar door. Altijd vliegtuigen, altijd mensen.</p> <p>De film ‘Silent Crowds’ duurt ruim 13 minuten, maar het duurde meer dan een jaar om hem te maken. Niet met filmcamera’s maar met foto-camera’s, die Izarin en Van der Linde op ingenieuze manier aan elkaar hadden vastgemaakt. Ze bewogen langzaam langs een statief van vijf meter hoog en werden vanaf een computer bestuurd. In deze ‘making of’ van Izarin en Van der Linde zie je hoe dat in zijn werk ging. Fascinerend.</p> <p><!-- z-media 97147 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/88984 2016-11-01T12:13:34+01:00 2016-10-31T11:16:00+01:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Kolibriebroekje Waarom hangt er eigenlijk een knalgroen broekje in een tentoonstelling over 100 jaar Schiphol? Het is niet zo maar een broekje: hierin zaten twaalf vogeltjes verstopt. Tien kolibries en twee honingzuigers. <p><span style="font-weight:400; ">In 2012 probeerde een man met dit broekje de kostbare vogels van Suriname naar Nederland te smokkelen. </span><span style="font-weight:400; ">Tijdens de vlucht zaten ze in het tasje. De smokkelaar is op Schiphol opgepakt. Gelukkig hadden de meeste vogeltjes het overleefd.<br /><br /></span>Het broekje hangt samen met ander bijzonder smokkelwaar in de tentoonstelling: tasjes van slangenleer, een enorm zebravel, een opgezette slang. Allemaal spullen die illegaal het land zijn binnengekomen en die de douane op Schiphol heeft ontdekt. Maar ook spullen waarvan je misschien niet zo snel zou denken dat het illegaal is, zoals namaakspeelgoed.<br /><br />Namaakartikelen zijn een vorm van diefstal. Dat geldt ook voor kleding of horloges. Maar wat ook meespeelt: producten zoals speelgoed moeten voldoen aan Nederlandse veiligheidsregels. Gesmokkeld speelgoed kan bijvoorbeeld stoffen bevatten die gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Vandaar dat er op Schiphol streng wordt gecontroleerd op wat je allemaal in je koffer meeneemt.</p> <p><em><span style="font-weight:400; ">In de tentoonstelling ‘ 100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek’  kom je meer te weten over smokkelwaar en wat de douane allemaal doet om smokkelwaar op te sporen.</span></em></p> https://hart.amsterdam/rsc/78042 2016-10-16T19:12:58+02:00 2016-10-14T13:59:00+02:00 Tom van der Molen https://hart.amsterdam/rsc/7074 14 oktober 1929: De Zeppelin boven Amsterdam en Schiphol <p>Vandaag precies 87 jaar geleden, op 14 oktober 1929, maakte de Graf Zeppelin een promotievlucht boven Nederland. In augustus had het luchtschip met succes een reis om de wereld voltooid. Overal werd reclame gemaakt voor deze nieuwe manier van reizen en dus kwam de Zeppelin ook een rondje maken boven Nederland. Hooggespannen waren de verwachtingen ook in Amsterdam, getuige het verslag in de Telegraaf:</p> <p>“Tegen tien uur werd de drukte geweldig – de trams reden door hagen toeschouwers en hoewel er weinig politie aanwezig was, ontstonden er geen opstoppingen […] En er was er bovendien niet de zenuwachtigheid van “de eerste rij.” Iedereen kon er zeker van zijn een stallesplaats te hebben, onverschillig of er een dikke meneer vóór hem mocht staan.</p> <ul> <li>Waar blijft nou de Seppelien? Vroeg een dreinend meisje.</li> <li>Hou je gemak, zei een verveelde pa. De Seppelien neemt kolen in op Schiphol.</li> <li>Astie nou maar op tijd is…..[…]</li> </ul> <p>Nooit hoorde men meer theorieën omtrent de Zeppelin dan hier op de Dam en iedereen wist er alles van.  </p> <ul> <li>Astie nou maar niet op Schiphol geland is, zeiden de angstigen</li> <li>Kàn niet! zei een specialist.</li> <li>Kanniet, kanniet, betoogde een driftig oud heertje. Ik zou niet weten waarom dat niet zou kanne. Een Tsjeppelien kan álles. Hebbu niet geleze hoe ze gevaren binne over de Oseejaan en hoe ze geweest binnen naar Jáápan en overal. Zeg u nou niet dat het niet kàn.</li> <li>Het kan niet omdatteme geen mast hebbe op Schiphol</li> <li>Laat u naar u kijke. Geen mast op Schiphol. Zooveel masten als ze maar wille. Maar wat moet een Tsjeppelien met een mast? Het is toch zeker geen Urkerbotter? Zoo’n Tsjeppelien kan met de neus naar de grond komme als-tie-wil en overnacht bergen ze hem op in een loods… Het het in de krant gestaan! Hebbu niet geleze? Dat moet u leze!”</li> </ul> <p><!-- z-media 78047 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>De specialist had gelijk, de Zeppelin landde inderdaad niet op Schiphol maar gooide er wel post af. Op het <a rel="noopener noreferrer" href="https://youtu.be/Tic4MgFbjoE" target="_blank">Polygoonjournaal</a> was dat goed te zien. Volgens de kranten werd de post om 11:35 uur afgeworpen, vijf minuten later verscheen de Zeppelin al boven Amsterdam. Over Amsterdam-Zuid vloog hij richting het centrum om vanaf daar te draaien en recht over de Dam  te vliegen. <em>De Tijd</em> beschrijft het algehele gevoel op het plein goed:</p> <p>“Hoog boven de Damstraat kwam de reus aanzetten, blinkend in de zon. Recht kwam het op de Dam aan. Gejuich ging uit de menigte op, met zakdoeken werd gezwaaid. Langzaam gleed het gevaarte weg achter het hooge dak van het Koninklijk Paleis.”</p> <p><!-- z-media 78048 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>Na zeven minuten boven Amsterdam was de pret voorbij en vertrok de Zeppelin in de richting van Utrecht en Nijmegen om daarna weer terug te vliegen naar Friedrichshafen.</p> <p><!-- z-media 78049 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>Acht jaar later voltrok zich op luchthaven Lakehurst in New Jersey de ramp met de Hindenburg, die het einde van het Zeppelintijdperk inluidde. Het verschijnen van een Zeppelin boven Schiphol bleef zo een unicum.</p> <p>Tot 7 mei 2017 is in het Amsterdam Museum de tentoonstelling 100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek te zien. Voor veel meer verhalen over een eeuw Schiphol zie ook <a href="https://www.schiphol100jaar.nl/">https://www.schiphol100jaar.nl/</a></p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/67938 2016-10-18T10:26:03+02:00 2016-09-28T13:10:00+02:00 Gusta Reichwein https://hart.amsterdam/rsc/3165 100 Jaar Schiphol en - bijna - 100 jaar ELTA De tentoonstelling 100 jaar Schiphol is nu te zien in het Amsterdam Museum. Aan het begin van de twintigste eeuw was Amsterdam ook al heel trots op het succes van de scheepvaart en van het opkomende luchtverkeer. In 1914 werd in Amsterdam-Noord de Eerste Nederlandse Tentoonstelling op Scheepvaartgebied (ENTOS) georganiseerd en in de zomer van 1919 volgde de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (ELTA). <p><strong>De ELTA</strong></p> <p>Vliegen was aan het begin van de twintigste eeuw iets voor avonturiers en militairen, maar dat veranderde na de ELTA. Meer dan vijfhonderdduizend mensen trokken in de maanden juli en augustus naar een braakliggend terrein ten noorden van het IJ. Daar waren tijdelijke loodsen opgetrokken waar de bezoekers vele vliegtuigen uit binnen- en buitenland konden bewonderen. Er werden vliegdemonstraties gegeven en rondvluchten georganiseerd. Ondanks de voor die tijd hoge prijs van veertig gulden per vlucht, maakten vierduizend mensen gebruik van deze kans om stad en land in vogelvlucht te bekijken. De tentoonstelling was door vooraanstaande burgers geïnitieerd onder wie Albert Plesman. Kort na afloop van de ELTA werd de KLM opgericht, waarvan Plesman later directeur werd, en op het terrein van de ELTA werd de vliegtuigfabriek van Anthony Fokker gevestigd.</p> <p><!-- z-media 67946 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><!-- z-media 67952 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p>In de collectie van het Amsterdam Museum bevinden zich een penning en een speldje die de ELTA memoreren. Beide voorwerpen zijn afkomstig uit de collectie van Willem Dreesmann (1885-1954), een telg uit de bekende warenhuisfamilie, die een unieke verzameling heeft aangelegd van kunstvoorwerpen die betrekking hebben op de geschiedenis van Amsterdam. In de jaren zestig werden de schilderijen, prenten, penningen en kunstnijverheid door zijn nazaten geveild, een deel kwam terecht in het Amsterdam Museum.</p> <p><strong>Kleine herinneringen aan een groot evenement</strong></p> <p>De beeldhouwer en medailleur Johannes Cornelis Wienecke ontwierp de herdenkingspenning. Op de ene kant van de medaille zijn zwevend in de lucht negen verschillende typen vliegtuigen afgebeeld en door een opening in het wolkendek zie je de plattegrond van Amsterdam. Aan de keerzijde zijn het wapenschild van Amsterdam en de titel van de tentoonstelling weergegeven omkranst door lauwertakken met daaronder een motor met een luchtschroef. De penning heeft een diameter van 6,5 centimeter en is in brons gegoten. Zowel het ontwerp van Wienecke als de uitvoering door Koninklijke Begeer getuigen van groot vakmanschap. Er zijn slechts een paar exemplaren van deze penning bewaard gebleven in openbare collecties.</p> <p>De maker van het speldje is onbekend en het is meer een leuk souvenir dan een kunstwerkje. De schetsmatige voorstelling van de vliegmachine lijkt ontleend aan de FK23 Bantam. Dit toestel werd in de Eerste Wereldoorlog als gevechtsvliegtuig ontworpen door de Nederlander Frits Koolhoven en het maakte grote indruk op de ELTA. Nu is de Bantam te zien in het <a href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/zoeken/objecten?q=E.L.T.A.&amp;p=1&amp;ps=12&amp;st=OBJECTS&amp;ii=0#/NG-2011-1,0">Rijksmuseum</a>.</p> <p> </p> <p>Voor wie een indruk wil krijgen van de spectaculaire evenement in Amsterdam-Noord kan een <a href="http://www.geschiedenis-van-amsterdam-noord.nl/reportage-over-de-elta/">filmpje</a> zien dat wordt bewaard in de collectie van Eye en in het Stadsarchief zijn diverse foto’s en <a href="http://beeldbank.amsterdam.nl/beeldbank/indeling/detail?q_searchfield=elta">prentbriefkaarten</a> gearchiveerd.</p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/61145 2016-09-20T09:08:10+02:00 2016-09-19T11:36:00+02:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Superburendagen Het weekend van 17 en 18 september stond in het teken van de Superburendagen. Alle buren van Schiphol waren welkom om een kijkje te nemen achter de schermen van de luchthaven. Ook het Amsterdam Museum was aanwezig om alle buren te enthousiasmeren voor de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek’. <p>De festiviteiten vonden plaats in het zogeheten OT-gebouw. In dit gebouw staat normaal de sneeuwvloot: enorme machines die er voor zorgen dat vliegtuigen ook met winters weer kunnen landen en opstijgen. In twee grote hallen stonden diverse standjes. Bezoekers konden alles te weten komen over de douane, bagage, vrachtverkeer, luchtverkeersleiding, vliegtuigmaatschappijen en nog veel meer. </p> <p>In de stand van het Amsterdam Museum vertelden we uiteraard over onze net geopende tentoonstelling. En bij ons kon je ook vliegtuigjes vouwen en proberen ze te laten vliegen en het midden van de banier op de landingsbaan te laten raken. Gooide je raak, dan kreeg je kaartjes voor de tentoonstelling cadeau. Niet alleen kinderen gingen fanatiek aan de slag, ook veel volwassen bezoekers namen even de tijd om een vliegtuigje te vouwen dat zo goed mogelijk kon vliegen.</p> <p>De dag eindigde voor alle bezoekers met een spectaculaire show van de brandweer waarbij een brandend vliegtuig werd geblust.</p> <p><em>Voor wie de Superburendagen heeft gemist of geen genoeg kan krijgen van Schiphol: kom naar de tentoonstelling ‘100 jaar Schiphol – klaar voor vertrek’. In deze tentoonstelling nemen we je ook mee achter de schermen van de luchthaven, ontdek je interessante weetjes en kun je gave spellen spelen.</em></p> <p><em>En voor wie ook graag vliegtuigjes wilt gaan vouwen, <a title="Vliegtuigjes vouwen" href="/en/page/61368/vliegtuigjes-vouwen">op deze pagina</a> staan de modellen die je kunt downloaden en printen, inclusief de instructies.</em></p> https://hart.amsterdam/rsc/56991 2016-09-17T20:41:14+02:00 2016-09-09T11:00:00+02:00 https://hart.amsterdam/rsc/55247 Schiphol in oorlogstijd Toen Nazi-Duitsland Nederland in 1940 binnenviel was Schiphol een belangrijk doelwit. De Duitsers gebruikten Schiphol als militair vliegveld, genaamd Fliegerhorst 561. Daardoor was het ook voor de geallieerden een mikpunt. Na de Tweede Wereldoorlog lag Schiphol compleet in puin en wachtte er een enorme taak: de wederopbouw. <p><!-- z-media 56999 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><strong>De beginjaren van Schiphol.</strong></p> <p>In 1916 was Schiphol gebouwd als militair vliegveld van de Luchtvaartafdeeling der Koninklijke Landmacht (LVA), maar het verkreeg over de jaren steeds meer de functie van een burgerluchthaven. Eind jaren dertig was Schiphol één van de modernste vliegvelden van Europa. 1938 was met 78.520 passagiers een topjaar geweest. Onder andere door de oorlogsdreiging was dat aantal in 1939 teruggelopen tot 59.386, maar toch verwerkten alleen Parijs en Londen meer passagiers. De lijndienst Amsterdam-Berlijn van de Deutsche Luft Hansa was door de dreigende oorlog gesloten, maar werd op 15 maart 1940 weer heropend. Pas op 6 mei werd op Schiphol begonnen met de versterking van de verdediging. Dat was vrij laat, want in de vroege ochtend van 10 mei viel Nazi-Duitsland Nederland binnen. Om twee minuten voor vier vielen de eerste bommen op Schiphol, waar de vliegtuigen rustig aan de grond stonden. Het grootste deel van de LVA-vloot bleef gespaard, maar de opvallende oranje vliegtuigen van de KLM werden wel fors geraakt. De tegenaanval heeft niet meer mogen baten en een groot deel van de Nederlandse vliegtuigen viel in Duitse handen.</p> <p><strong>Schiphol onder Duitse bezetting.</strong></p> <p>De Duitsers doopten Schiphol om tot Fliegerhorst 561 en na twee maanden functioneerde het weer,  nu wederom als uitsluitend militair vliegveld. De nazi’s pasten het vliegveld stevig aan. Ze zorgden voor een treinverbinding voor bevoorrading, breidden het aantal gebouwen flink uit en verlengden de mistlandingsbaan, zodat de zware bommenwerpers die vochten in de Slag om Engeland makkelijker konden landen. Doordat Fliegerhorst 561 was uitgegroeid tot een zeer belangrijke Duitse basis lag het vliegveld ook meer dan eens onder vuur van de geallieerden. Het zwaarste bombardement vond plaats op 13 december 1943, toen 199 Amerikaanse vliegtuigen een luchtaanval uitvoerden waarbij bijna 1600 bommen vielen. De circa 400.000 kilo aan gegooide bommen was zo vernietigend dat de Duitsers het vliegveld ten slotte niet meer konden gebruiken en vertrokken. In de tentoonstelling <em>Schiphol 100 jaar - klaar voor vertrek</em> van het Amsterdam Museum is vanaf 16 september 2016 (een deel van) één van de bommen te bezichtigen. De laatste klap kwam uiteindelijk van de Duitsers zelf. Op 17 september 1944 maakten zij ook de laatste delen van het vliegveld met de grond gelijk, zodat de geallieerden het niet zouden kunnen gebruiken.</p> <p><!-- z-media 57000 {"align":"block","size":"middle","crop":"","link":""} --></p> <p><strong>Schiphol tijdens de Hongerwinter. </strong></p> <p>De daaropvolgende winter, de Hongerwinter, werd zo’n 22.000 Nederlanders fataal. Pas op 25 april gaven de Duitsers toestemming tot voedseldroppings. Boven Fliegerhorst 561/Schiphol vonden die op 2, 3, 5 en 7 mei plaats. Ondertussen hadden de Duitsers zich op 5 mei overgegeven en was heel Nederland bevrijd. 8 mei kwam het vliegveld weer in Nederlandse handen en kon er begonnen worden met de wederopbouw. Daarvoor werd de hulp van honderden, veelal Amsterdamse, arbeiders ingeroepen. In mei 1945 waren er 440 mannen aan het werk, maar in september was dat aantal al opgelopen tot 1850. Het dichten van bomkraters, niet ontplofte bommen onschadelijk maken en natuurlijk puinruimen behoorden tot de taken. Er werden tijdelijke barakken opgetrokken in een nieuwe straat die de toepasselijke een naam kreeg: Vrijheidsstraat. Op 20 mei 1945 landde er al een eerste verkenningsvliegtuig op Schiphol. Het eerste verkeersvliegtuig landde op 28 juli en in november was de luchthaven weer bereikbaar vanuit alle windrichtingen. </p> <p>Deze roerige jaren van opbouw, vernietiging en wederopbouw zijn gefotografeerd door Annemie en Helmuth Wolff. Hun werk van Schiphol, dat de periode 1933 tot 1955 beslaat, wordt vanaf 3 september 2016 getoond in De Meerse in Hoofddorp.</p> <p>Bronnen:</p> <ul> <li><a href="https://www.demeerse.nl/beeldende_kunst/Actueel/Schiphol_door_de_lens_van_Wolff_100_jaar_Schiphol/">https://www.demeerse.nl/beeldende_kunst/Actueel/Schiphol_door_de_lens_van_Wolff_100_jaar_Schiphol/</a></li> <li><a href="https://www.schiphol100jaar.nl/">https://www.schiphol100jaar.nl/</a></li> <li>M.C.M. Bouwens en M.L.J. Dierikx, <em>Op de drempel van de lucht. Tachtig jaar Schiphol </em>(Den Haag 1996).</li> </ul> https://hart.amsterdam/rsc/57026 2016-09-13T16:42:09+02:00 2016-09-07T14:16:00+02:00 Pootjes, Nikki https://hart.amsterdam/rsc/1813 Kom gratis naar de familieopening op 14 september Op woensdag 14 september organiseert het museum een exclusieve familieopening van de tentoonstelling &#39;100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek&#39;. Een unieke kans om samen met je familie de tentoonstelling gratis en als eerste te bekijken. Iedereen is welkom! <p>Vanaf 14.30 uur zijn jullie welkom. Het officiële programma begint om 15.00 uur en duurt tot 16.30 uur. Bart Meijer van Het Klokhuis is onze speciale gast die middag. Hij zal, samen met onze directeur Judikje Kiers, de tentoonstelling feestelijk openen.</p> <p>In de interactieve tentoonstelling <a href="https://www.amsterdammuseum.nl/tentoonstellingen/100-jaar-schiphol">100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek </a>over Nederlands grootste luchthaven komen jong en oud alles te weten over Schiphol. We nemen je mee op een reis door de tijd en achter de schermen.  </p> <p><strong>Tijd</strong>: van 14.30 - 16.30 uur<br /><strong>Leeftijd</strong>: voor de hele familie<br /><strong>Ouders</strong>: ook leuk voor (groot)ouders!<br /><strong>Kosten</strong>: gratis<br /><strong>Aanmelden:</strong> kan via <a href="mailto:activiteiten@amsterdammuseum.nl">activiteiten@amsterdammuseum.nl</a> onder vermelding van &#39;Opening Schiphol 14 september&#39; met vermelding van het aantal personen.</p>