Zotonic - Atom Feed Module 2024-03-19T11:32:47+01:00 https://hart.amsterdam/nl/ Hart Amsterdammuseum https://hart.amsterdam/rsc/1657383 2022-04-13T14:55:09+02:00 2022-04-06T16:00:00+02:00 Tom van der Molen https://hart.amsterdam/rsc/7074 Terug naar huis Eind januari heeft het Amsterdam Museum bij veilinghuis Sotheby’s in New York succesvol geboden op zes tekeningen van Jan Luyken. De aankoop werd mogelijk dankzij een bijdrage van het Genootschap Amsterdam Museum. <p>De tekeningen zijn voorstudies voor illustraties in het boek <em>Bloedig Tooneel, Of Martelaers Spiegel Der Doops-gesinde Of Weereloose Christenen</em> door Tieleman Jansz van Braght, dat in 1685 in Amsterdam verscheen. De tekeningen zijn in goede conditie en hebben een verzamelaarsmerk dat toont dat de tekeningen ooit deel hebben uitgemaakt van de collectie C.P. van Eeghen. Diens omvangrijke Luyken-collectie werd in 1907 door de kinderen van Van Eeghen aan de stad Amsterdam geschonken. Dankzij die schenking heeft het Amsterdam Museum de belangrijkste Luykenverzameling ter wereld. De aankoop paste goed bij het boek <em>Martelaersspiegel </em>en de tien voorstudies die het Amsterdam Museum al in de collectie heeft.</p> <p>Het is niet duidelijk hoe de tekeningen ooit zijn losgeraakt van de collectie van Van Eeghen. In zekere zin zijn ze nu weer thuisgekomen in de collectie bij het Amsterdam Museum.</p> <p><strong>Jan Luyken</strong></p> <p>Jan Luyken (1649-1712) is een unieke kunstenaar in de Nederlandse kunstgeschiedenis vanwege zijn enorme productie. Samen met zijn zoon Caspar Luyken (1672-1708) produceerde hij zo’n 4500 etsen, het merendeel boekillustraties. Tot zijn beroemdste werken behoren de illustraties van beroepen in <em>Spiegel van het Menselijk bedrijf, </em>maar zeker ook de <em>Martelaersspiegel. </em>Luyken was een diepreligieuze man, die op 26-jarige leeftijd doopsgezind werd. In het kader van de voorliggende tekeningen is dat zeer relevant, omdat de <em>Martelaersspiegel </em>de verhalen van Doopsgezinde martelaren beschrijven.</p> <p><!-- z-media 1657389 {"align":"block","size":"small","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <p><strong>Amsterdamse martelaren</strong></p> <p>De zes tekeningen tonen voorbeelden van christelijkheid of martelaarschap. Uiteraard zijn de twee tekeningen met Amsterdamse verhalen voor het museum extra aantrekkelijk. Ze tonen goed hoe gevaarlijk de jaren voor de Alteratie (de overgang van een katholieke naar een protestantse stadsregering) waren voor andersgelovigen. Daarnaast zijn ze een mooi voorbeeld voor hoe er in de 17<sup>e</sup> eeuw werd omgegaan met geschiedenis. De martelaren vormden het ideaal van geloofsvastheid in de meest moeilijke omstandigheden.</p> <p>Willem Jansz uit Waterland en Anneken Heyndriks uit Amsterdam waren doopsgezind. In het katholieke Amsterdam voor 1578 was dat een doodzonde. Beiden werden vanwege hun geloof op de brandstapel levend verbrand. Op beide tekeningen zijn de Dam met het oude stadhuis op de achtergrond goed herkenbaar. Het is interessant om te zien dat Luyken in zijn voorstudie het stadhuis in spiegelbeeld tekende. Dit deed hij zodat het levensecht op de prent terecht zou komen. Luyken moet naar eerdere afbeeldingen van het stadhuis hebben gewerkt, want het brandde af in 1652.</p> <p><!-- z-media 1657392 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --><!-- z-media 1657395 {"align":"right","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/1537749 2021-10-21T10:34:23+02:00 2021-10-20T03:34:00+02:00 Annemarie de Wildt https://hart.amsterdam/rsc/2184 De jas van Streetart Frankey Elke zaterdag staat in het Parool een ‘straatinterventie’ van Streetart Frankey. Hij reageert op plekken die hem opvallen in de openbare ruimte van Amsterdam. Zoals de inmiddels verdwenen ‘saunaman’ die, omgeven door de dampen van de Noord-Zuidlijn, een gebouwtje op het Weteringcircuit tijdelijk veranderde in een sauna. Hij liet poppetjes van Buurman en Buurman het straatnaambordje van de Reguliersgracht schilderen, bewerkte allerlei verkeersborden en transformeerde een openbare kraan tot Manneken Pis. <p><!-- z-media 1537786 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Streetart Frankey gebruikt bestaande spullen voor zijn interventies. Zo bestelde hij plastic poppetjes van Waldorf en Statler, de oude mannen die in de Muppetshow chagrijnig commentaar leveren en plaatste ze in een inspringende baksteen in de gevel van de schouwburg. Op een zonnige dag eind september sprak ik daar ’s ochtends af met Frank. Tijdens een eerdere ontmoeting had hij me verteld over zijn reversible jas, die hij in 2019 ontworpen had, samen met het Amsterdamse bedrijf Go Franck, camouflage print aan de ene kant, oranje stof met reflectiestrepen aan de andere kant. Bij het aanbrengen van zijn streetart interventies doet hij zich namelijk vaak voor als iemand van de gemeente. Hij bakent zijn werkterrein af met oranje verkeerspionnen en draait de jas om naar de oranje kant, het soort jas die gemeentewerkers dragen. Ik zei hem: “als je die jas ooit wegdoet, dan lijkt het me een mooi object voor de collectie van het Amsterdam Museum.”<!-- z-media 1537788 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} -->En nu is er dus een limited edition van de jas en overhandigde Frank me het originele eerste exemplaar, nadat ik gefilmd had hoe hij Waldorf en Statler in hun balkonnetje bevestigde aan de schouwburggevel. Ook het document waarmee Frank de Ruwe (zijn echte naam) aan Streetart Frankey toestemming geeft een street art werk te plaatsen aan de gevel van de schouwburg op het Leidseplein is nu in de museumcollectie. Dat document ziet er bedrieglijk echt uit met een (verzonnen) logo van de afdeling Gemeente Amsterdam Straatkunst en een precieze omschrijving van het kunstwerk.</p> <p><!-- z-media 1537811 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Streetart Frankey voegt met zijn wekelijkse interventies (te volgen op zijn <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.instagram.com/streetartfrankey/?hl=nl" target="_blank">Instagram-pagina)</a> verrassende elementen toe aan de openbare ruimte. Hij drukt zo zijn stempel op de stad, net als veel graffiti-artiesten, maar ook als de onbekende beeldhouwer die beelden plaatst zonder toestemming van de gemeente. Van wie is de openbare ruimte? Wie mag zich die ruimte toe-eigenen? De straatinterventies, maar ook jas en het fake-document van Streetart Frankey zijn manieren om die vragen aan de orde te stellen.</p> <p><!-- z-media 1537789 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Werk van Streetart Frankey is te zien in de expositie <a rel="noopener noreferrer" href="https://serieuzezaken.art/work-it-out/" target="_blank">WORK IT OUT Close your Eyes and Open your Mind</a>, naast werk van Laser 3.14 en Frank Willems</p> <p>rob malasch/serieuze zaken <br />Lauriergracht 116 E<br />1016 RR Amsterdam<br />23 oktober t/m 25 November 2021</p> <p>Annemarie de Wildt is conservator in het Amsterdam Museum en lid van het <a title="https://stadscuratorium.nl/" href="/nl/page/1538355/https-stadscuratorium.nl">Stadscuratorium Amsterdam</a> </p> <p><!-- z-media 1537758 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/1328427 2021-03-10T11:22:27+01:00 2021-03-08T08:02:00+01:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Wilhelmina Drucker Het is Internationale Vrouwendag, thema dit jaar is &#39;Invloed met Impact&#39;. Wilhelmina Drucker (1847-1925) geldt in ons land als ‘radicaalste feministe van haar tijd’ en was een belangrijk wegbereider voor de 20ste-eeuwse strijd voor de gelijkberechtiging. Deze dag is dan ook het moment om een aanwinst onder de aandacht te brengen die dit jaar officieel aan het museum zal worden overgedragen: het bureau waaraan Wilhelmina Drucker veel van haar invloedrijke publicaties heeft geschreven. <p><!-- z-media 1328434 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Wilhelmina Drucker was in 2018 al prominent aanwezig in de tentoonstelling <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.amsterdammuseum.nl/tentoonstellingen/1001-vrouwen-de-20ste-eeuw" target="_blank">1001 Vrouwen in de 20<sup>ste</sup> eeuw</a></span>. Toen de <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/wdf-1" target="_blank">Wilhelmina Drucker Fundatie (WDF)</a></span> haar bureau aanbood zeiden wij natuurlijk volmondig ja! De WDF zorgde er eerst nog voor dat de mankementen door restaurator <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://antiekmeubelrestauratie.com/nl/romeny-restaureert-home/" target="_blank">Regi Romeny</a></span> werden hersteld. Binnenkort zal de WDF het bureau in prachtige staat overdragen aan het museum.</p> <p> </p> <h3>Webmonument</h3> <p>Doelstelling van de WDF is om, geïnspireerd door leven en werk van Wilhelmina Drucker, initiatieven te nemen en te ondersteunen die bijdragen aan het bewaren, bestuderen en actueel maken van de eerste feministische golf. Een van die initiatieven is <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/home" target="_blank">het webmonument</a></span> waarop alle beschikbare informatie over Drucker bijeen wordt gebracht – een absolute aanrader als je meer te weten wilt komen over haar <span><a href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/leven">leven</a></span>, het vooruitstrevende van haar <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/feminisme" target="_blank">feminisme</a></span>, haar <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/initiatieven" target="_blank">initiatieven</a></span> en haar vele <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/publicaties" target="_blank">publicaties</a></span>. <em>En, lees vooral <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.wilhelminadrucker.nl/nl/het-bureau-van-wilhelmina-drucker" target="_blank">het hele verhaal van het bureau</a>!</em></p> <p> </p> <h3>Vrouwenkiesrecht</h3> <p>Wilhelmina Drucker bepleitte gelijkberechtiging op alle denkbare terreinen. Een heel belangrijk aspect was het gelijke kiesrecht voor man en vrouw; iets wat wij nu heel vanzelfsprekend vinden, was dat rond de eeuwwisseling nog lang niet. Nadat Drucker in 1889 de Vrije Vrouwen Vereeniging had opgericht, werd in 1894 op initiatief van deze eerste Nederlandse vrouwenorganisatie de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (VVK) opgericht. Drucker speelde daarin een zeer actieve rol. Het heeft echter nog tot 1919 moeten duren voordat vrouwen in Nederland actief kiesrecht kregen, waardoor ze helemaal zelf mochten stemmen.</p> <p><!-- z-media 1328538 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <h3>Dolle Mina</h3> <p>Het fysieke monument voor Wilhelmina Drucker in de buitenruimte is het beeld van Gerit Jan van der Veen dat in 1939 werd geplaatst aan de Churchilllaan. Zij stond daar ook aan de wieg van de tweede feministische golf: enkele spraakmakende ‘prikacties’ van de Amsterdamse actiegroep <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://atria.nl/nieuws-publicaties/feminisme/feminisme-20e-eeuw/dolle-mina-actiegroep/" target="_blank">Dolle Mina</a></span> vonden vanaf de jaren zeventig daar plaats. Niet voor niets natuurlijk want, voor wie dat nog niet door had, de naam Dolle Mina is afgeleid van het grote voorbeeld.</p> <p><!-- z-media 1328541 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <h3>De vierde golf, en dan…?</h3> <p>Er is veel verbeterd in de afgelopen eeuw op de weg naar volledige emancipatie. Maar helaas zijn we na meerdere <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://vrouw.nieuws.nl/2019/03/04/hierbij-roepen-we-de-vierde-feministische-golf-uit/" target="_blank">feministische golven</a></span> niet bij de volledige gelijkberechtiging die Wilhelmina Drucker voor ogen had. Nog lang niet. Dat valt nog dagelijks te constateren, nu we in de ‘vierde golf’, met de #Metoo-beweging als opvallendste uiting, nog steeds in de krant moeten lezen dat vrouwen op allerlei terreinen zijn achtergesteld en moeten toezien hoe veel vrouwelijke bestuurders en politici op de sociale media te kampen hebben met denigrerende en soms zelfs haatdragende taal, puur gericht tegen hun sekse.</p> <p>We moeten beter. Laten we daarom op 17 maart allemaal <span><a rel="noopener noreferrer" href="https://stemopeenvrouw.com/" target="_blank">stemmen op een vrouw</a></span> – voor meer ‘invloed met impact’.</p> <p><!-- z-media 1328530 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":true,"link_url":"https://atria.nl/nieuws-publicaties/feminisme/bekende-feministen/wilhelmina-drucker-gezien-door-gerrit-van-der-veen/","caption":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/1275765 2021-01-26T11:46:58+01:00 2021-01-14T13:00:00+01:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Coronacollectie: Vaccinaties voor onze zorghelden Op 11 januari werden in de RAI de eerste vaccinaties gezet door GGD Amsterdam bij de zorgverleners uit Amsterdam e.o. Het Amsterdam Museum mocht voor de stadscollectie de spuit in ontvangst nemen die was gebruikt voor inenting van Dickey Heerkens, de eerste zorgverlener die &#39;s morgens vroeg aan de beurt was. <p><!-- z-media 1276718 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} -->Omstreeks kwart voor acht in de ochtend meld ik mij bij ingang G van de RAI. Een bord met &#39;ZORGVERLENERS BEDANKT&#39; staat de eerste zorghelden op te wachten die worden gevaccineerd met het eerste als veilig bevonden vaccin tegen COVID-19. Ondanks het feit dat al dagen eerder zorgmedewerkers in het Brabantse Vught en <a rel="noopener noreferrer" title="vaccinatie UMC-personeel 6 januari 2021" href="https://www.amc.nl/web/nieuws-en-verhalen/actueel/actueel/eerste-medewerkers-amsterdam-umc-gevaccineerd-tegen-coronavirus.htm" target="_blank">personeel van het Amsterdamse AMC</a> waren gevaccineerd genereert ook deze ronde veel aandacht van de pers. Na de toespraak van <a href="&lt;blockquote%20class=&quot;twitter-tweet&quot;&gt;&lt;p lang=&quot;nl&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Vanmorgen begon vaccinatie zorgmedewerkers van de verzorg- &amp;amp; verpleegtehuizen in Amsterdam! 🥳 Dickey Heerkens werkt op de herstelafdeling Sarphatihuis, blij dat we hem &amp;amp; zijn collega’s beter kunnen beschermen bij hun harde werk ❤️ (PS het &lt;a href=&quot;https://twitter.com/AmsterdamMuseum?ref_src=twsrc%5Etfw&quot;&gt;@AmsterdamMuseum&lt;/a&gt; krijgt de 1e spuit 👍) &lt;a href=&quot;https://t.co/kJ8YgmOakk&quot;&gt;pic.twitter.com/kJ8YgmOakk&lt;/a&gt;&lt;/p&gt;&amp;mdash; Simone Kukenheim (@simonekukenheim) &lt;a href=&quot;https://twitter.com/simonekukenheim/status/1348543010808717313?ref_src=twsrc%5Etfw&quot;&gt;January 11, 2021&lt;/a&gt;&lt;/blockquote&gt; &lt;script async src=&quot;https://platform.twitter.com/widgets.js&quot; charset=&quot;utf-8&quot;&gt;&lt;/script&gt;">Simone Kukenheim</a>, de Amsterdamse wethouder voor Zorg, richten de journalisten hun aandacht op Dickey wanneer hij zich aanmeldt bij loket 1 voor zijn prik. </p> <p><!-- z-media 1276725 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <h3>Verdiende aandacht</h3> <p>De vele aandacht en de <a rel="noopener noreferrer" title="Dickey ontvangt de eerste prik, 11 januari 2021" href="https://www.at5.nl/artikelen/206662/rijen-bij-de-rai-voor-vaccinatie-begin-van-het-einde-van-het-virus" target="_blank">interviews gaan hem duidelijk goed af</a>, mede dankzij de morele ondersteuning van zijn collega Andrea bij het Dr. Sarphatihuis (AMSTA). Na het prikmoment is het voor Dickey nog even wachten op het uitprinten van het vaccinatiebewijs. In de wachtruimte druppelen ondertussen de volgende gevaccineerde zorgmedewerkers al binnen. Alle aandacht gaat nog steeds naar Dickey, niemand heeft oog voor nummer twee - Isa Maas, werkzaam als verzorgende IG in de bollenstreek. Ik kan het niet laten om ook deze goedgeluimde vrouw op de foto te nemen. Eigenlijk verdienen álle zorgmedewerkers zoveel aandacht als Dickey.<!-- z-media 1276731 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Nadat de injectiespuit zorgvuldig is gedesinfecteerd - het is in feite medisch afval - krijg ik het object in een veilig dichtgetaped Hema-bakje overhandigd. Als documentatie zullen we de coronaverhalen van Dickey natuurlijk ook nog  goed moeten optekenen. We hebben het als mens nu eenmaal nodig om heldenverhalen te horen, dat is van alle tijden. Veel verhalen in onze digitale tentoonstelling <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.coronaindestad.nl/?_zoeken=verpleegkundige" target="_blank">Corona in de Stad</a> zijn daar getuigenis van.</p> <p><!-- z-media 1276734 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <h3>De frontlinie</h3> <p>Heldhaftig mag ook zeker het acute zorgpersoneel in de ziekenhuizen worden genoemd, dat immers maar al te vaak in direct contact komt met COVID-19-patiënten. IC-verpleegkundigen, personeel op spoedeisende hulp, ambulances en de covidafdeling: zij staan in deze nieuwe golf weer onder zware druk van de overvloed aan patiënten en moeten de nodige risico&#39;s nemen. Al op 6 januari werd het personeel van de twee Amsterdamse locaties van het UMC Amsterdam gevaccineerd. Een flesje uit de allereerste batch vaccins is inmiddels in de stadscollectie opgenomen.   </p> <p><!-- z-media 1276733 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --><!-- z-media 1276736 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/1224796 2020-10-19T15:16:00+02:00 2020-10-20T10:00:00+02:00 Norbert Middelkoop http://buurtwinkels.amsterdammuseum.nl/id/2025 Aanwinst: bijna abstract stadsgezicht Onlangs ontving het Amsterdam Museum een welkome schenking uit particulier bezit: een schilderij met de ‘Bouwput van de Nederlandsche Bank’ uit 1963, geschilderd door Ton Albers (Amsterdam 1923 - Duivendrecht 2017). <p>Tegenwoordig is Albers vooral bekend om zijn aquarellen en litho’s, maar tot aan de jaren zeventig schilderde hij ook in olieverf, zoals deze impressie van de bouwput voor de Nederlandsche Bank op het Frederiksplein, hoek Westeinde.</p> <p><span>De nog altijd beeldbepalende nieuwbouw naar ontwerp van Marius Duintjer (1908-1983) werd gerealiseerd tussen 1961 en 1968, op de plaats van het in 1929 afgebrande Paleis voor Volksvlijt. Van het bankgebouw is op het schilderij nog niets te zien; wij kijken naar een bouwplaats met een heistelling. Als de schilder de titel niet aan de achterzijde van het doek had opgeschreven, was het langer gissen geweest naar de precieze locatie van de werkzaamheden. Maar <a rel="noopener noreferrer" href="https://archief.amsterdam/beeldbank/detail/bc6f4e3c-7f11-8631-3258-d7ebf7e7f6df" target="_blank">vergelijking met foto’s van het heiwerk ter plaatse leert dat titel en datering kloppen</a>. </span></p> <p><span>De lichtblauwe verticale strookjes links zijn de uiteinden van de vele heipalen. In vlotte toetsen, geïnspireerd door het impressionisme van de Haagse School, verwerkte Albers zijn uitzicht in een bijna abstract beeld van licht en kleur.</span></p> https://hart.amsterdam/rsc/1205122 2020-09-22T21:57:19+02:00 2020-09-22T09:00:00+02:00 Thijs Boers https://hart.amsterdam/rsc/7141 Een schitterende aanwinst Afgelopen zondagmiddag was er in het museum een mooie bijeenkomst waarbij ons museum van het KOG (Koninklijk Oudheidkundig Genootschap) een schutterijglas in langdurig bruikleen kreeg overhandigd. Symbolisch wel te verstaan, want het glas stond al te schitteren in een vitrine. Deze staat bij het begin van DNA, dus ga vooral ook zelf even kijken en stap even terug in de tijd. In dit geval naar de achttiende eeuw. <p><em><!-- z-media 1205124 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></em></p> <p><strong>Van hand tot hand</strong></p> <p>Op bijzondere bijeenkomsten haalden schutterijen de kostbaarheden van de compagnie tevoorschijn. Daartoe behoorden ook de hensglazen die van hand tot hand gingen om te proosten op het welzijn van de compagnie. Het glas is gemaakt voor Wijk 5, zoals uit de gravering blijkt. Deze wijk werd begrensd door de Kloveniersburgwal en het Damrak.</p> <p>Tot de opheffing van de schutterijen in 1795 kende Amsterdam zestig schutterswijken. De kerntaken van de schutterijen waren te vergelijken met die van de hedendaagse orde en hulpdiensten zoals de politie, brandweer en het leger. Een wijk werd geleid door drie officieren: een kapitein, een luitenant en een vaandrig. Drie onderofficieren met de rang van sergeant kregen samen met een aantal korporaals de directe leiding over de schutters. De officieren waren meestal afkomstig uit de stedelijke elite, terwijl de overige mannen bestond uit middenstanders. Alle mannelijke poorters tussen de 18 en 60 jaar oud waren dienstplichtig, uitgezonderd de allerarmsten van een wijk.</p> <p><!-- z-media 1205125 {"align":"block","size":"small","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> <p><strong>Zeldzaam</strong></p> <p>Amsterdamse schuttersglazen zijn uiterst zeldzaam. Totdat het Amsterdam Museum dit glas in bruikleen kreeg van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG), had het nog een ander  schuttersglas, afkomstig van de schutterij in wijk 28. Op de kelk is een vaandrig aangebracht, zwaaiend met een vendel. Hieronder zijn in spiegelmonogram de letters ‘ATB’ gegraveerd. Langs de rand van de kelk is de inscriptie ‘Lang leve den vaandrig van d’compagnie wijk no 28’ te lezen. <br />De initialen ‘ATB’ staan voor Abraham ter Borg jr, een welgestelde jonge Amsterdammer die op 27 januari 1736 als vaandeldrager van wijk 28 was aangesteld. Vaandeldragers waren vanouds ongetrouwde jongelieden, die - fraai uitgedost en met een banier zwaaiend - hun compagnie ten strijde of in een optocht aanvoerden. Bij zijn huwelijk in 1743 verliet Ter Borg de schutterij, een hogere rang ambieerde hij blijkbaar niet. Mogelijk hebben zijn mede-schutters hem het glas bij deze gelegenheid ten afscheid geschonken.</p> <p>Dankzij het genereuze bruikleen van het KOG wordt de geschiedenis over de Amsterdamse schutterij op een bijzondere wijze verrijkt.</p> <p> </p> <p>Het KOG heeft het glas aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar KOG-Vereniging Rembrandt Fonds).</p> https://hart.amsterdam/rsc/913032 2020-03-09T15:14:21+01:00 2019-12-03T11:00:00+01:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Loodgieter Gerrit de Koning op bezoek in Opslaan als.. In 2016 stopte Gerrit de Koning met het Amsterdamse loodgietersbedrijf dat al 277 jaar in één rechte lijn door de familie werd geleid. Gerrit heeft destijds een groot deel van al het historische gereedschap en ander bedrijfsmateriaal geschonken aan het museum. Nu een selectie hiervan te zien is in de tentoonstelling ‘Opslaan als..’ nodigden we Gerrit uit om een kijkje te nemen. Behalve om nog wat uitleg bij enkele objecten, vroegen we aan Gerrit wat hij eigenlijk ook nog wel graag in de presentatie had willen terugzien? <h4><a href="https://hart.amsterdam/nl/page/56000"><span>Vlog uit 2016</span></a></h4> <p><span>Jacob de Koning, een bedrijvige pompenmaker en leidekker, richtte op 20 april 1739 zijn eigen loodgietersbedrijf op aan de Spiegelgracht. In 2016, na een bestaan van maar liefst 277 jaar in één rechte lijn van opvolgers, stopte de familie De Koning ermee. Toen het Amsterdam Museum besloot om een groot deel van de historische bedrijfsobjecten in de collectie op te nemen, deden we <a href="https://hart.amsterdam/nl/page/56000">in een eerdere vlog</a> verslag van ons bezoek aan de Keizersgracht 477, waar G.J. De Koning &amp; Zn sinds 1916 gevestigd was. </span></p> https://hart.amsterdam/rsc/909477 2020-03-09T15:58:59+01:00 2019-11-29T09:00:00+01:00 Annemarie de Wildt https://hart.amsterdam/rsc/2184 De Art-O-Maat De Art-O-Maat uit de late jaren zeventig is cultureel erfgoed geworden. De ‘punk-machine’ is opgenomen in de tentoonstelling &#39;Opslaan als… Hoe verzamel je de stad?&#39; <p><!-- z-media 909510 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} -->In de jaren zeventig kregen Hugo Kaagman en collega-kunstenaar Khristian Kanstadt het idee om een oude sigarettenautomaat om te bouwen tot een kunstautomaat. Voor een paar guldens kon je een pakje trekken met daarin een minuscuul boekje of kunst geproduceerd met een kopieermachine. Goedkope kunst voor iedereen!</p> <p>Kaagman en Kanstadt maakten drie Art-O-Maten die op verschillende plekken in de stad hingen. Een van de originele kunstmachines is bewaard door Diana Ozon. Zij <span>heeft deze aan het Amsterdam Museum geschonken, samen met andere objecten uit haar collectie, zoals een beschilderde computer, de Maatschappelijke Ladder en kleding uit Galerie Ozon. Onder aan de blog wat fragmenten uit het interview met Diana Ozon. </span></p> <p><span><!-- z-media 909478 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></span></p> <p><span><strong>Springlevend</strong></span></p> <p><span>Het idee van de Art-O-Maat is nog steeds springlevend. Gisteren opende in Galerie Oosterbosch in de Vinkenstraat de Ode aan de Art-O-Maat waar je een pakje kunst kunt trekken voor twee maal twee euro. De Art-O-Maat is een prachtig voorbeeld van de doe-het-zelfmentaliteit van de punkbeweging, waar Hugo over vertelde tijdens de opening. Ook de publicatie Koekrant was helemaal in eigen beheer. De naam kwam van het gezeur in het kraakpand over de aangekoekte rand in de wc. </span></p> <p><span><!-- z-media 909481 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></span></p> <p><span>Tijdens de opening trokken Diana Ozon en Hugo Kaagman de eerste pakjes. Zij hebben zelf ook, samen met achttien andere kunstenaars, werk gemaakt voor de Pakje Kunst-automaat. Diana een bloemlezing van haar allerkleinste gedichten; Hugo een klein Delfts blauw schilderijtje. Vanaf volgende week staan de originele Art-O-Maat en de eigentijdse versie vlak bij elkaar: in Atheneum boekhandel kun je de komende maand een Pakje Kunst trekken.</span></p> <p>De inhoud van de Art-O-Maat pakjes was gevarieerd. Soms zaten er verkleinde KoeCrandten in, maar ook solo-uitgaven van Hugo Kaagman (Amarillo), Khristian Kanstadt, Ivar Vičs (dr. Rat), Ludwig Wisch (Lulu Zulu) en Diana Ozon zelf (ook ondertekend met Douglas Groezel en Diana Dreun). Rank Xerox sponsorde het blad een tijdje en een KLM-medewerker kopieerde stiekem ook wel eens een oplage op gele <em>flightsheets</em>. </p> <p><!-- z-media 911892 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p>Niet alleen de verspreidingsmethode was democratisch, maar ook de inhoud. Onder de Art-O-Maat hing een kopijbus waar iedereen wat in kon stoppen. Een Coecrandt, of Koekrand (de titel werd altijd anders gespeld) beschrijft wat Amsterdamse scholieren in de kopijbak stopten toen de Art-O-Maat in februari 1978 tijdens de Keerkring tentoonstelling in het Stedelijk ‘infiltreerde in de Amsterdamse kunstwereld’. ‘Verveelde museumles leerlingen’ schreven onder andere ‘Thomas is gek – Ik ben Willeke – waar slaat deze alternatieve onzin op? – erg leuk dat je de Art-O-Maat mag aanraken – boodschappen: krop sla, kilo suiker.&#39;</p> <p><strong>Van de trappen van Paradiso</strong></p> <p>De eerste Art-O-Maat stond vanaf oktober 1977 tot eind 1978 bij Athenaeum Nieuwscentrum op het Spui, afgezien dus van een maand in het Stedelijk Museum. Een oude sigaretten automaat van Café Scheltema kreeg een tweede leven als Art-O-Maat en een derde kwam in theater De Brakke Grond. De eerste Art-O-Maten zijn vernield door dieven of vandalen, één Art-O-Maat sneuvelde toen hij van de trappen van Paradiso gegooid werd.</p> <p>In 1981 kwam er een Zebra Art-O-Maat met vooral werk van Hugo Kaagman en Diana Ozon en de Zebragroep. Het Zebrapand aan de Sarphatistraat was een van de beroemde Amsterdamse kraakpanden in de jaren zeventig en tachtig. Graffiti-artist Hugo Kaagman was een van de bewoners. Hugo’s vriendin Diana kwam erbij. Ozon, de naam van de punkgalerie die Diana en Hugo runden in het Zebrapand, werd haar artiestennaam. In de jaren negentig moesten de krakers vertrekken. Ik mis nog steeds de vrolijk stemmende gevel in zebramotief als ik richting Kriterion of Artis fiets.</p> <p>In<a href="https://www.parool.nl/kunst-media/kunst-voor-een-paar-euro-uit-de-art-o-maat~bcccc79f/"> dit artikel</a> in Het Parool is te lezen hoe het idee van de Art-O-Maat, die zo niet genoemd mag worden vanwege Amerikaanse claims, nog steeds springlevend is. Erg leuk om bij Galerie Oosterbosch of op het Spui voor vier euro een kunstwerkje te trekken. Het is een verrassing wat erin zit, want op de buitenkant staat alleen &#39;Pakje Kunst&#39;. Bij de originele Art-O-Maten was buiten te zien wie de maker was, net als toen er nog sigaretten in zaten.</p> <p>Ook bij galerie <a href="https://www.artkitchen.nl/">Art Kitchen</a> is nog een werkende door Kaagman beschilderde Art-O-Maat. De hele Hemonystraat, het verlengde van de Albert Cuypmarkt, is trouwens één groot Kaagman-openluchtmuseum. Ga er eens kijken. </p> <p><!-- z-media 981171 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/872030 2019-10-07T15:25:57+02:00 2019-10-01T09:00:00+02:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Schenking portretten oprichter oudste volksuniversiteit Dit najaar schonk de Volksuniversiteit Amsterdam twee portretten van prof. dr. Sebald Rudolf Steinmetz (1862-1940), een bekende naam uit de Nederlandse sociologie-geschiedenis. Hij was als belangrijk voorstander van volksverheffing ook dé grote motor achter de oprichting van de Amsterdamse Volksuniversiteit. Maar dat maakte hem nog geen voorvechter voor vrouwenemancipatie. <p>De <a href="https://www.volksuniversiteitamsterdam.nl/">Volksuniversiteit Amsterdam</a>, opgericht in 1913, is de oudste volksuniversiteit van Nederland. De organisatie werkt al een tijd nauw samen met de <a href="https://www.oba.nl">Openbare Bibliotheek Amsterdam</a> (OBA). Het eigen gebouw aan de Rapenburgerstraat  is in 2016 verlaten en sinds die tijd worden de cursussen in vestigingen van de OBA gegeven. Toen afgelopen zomer besloten werd het secretariaat naar de Centrale OBA op het Oosterdok te verplaatsen, heeft oud-directeur Lideweij Verheggen het op zich genomen om de archiefstukken bij het Stadsarchief onder te brengen. Het Amsterdam Museum kreeg de portretten van <span><a href="http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn2/steinmetz">Steinmetz</a></span>.<!-- z-media 872132 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <h3><strong>Sebald Rudolf Steinmetz </strong></h3> <p>Als oprichter formuleerde Steinmetz de doelstelling van de Volksuniversiteit. De instelling moest bijdragen “aan de ontwikkeling van de totale persoonlijkheid van de inwoners van het Rijk der Nederlanden, ongeacht hun afkomst, hun religieuze of politieke overtuiging”. Maar daar rekende hij vrouwen zeker niet bij. Volgens het mooie, historisch overzicht <span><em><a href="https://www.bol.com/nl/p/leren-omdat-het-leuk-is/9200000009984314/">Leren omdat het leuk is</a></em></span> (2014), over honderd jaar volksuniversiteiten, was Steinmetz, ondanks zijn grote sociale engagement, er zelfs op tegen dat vrouwen een baan hadden of überhaupt participeerden in de maatschappij. Gelukkig hebben de vele vrouwen die zich in de jaren daarna hebben ingezet voor de volksuniversiteiten zich wél voor die gelijkberechtiging sterk kunnen maken. De volksuniversiteiten in Nederland hebben daarmee een belangrijke bijdrage geleverd aan het inhalen van de onderwijsachterstand van vrouwen.</p> <p> </p> <h3><strong>Een goed begin</strong></h3> <p>Op 1 oktober 1913, alweer 106 jaar geleden, opende Steinmetz als voorzitter het eerste cursusseizoen van de Volksuniversiteit Amsterdam in een volle aula van de Universiteit van Amsterdam in de Oudemanhuispoort. Kunstpedagoog <span><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Henk_Bremmer">Henk Bremmer</a></span> verzorgde de eerste voordracht met als onderwerp ‘Plastische kunst van de nieuwere tijd’. De Volkuniversiteit verkondigde daarmee luid en duidelijk dat zij graag ook nieuwe ontwikkelingen toegankelijk wilden maken voor een breed publiek. Ondanks de voor die dagen revolutionaire opvattingen van kunstenaars als Malewitsj en Picasso, zat de zaal barstensvol met maar liefst 337 toehoorders. Steinmetz zal mogelijk flink op zijn neus hebben gekeken, toen bleek dat slechts één op de vijf aanwezigen van het mannelijk geslacht was.</p> <p><!-- z-media 872122 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <h3><strong>Bekende feministen</strong></h3> <p>In 1918 noemde Steinmetz het nog als een van de opgaves van de volksuniversiteiten om meer mannen, met name arbeiders, aan te trekken. Maar er was geen houden meer aan: gedurende de honderd jaar die daarop volgde vormden vrouwen ruim de helft tot twee-derde van het aantal cursisten. In de eerste helft van de vorige eeuw werd veertig procent van de cursistes getypeerd als huisvrouw of ‘zonder beroep’. Aangezien het voor vrouwen nog niet zo lang mogelijk was – pas vanaf 1906! – om toegang te krijgen tot middelbaar of hoger onderwijs, bood de volksuniversiteiten hen in deze periode een unieke gelegenheid om zich te ontwikkelen.</p> <p>De volksuniversiteiten trokken verschillende bekende feministische docenten aan. In het begin waren dat <span><a href="http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn3/salomons">Annie Salomons</a></span> en <span><a href="http://www.biografischportaal.nl/persoon/89664600">Willemine Bodingh-Goemans</a></span>; in de jaren twintig kwamen daar <span><a href="https://web.archive.org/web/20131104013231/http:/www.atria-kennisinstituut.nl/atria/content/262343/esther_welmoet_wijnaendts_francken-dyserinck">Esther Welmoet Wijnaendts Francken-Dyserinck</a></span> bij, oprichtster van de Bond voor Vrouwenkiesrecht, en <span><a href="https://www.parlement.com/id/vg09ll00kztu/e_c_lizzy_van_dorp">Lizzy van Dorp</a></span>, econome en lid van de Tweede Kamer. Na de Tweede Wereldoorlog zien we ook <span><a href="http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/romein-verschoor">Annie Romein Verschoor</a></span>, <span><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Anna_Charlotte_Ruys">Charlotte Ruys</a></span> en <span><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Anja_Meulenbelt">Anja Meulenbelt</a></span> verschijnen. Het duurde nog wel even, tot de jaren zestig van de vorige eeuw, voordat vrouwen niet langer in de minderheid waren onder de docenten. Tegenwoordig zijn er meer vrouwen dan mannen die de cursussen verzorgen aan de volksuniversiteiten!</p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/643737 2019-01-30T14:51:50+01:00 2018-12-03T00:18:00+01:00 Annemarie de Wildt https://hart.amsterdam/rsc/32994 I amsterdam In september 2018, toen de discussie over de I amsterdam-letters op het Museumplein nog niet was losgebarsten, maakte David Veldhoen deze mixed media print. Het Amsterdam Museum heeft besloten het werk te verwerven en een plaats te geven in Amsterdam DNA, omdat het een kantelpunt markeert in het denken over de stad en de gevolgen van het massatoerisme. <p>Veldhoen verwoordt zijn motivatie om deze print te maken zo: “toeristen lossen even vluchtig op in de nevel als ze er uit opdoemen. We weten niet wie ze zijn. Als rechtgeaard Amsterdams kunstenaar heb ik de zorgen willen verbeelden die heel veel stadgenoten delen over de demografische gevolgen van het massatoerisme en de daarmee samenhangende verkwanseling van de stad.” Van oudsher hebben stadstekenaars een fascinatie voor ruïnes. Veldhoen verbeeldt het inmiddels controversiële stadsmonument als een ruïne, terwijl niet lang daarna duidelijk werd dat het niet de kans zou krijgen ooit een ruïne te worden. De tien omstreden letters moeten weg.</p> <p><!-- z-media 643740 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p><strong>Individualisme en diversiteit</strong></p> <p>De discussie over de achterliggende gedachte achter de I amsterdam-campagne maakt dit werk extra interessant. Op <a href="https://www.at5.nl/artikelen/187441/groenlinks-houdt-vol-alle-i-amsterdam-letters-moeten-weg-uit-het-straatbeeld">AT5</a> vertelde Femke Roosma, fractievoorzitter van GroenLinks over haar motivatie voor voorstel de I amsterdam-letters te laten verdwijnen uit de stad. In de gemeenteraad zei Roosma: “De I amsterdam-letters stammen uit een andere tijd. Ze staan symbool voor wat Amsterdam niet meer wil zijn. Symbolen doen ertoe. We staan niet langer voor I, we staan voor diversiteit en solidariteit.” Een <a href="https://amsterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/459041/RAAD%2010-10-2018">meerderheid</a> van de raad schaarde zich op 10 oktober achter haar voorstel. </p> <p><strong>Rafelrandje</strong></p> <p>Interessant dus om nog eens terug te gaan naar 2004. De campagne rond de slogan I amsterdam werd in dat jaar bedacht door KesselsKramer. Ze wonnen de competitie voor een marketingcampagne voor de stad. Het communicatiebureau omschrijft het op zijn website als ‘een city identity-campagne die de Amsterdammers in al hun diversiteit vierde’. In een <a href="https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-reclameman-achter-i-amsterdam-voor-het-geld-hebben-we-het-niet-gedaan-~b3d2d1e1/  ">interview</a> in de Volkskrant zegt Erik Kessels, oprichter en creatief directeur van KesselsKramer: “Ja oké, je had ook kunnen zeggen ‘we are Amsterdam’, maar de spanning zit hem er natuurlijk in dat je ‘I’ zegt en toch iedereen bedoelt. Het idee was dat niet alleen Amsterdammers zich met de stad konden identificeren, maar dat ook mensen van buiten Amsterdammer konden zijn.” De eerste campagne had bewust een rafelrandje met foto’s van allerlei mensen in de stad, van zakenmensen tot zwervers<!-- z-media 643745 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --> De campagne voldeed daarmee aan de behoefte van Amsterdam aan een andere aanpak, een die niet, zoals bij de meeste stadscampagnes de aandacht vestigde op gebouwen, geschiedenis of andere culturele hoogtepunten. In 2005, tijdens Sail kwamen de gigantische 3D-letters, die later naar het Museumplein gingen. Daar werden gemiddeld 6000 selfies per dag gemaakt, volgens <a href="https://www.parool.nl/amsterdam/i-amsterdam-2004-2018-een-schaamteloos-gekopieerd-succes~a4605872/.">het Parool</a>. </p> <p><strong>Stadsindentiteit</strong></p> <p>Eén van de zaken waar het Amsterdam Museum aandacht aan besteedt is het moeilijk grijpbare begrip stadsidentiteit. Het verdwenen monument, dat in de ogen van de makers inclusiviteit en in de ogen van de meerderheid van de huidige gemeenteraad individualisme verbeeldt, hoort een plek te krijgen in de collectie van de stad.</p> <p>Op 3 december waren we erbij toen om 8 uur &#39;s ochtends de ruim 2 meter hoge en 23 meter brede letters weggehaald werden. AT5 deed <a href="https://www.nhnieuws.nl/nieuws/236143/Beroemde-I-amsterdam-letters-nu-dan-echt-weg">live verslag</a>. Vanaf 41 minuten zijn David Veldhoen en ik te horen over het werk van David. Ook de <a href="https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/museumplein-zonder-i-amsterdam-dan-maar-gewoon-op-de-foto~b7bef341/">Volkskrant</a> berichtte over de nieuwe aanwinst van het Amsterdam Museum. De print <em>I amsterdam</em> hangt inmiddels aan het begin van Amsterdam DNA. De eerste toeristen die dan maar het kunstwerk fotograferen zijn al gespot. </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/624707 2019-02-04T14:48:35+01:00 2018-11-07T08:00:00+01:00 https://hart.amsterdam/rsc/56500 Vilshult Het Amsterdam Museum neemt de bekende IKEA-afbeelding van een Amsterdamse gracht met een rode fiets op in zijn collectie. De wereldwijde populariteit van de foto ‘Vilshult’ toont volgens het museum aan hoeveel mensen de stad Amsterdam (willen) zien en herkennen. Om dit beeld voor de toekomst te bewaren neemt het museum de ingelijste afbeelding officieel op in de collectie. Aanleiding voor de verwerving is de documentaire Vilshult, die op donderdag 8 november in première gaat in het Amsterdam Museum. Hierin wordt onderzocht hoe de foto is ontstaan en waarom juist deze weergave van Amsterdam zo populair is. <p>Deze ingelijste afbeelding van een foto van een fiets op een Amsterdamse gracht, die wereldwijd bijna een half miljoen keer werd verkocht, laat de aantrekkingskracht van de stad Amsterdam zien. Het geeft een beeld van wat mensen over de hele wereld, die deze afbeelding aan hun muur hebben hangen, koppelen aan de stad Amsterdam.</p> <p>Het Amsterdam Museum verzamelt, bewaart en toont voorwerpen en verhalen over de stad Amsterdam. Het museum heeft een collectie met bijna 100.000 objecten die iets vertellen over Amsterdam, over bepaalde perioden in de stad, over gebeurtenissen die er hebben plaatsgevonden en over hoe mensen tegen de stad aankijken. Variërend van kostbare kunstwerken zoals schilderijen en tekeningen van Rembrandt, Da Vinci en Van der Helst tot historische kledingstukken, archeologische vondsten en zilveren tafelgerei. In onze collectie bevinden zich ook alledaagse gebruiksvoorwerpen. Zo kocht het museum tijdens een vrijmarkt op Koninginnedag in 2004 een heel <a rel="noopener noreferrer" href="http://hdl.handle.net/11259/collection.47981" target="_blank">kleedje met spulletjes</a> van een kind op om het fenomeen in herinnering te houden en bewaarde het museum een <a rel="noopener noreferrer" href="http://hdl.handle.net/11259/collection.73039" target="_blank">glasvezelkabel </a>om de grote stap naar de aanleg van het internet in de stad eind twintigste eeuw ook in de toekomst goed te kunnen vertellen.</p> <p><strong>Documentaire Vilshult: première 8 november in het Amsterdam Museum</strong><br /><span>De afbeelding van Ikea wordt op 8 november officieel opgenomen in de collectie van het Amsterdam Museum. Op deze dag gaat de VPRO-Dorstdocumentaire Vishult in het museum première. In de film onderzoekt Tom Roes het verhaal achter de foto: een verhaal over immens verdriet en een rode fiets langs de Amsterdamse grachten op een frisse lentedag, twintig jaar geleden. De documentaire is online te bekijken via <a rel="noopener noreferrer" href="vpro.nl/vilshult" target="_blank">vpro.nl/vilshult</a> en is mede mogelijk gemaakt door het Amsterdams Fonds voor de Kunst.</span></p> https://hart.amsterdam/rsc/609886 2018-11-07T20:17:55+01:00 2018-10-19T08:00:00+02:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Master Of Regulation Martial Arts Bij de objecten die het Amsterdam Museum opneemt in de stadscollectie zitten af en toe markante burgemeestersgeschenken die veel vertellen over het bijzondere karakter van schenker of ontvanger. Dat is zeker het geval bij deze kampioensgordel uitgereikt aan Eberhard van der Laan, de burgervader die als Damsko Strijder een toonbeeld is geweest van daadkrachtig optreden om van onze stad een veiligere plek te maken. <p><!-- z-media 609912 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":"Kampioensgordel uitgereikt aan burgemeester Eberhard van der Laan voor zijn inzet voor betere regulering van de vechtsportsector, obj.nr 3982.1"} -->In 2010 besloot burgemeester Van der Laan dat grote kickboksgala’s, met meer dan vijfhonderd bezoekers, niet meer welkom waren in de stad. De divisie zware criminaliteit van de Amsterdamse politie had vergaande verwevenheid geconstateerd tussen de grote organisatoren en de Amsterdamse onderwereld. Van der Laan noemde de evenementen dan ook &quot;<a href="https://www.nrc.nl/nieuws/2013/01/25/criminelen-kloppen-soms-letterlijk-bij-de-sportschool-1201366-a570705">netwerkbijeenkomsten van de georganiseerde criminaliteit</a>&quot;.</p> <p><strong>Versnippperde vechtsportwereld</strong></p> <p>Een belangrijk moment is 25 januari 2013, wanneer een vechtsportconferentie wordt gehouden in het stadhuis van Amsterdam. De bijeenkomst wordt georganiseerd naar aanleiding van een onderzoek van de Universiteit van Utrecht, waaruit blijkt dat de vechtsportwereld in Nederland te versnipperd is om gezamenlijke regels in te voeren. Het is Van der Laan die dan een dringend beroep doet op het ministerie van VWS tot verbetering en de minister ook nadrukkelijk zijn hulp aanbiedt. De minister heeft vervolgens aan NOC*NSF gevraagd een regisserende rol te vervullen om tot een gedragen plan van aanpak te komen voor een veilige, gereguleerde en goed georganiseerde vechtsportsector. Een stuurgroep onder voorzitterschap van Van der Laan wordt in het leven geroepen, die in oktober 2014 al met een breed gedragen <a href="https://www.nocnsf.nl/stream/plan-van-aanpak-full-contact-vechtsporten.pdf">Plan van Aanpak</a> komt.</p> <p><strong>Vechtsportautoriteit</strong></p> <p>Tijdens een <a href="https://www.nocnsf.nl/nieuws/corporate-nieuws/vechtsportwereld-omarmt-maatregelen-voor-betere-regulering-full-contact-vechtsportsector">vechtsportsymposium</a> op 24 juni 2015 in het Tobacco Theater omarmt de vechtsportwereld dit plan en schaart zich achter het idee om nog dat jaar een vechtsportautoriteit op te richten. De burgemeester wordt bij die gelegenheid verrast door maar liefst vijf Nederlandse full contact-wereldkampioenen die hem een kampioensgordel overhandigen als dank voor <a href="https://www.at5.nl/artikelen/144556/van_der_laan_zet_deur_voor_vechtsportgalas_op_een_kier">zijn grote inzet</a> voor een betere regulering – het is dezelfde riem waarmee Rico Verhoeven in 2013 werd omgord na de buitengewoon <a href="https://youtu.be/9kXQ61hcAf8">spannende match</a> tegen Peter Aerts op het <em>GLORY 13</em>-toernooi in Tokio. Aan die riem is in 2015 de veelzeggende tekst toegevoegd ‘Eberhard van der Laan: Master Of Regulation Martial Arts’.</p> <p><strong><!-- z-media 609917 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":"Eberhard van der Laan neemt de kampieoensgordel in ontvangst van vechtsportkampioenen Peter Aerts, Ernesto Hoost, Remy Bonjasky, Sem Schilt en Rico Verhoeven. \u00a9 Edwin van Eis"} --></strong></p> <p><strong>Gewonnen strijd</strong></p> <p>Op <a href="https://www.parool.nl/binnenland/amsterdams-kickboksgala-niet-langer-netwerkbijeenkomst-voor-criminelen~a4202009/">4 december 2015</a> is dan de tijd weer rijp, voor het eerst in vijf jaar, dat er een vechtsportevenement kan worden gehouden met een vergunning van de burgemeester. Het gala vindt plaats in de RAI. Rico Verhoeven verdedigt er met succes zijn wereldtitel in het zwaargewicht. Op de eerste rij zit een tevreden burgemeester naast minister Edith Schippers van Sport.</p> <p>Het is uiteindelijk pas in september 2017 dat de <a href="https://www.vechtsportautoriteit.nl/over-ons/">Nederlandse Vechtsportautoriteit</a> klaar is om zijn werk te gaan doen: landelijk toezicht houden op het reguleren van de full contact vechtsporten. Onze <a title="Damsko Strijder" href="/nl/page/479203/damsko-strijder"><em>Damsko Strijder</em></a> heeft het gelukkig nog net mogen meemaken.</p> <p><!-- z-media 479203 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p><a name="_ftn5" href="#_ftnref5"></a></p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/351264 2018-12-03T20:57:38+01:00 2017-11-14T08:33:00+01:00 Gusta Reichwein https://hart.amsterdam/rsc/3165 La première pensée de la petite Agar Dat schrijft François Joseph Navez (1787-1869) achter op de tekening die hij in 1819 maakt tijdens zijn verblijf in Rome. Het is de eerste schets voor een schilderij dat hij later dat jaar zal maken van Hagar en Ismael in de woestijn. Dit verhaal uit het Oude Testament inspireert hem tot enkele tekeningen en schilderijen die in de loop van de tijd in verschillende particuliere en museale collecties terecht zijn gekomen. <p><!-- z-media 351268 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --><!-- z-media 351270 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --></p> <p><em>La première pensée de la petite Agar, 1819- Amsterdam Museum 3762</em></p> <p>De Belgische schilder Navez is in de leer geweest bij de Franse schilder Jacques-Louis David (1748-1825), de beroemde vertegenwoordiger van het classicisme die de laatste jaren van zijn leven in Brussel doorbrengt. In 1817 krijgt Navez een beurs voor een studieverblijf in Rome. Daar schildert hij diverse Bijbelse taferelen. De invloed van zijn leermeester is aan die werken duidelijk af te lezen. Nederland en België vormen in die tijd één koninkrijk en op kunstzinnig gebied bestaan er nauwe banden tussen kunstenaars, tussen verzamelaars maar ook tussen academies en andere kunstinstellingen. Navez wordt directeur van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Brussel, Fodor neemt plaats in het bestuur van de Kunstacademie in Amsterdam. </p> <p><!-- z-media 351271 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --><!-- z-media 351272 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --></p> <p><em>Hagar in de woestijn, 1819 - Amsterdam Museum Legaat C.J.Fodor SA 2988</em><br /><em>Hagar en Ismael in de woestijn - Museum voor Schone Kunsten Brussel 144</em></p> <p>Navez ontwikkelt zich tot een succesvol schilder van portretten, historieschilderijen en doeken met mythologische en Bijbelse thema&#39;s. In 1823 portretteert hij koning Willem I en omstreeks dezelfde tijd schildert hij enkele religieuze taferelen voor de Krijtberg, de Amsterdamse Jezuïetenkerk aan het Singel. Zijn Bijbelse taferelen zijn zeer in trek. Zo verkoopt hij één van de voorstellingen van Hagar aan de Nederlandse ambassadeur in Rome. Dit schilderij is nu eigendom van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel. Een kleinere versie komt in bezit van de Nederlandse verzamelaar Roothaan. Uiteindelijk koopt de Amsterdamse verzamelaar Carel Joseph Fodor het schilderij in 1847 op de veiling. Fodor laat zijn kunstverzameling na aan de stad Amsterdam en als Museum Fodor in 1863 als eerste gemeentelijke museum de deuren opent voor het publiek dan is Hagar en Ismael daar ook te zien.</p> <p><!-- z-media 351275 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --><!-- z-media 351276 {"align":"left","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --></p> <p><em>Zelfportret, 1826 - Museum voor Schone Kunsten Brussel 3790</em><br /><em>Jan Willem Pieneman - Portret Carel Joseph Fodor, 1848 - Amsterdam Museum Legaat C.J.Fodor SA 2065</em></p> <p>Nu – 150 jaar later – heeft een nazaat van Navez een getekende voorstudie voor het schilderij aangeboden aan het Amsterdam Museum. De tekening die slechts 21,5 x 13,5 cm groot is toont duidelijk hoe de kunstenaar te werk is gegaan door met behulp van een ruitverdeling de voorstelling over te brengen op het doek van 76 x 62 cm. Het schilderij, dat al geruime tijd in het depot verblijft, wordt op deze manier in een nieuw perspectief geplaatst. Niet alleen vanuit artistiek oogpunt maar ook historisch gezien geeft het een fraai inkijkje in de interculturele betrekkingen tussen Amsterdam en Brussel in de eerste helft van de negentiende eeuw.</p> <p><!-- z-media 351277 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/333884 2023-04-30T23:14:11+02:00 2017-10-17T22:12:00+02:00 Annemarie de Wildt https://hart.amsterdam/rsc/32994 Leidsepleinspel Vorig jaar vond ik op de boekenmarkt het Leidschepleinspel. Het lijkt op het wereldberoemde Monopoly, dat in 1935 in de Verenigde Staten op de markt kwam. De bedenker, Charles B. Darrow, een werkloze verwarmingsmonteur, stierf als multimiljonair. Rijk worden met onroerend goed is het doel van het spel, ook van deze Amsterdamse versie, die een mooi overzicht geeft van het Leidseplein anno 1942. <p>Het grote verschil met Monopoly is dat er geen straten zijn, maar panden die spelers gewoon krijgen als ze er als eerste opkomen. Een soort kraakversie van Monopoly eigenlijk. De volgende speler die op een vlakje komt, wordt daarmee een klant die wat moet consumeren. Het spel begint bij de nog steeds bestaande kunstenaarssociëteit  De<span> </span>Kring <span> </span>en voert langs eetgelegenheden zoals Rienstra Oesterbar, Capri, De Smidse, Broodje bij Kootje, theaters - het Leidscheplein theater, het City theater en de Stadsschouwburg – en hotels Americain en De Bock. Het belangrijkste zijn de cafés en bars, twaalf in totaal: Eilders, Caliënte, Stadt Schänke, Savoy, Caramella, &#39;t Swarte Schaep, &#39;t Gekroond Spinnewiel, Zeeuwsche Hoek, Arizona, De Leidsche Poort, De Vliegende Hollander en Lido. Een van de weinige cafés die nog bestaan is Eilders, waar ik samen met Gülden Ilmaz van AT5 in een aflevering van de <a href="http://www.at5.nl/gemist/tv/272/26134/-">Straten van Amsterdam</a> met behulp van een replica het spel speelde. Het hokje gevangenis van het oorspronkelijke Monopoly-spel is op het spel vervangen door een politie-bureau. Bureau nr. 14 huisde vanaf 1900 op het Leidseplein. In 1985 nam coffeeshop The Bulldog het pand over, en verwerkte de tralies en celdeuren in het interieur. </p> <p><strong>Consumeren in plaats van speculeren</strong></p> <p>De kleuren (blauw voor de theaters, geel voor de bars, rood voor de eethuizen en rood-geel voor de hotels) corresponderen met de zeshoeken die zich op het middenveld van het bord bevinden, waarop stapels kaartjes liggen. Bij de aanvang van het spel krijgt elke speler ƒ 75,- om te spenderen op het Leidseplein. Wie zijn geld kwijt is, heeft verloren en op zijn/haar eigendommen wordt een bordje &#39;gesloten´ gelegd. Degene die het laatst zijn zaken open houdt, heeft gewonnen. Het spel draait meer om consumeren, dan om speculeren. De spelers betalen aan de eigenaars van de zaken. De dobbelsteen bepaalt wat er gedronken wordt. Komt met na een worp van 4 op een café, dan moet men een sherry drinken (voor 2 gulden), gooit men 3, dan wordt het een bessen(jenever) van fl. 1,50. Bij het spel horen een gewone steen en een pokersteen. De verhoudingen tussen de seksen anno 1942 blijken uit de spelregels: gooit men met de pokersteen een “heer&quot; dan betaalt men één enkele vertering; als men een &quot;dame&quot; gooit, dan betaalt men dubbele vertering.</p> <p><!-- z-media 333891 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <p>Bij het gooien van een 9 moet de speler een consumptie betalen, maar krijgt ook een kaartje &quot;tapvergunning&quot;, &quot;muziek&quot;, &quot;terras&quot;, of &quot;dancing&quot;, die recht geven de prijzen in de eigen zaak te verhogen. Zolang een horecagelegenheid  geen ‘tapvergunning’ heeft, kan er alleen koffie gedronken worden. In de theaters bepalen de worpen de rang en daarmee de hoeveelheid geld die de speler moet inleveren. Er zijn 13 pechkaartjes, zoals  drie beurten in het politiebureau.</p> <p><strong>WA-inval in Caliënte </strong></p> <p><span>Het spel is gemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar dat is niet erg zichtbaar. </span><span>Het <a href="https://www.spellenlab.be/speldatabase/10843">SpellenLab</a> in Brugge heeft aan de hand van het nummer K198 op de spelregels de maker achterhaald heeft. Vanwege papierschaarste verplichtte de Duitse bezetter vanaf 1942 het gebruik van deze<span> </span></span><a href="http://www.makaske.nl/weblog/index.php?itemid=449">K-nummers</a><span>, die verwezen naar de drukkerij. K198 was van de Amsterdamse Drukkerij Ellerman.</span></p> <p>In de documentatie van het Vlaams Spellenarchief staat ook vermeld dat de maker van dit spel Jan ‘Dopey’ Scheffer is, waarvan ook bekend is dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte bij de <a href="http://www.dutch-vintage-animation.org/nl/joop-geesink-dollywood-startpagina/joop-geesink-biografie">Maarten Toonder</a> studio’s aan de Nieuwe Zijdsvoorburgwal. In hetzelfde jaar dat hij het spel maakte, 1942, werkte hij als poppenmaker mee aan een van de eerste Nederlandse stop motion animatiefilmpjes<strong>, </strong><a href="https://www.youtube.com/watch?v=TCtuRL1Sdxw">Serenata Nocturna</a>, een reclamefilmpje voor Philips. Opmerkelijk is dat het tekeningetje van Bar Caliënte, een gitaarspeler met sombrero en cactus, verwijst naar deze film. Bar Caliënte waar latin muziek gespeeld werd, lag net om de hoek van het Leidseplein aan de Lijnbaansgracht 241. In 1941 was de bar <a href="http://www.annefrank.org/nl/Subsites/Amsterdam/Tijdlijn/Oorlog/1941/1941/WAers-vallen-Caliente-aan/#!/nl/">aangevallen</a> door de WA, de Weerbaarheidsafdeling van de NSB. </p> <p> </p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/859506 2019-09-13T09:30:31+02:00 2017-10-17T16:26:00+02:00 Judith van Gent https://hart.amsterdam/rsc/407 Brian Elstak - M54 Kunstenaar Brian Elstak maakte M54 in opdracht van CBK Zuidoost en het Amsterdam Museum. <p>Brian Elstak maakte zijn kunstwerk “M54” in opdracht van CBK Zuidoost en het Amsterdam Museum. Elstak verbleef daarvoor een maand lang in het atelier van CBK Zuidoost in Heesterveld, waar metro 54 praktisch voor de deur stopt. Gedurende die periode observeerde hij de passagiers in deze metrolijn. Zo ontstond zijn werk M54, een driedimensionaal houten schilderij in de vorm van een man die met de metro reist en de basis is van allerlei verschillende metroverhalen. Elstak vroeg schrijver RFx (Reinier Fosch, 1978, Zaandam) en producer Alberto Arifi, alias Nav Beats om het album ‘Reintje Aan De Praat’ te maken, als soundscape bij de sculptuur. Brian Elstak over de aankoop van zijn werk door het Amsterdam Museum: &quot;M54 was een feest om te creëren. Van werken vanuit Heesterveld, tot het portretteren van passagiers in de metro en de samenwerking met de muzikanten, CBK Zuidoost, OP16 en het Amsterdam Museum. Dat het werk nu aangekocht wordt is een grote eer en voelt goed.&quot;</p> <p>Brian Elstak (1980, Zaandam) is een beeldend kunstenaar die zich niet laat begrenzen door één medium. Hij illustreert, schildert en is een verbinder tussen verschillende creatieven en verhalenvertellers. Elstak maakt deel uit van het interdisciplinaire kunstenaarscollectief LFMC (Lowrey Foley McClane). <br /><br />Zijn enorme veelzijdigheid en productiviteit blijkt ook uit het feit dat hij dit jaar het kinderboek “Tori” uitbracht. Hierin bundelde hij de verhalen die hij zijn eigen kinderen voor het slapen gaan vertelt, over de avonturen van drie mensenkinderen en hun vader, de reuzenschildpad Jean-Michel Tortoise, en voorzag ze van illustraties in de voor hem kenmerkende stijl met sterke lijnen.<br /><br /><br /></p> https://hart.amsterdam/rsc/285889 2017-10-10T16:51:13+02:00 2017-08-09T10:06:00+02:00 Thijs Boers https://hart.amsterdam/rsc/7141 Een jurk met een missie Afgelopen woensdag 2 augustus. Er wordt &#39;s ochtends nog hard gewerkt in de Galerij van het Amsterdam Museum aan een stellage van meer dan drie meter hoog. Model Valentijn de Hingh klimt aan het begin van de middag naar boven om de Amsterdam Rainbow Dress (ARD) te tonen aan het in groten getale gekomen publiek. <p>De jurk wordt hiermee <strong>symbolisch overgedragen</strong> aan het <strong>Amsterdam Museum</strong>. Valentijn torent hoog uit boven het publiek; een iconisch en prachtig beeld. Dit beeld werd vorig jaar tijdens de<strong> introductie</strong> van de Amsterdam Rainbow Dress nog versterkt doordat de jurk voor publicitaire doeleinden werd opgesteld vóór dat andere iconische beeld, Rembrandts Nachtwacht. Deze jurk is dan ook niet zomaar een kledingstuk, het is een jurk met een <strong>missie</strong>.</p> <p><!-- z-media 285899 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} -->De Amsterdam Rainbow Dress heeft een diameter van meer dan 16 meter en bestaat uit de <strong>75 nationale vlaggen</strong> van landen waar nog steeds anti-LHBTI-wetgeving in het strafrecht is opgenomen. Het lijfje van de jurk is gemaakt van vier<strong> Amsterdamse vlaggen</strong> om aan te geven dat de stad Amsterdam een voorvechter is èn wil blijven op het gebied van de emancipatie van de LHBTI-gemeenschap, nationaal en internationaal.</p> <p><!-- z-media 285915 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <h3>Losse vlaggen op de Pride Walk 2016</h3> <p>Tijdens de Pride Walk van 2016 werden, om aandacht te vragen voor de LHBTI-gemeenschappen, de 76 vlaggen nog los meegedragen. Na afloop hiervan werd het idee geboren om een positief beeld - een <strong>kunstwerk </strong>in de vorm van een gigantische jurk - te creëren met het doel om de problematiek rondom anti-LHBTI-wetgeving en LHBTI-vluchtelingen zichtbaar en bespreekbaar te maken. <strong>Arnout van Krimpen</strong>, <strong>Jochem Kaan</strong>, <strong>Oeri van Woezik</strong> en <strong>Mattijs van Bergen</strong> gingen aan de slag samen met de vrijwilligers van <strong>COC Amsterdam.</strong></p> <p><strong><!-- z-media 285916 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></strong></p> <h3>Amsterdam Rainbow Dress</h3> <p>Modeontwerper Matthijs van Bergen over de totstandkoming van de jurk: <em>“Moeilijk was het niet, het heeft geen ingewikkelde constructie, maar vooral ingewikkeld om zo veel meters stof onder de naaimachine onder controle te houden. We kwamen al snel tot deze vorm, omdat we de vlaggen niet wilde aantasten of verknippen, we wilden niet deze nationale symbolen kapot maken, maar juist door de hele vlag te gebruiken duidelijk te maken in welke landen er iets mis is.”</em></p> <p>Enkele maanden na de voltooiing van de Amsterdam Rainbow Dress kon de <strong>vlag van Belize</strong> worden vervangen door een<strong> regenboogvlag</strong>: het land had zijn wetgeving aangepast. Nog 75 landen te gaan om er een heuse regenboogjurk van te maken. </p> <p><!-- z-media 285917 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <h3>Als museumstuk de wereld over</h3> <p>Om de overdracht te symboliseren kreeg wethouder Diversiteit van Amsterdam, Simone Kukenheim, afgelopen woensdag tijdens een<strong> feestelijke overdrachtsceremonie</strong> de vlag van Belize en een regenboogvlag aangereikt.</p> <p>De jurk is nu onderdeel van het <strong>collectie van het Amsterdam Museum</strong>, maar zal in het depot geen eenzaam bestaan gaan lijden. De jurk zal namelijk niet alleen te zien zijn in het museum maar vooral de <strong>wereld overgaan</strong> om steeds opnieuw aandacht te vragen en bewustwording te stimuleren omtrent de wereldwijde anti-LHBT-wetgeving.</p> <p>De Rainbow dress op de Chinese Muur, zou dat niet mooi zijn?</p> <p> </p> <p>Deze blog is oorspronkelijk geschreven voor Modemuze</p> <p>Lees meer over onze mode en kostuumcollectie op <a rel="noopener noreferrer" href="https://www.modemuze.nl/" target="_blank">Modemuze</a>.</p> https://hart.amsterdam/rsc/272613 2017-09-27T16:03:53+02:00 2017-07-19T20:54:00+02:00 Tom van der Molen https://hart.amsterdam/rsc/7074 Verdriet, hoop en troost Het Amsterdam Museum heeft de iconische foto van Stanley Gontha aangekocht die hij afgelopen vrijdag 14 juli maakte in Geuzenveld bij de bijeenkomst vanwege het tragische nieuws rond de Ajax-voetballer Abdelhak Nouri. De foto markeert een gebeurtenis die alle Amsterdammers (en ver daarbuiten) raakte en laat dat in een krachtig en emotioneel beeld zien. Het vertelt veel over Nouri, maar ook over Amsterdam. <p>Vrijdagavond 14 juli verzamelden duizenden mensen zich in Geuzenveld. Ze kwamen om samen te treuren over het slechte nieuws dat twee dagen eerder bekend  werd gemaakt. Abdelhak Nouri, talentvol voetballer van Ajax (en absolute publiekslieveling) heeft ernstige hersenschade overgehouden aan zijn hartstilstand een week eerder tijdens een oefenwedstrijd in Oostenrijk. Het nieuws sloeg in als een bom en de fanatieke supporters van de F-side organiseerden deze bijeenkomst op de plek waar “Appie”, zoals hij liefkozend wordt genoemd, opgroeide, leerde voetballen en nog altijd woont. Bijeenkomen om het verdriet en ongeloof te delen, maar ook om de familie een hart onder de riem te steken.</p> <p>Het was een bonte mix van aanwezigen. De F-side, de spelersselectie van Ajax, Ajaxfans, inwoners van de wijk, die Nouri vooral als buurtgenoot kennen. Mannen en vrouwen van alle leeftijden en van zeer diverse culturele achtergronden. Ja, er was zelfs iemand in een Feyenoord-shirt. Al die zichtbare en onzichtbare scheidslijnen tussen mensen in de stad en ver daarbuiten waren even irrelevant. Wat bond was het ongelofelijke drama, waar ieder mens zich aan kan relateren.</p> <p>De volgende dag stond de foto van Stanley Gontha in de krant. Genomen op het moment dat de vader van Nouri, door over zijn hart te strijken, dee aanwezigen vanuit zijn auto bedankt. Het raakt in alles aan de essentie van het ogenblik. Je ziet – rauw en onontkoombaar – het verdriet en de onzekerheid over Nouri en wat de toekomst hem nog kan brengen. Je ziet het aan zijn vader, maar ook aan de mensen eromheen. Medelijden en verdriet zijn van de gezichten af te lezen, maar ook de wil om vertrouwen en steun uit te stralen naar de vader. En – we leven in 2017 – een groot deel van de aanwezigen wil juist dit moment vastleggen met hun mobiel of fototoestel. Iedereen weet dat dit een voor alle aanwezigen een bijzonder moment is.</p> <p>In het Amsterdam Museum wilden we dit moment vasthouden, voor nu en voor volgende generaties. Het is een belangrijk moment, en gaat – kijk maar naar de foto – alle Amsterdammers aan. Het is als stadsmuseum goed om ook de verdrietige momenten van de stad te verzamelen, maar het gaat hier niet alleen over verdriet. Het  is ook een beeld van hoop en troost. Dat zijn de beelden die beklijven en ook voor volgende generaties herkenbaar zullen blijven. Een goede reden om het in collectie op te nemen.</p> https://hart.amsterdam/rsc/271992 2017-08-02T15:15:06+02:00 2017-07-19T13:00:00+02:00 Sarah Remmerts de Vries https://hart.amsterdam/rsc/37319 Flaneren en consumeren De collectie van het Amsterdam Museum is weer een bijzondere aanwinst rijker: een verzilverd zakspiegeltje van lunchroom Formosa. Hoewel Formosa alweer bijna vijftig jaar verdwenen is uit de stad, doet de naam bij oudere generaties Amsterdammers nog steeds een belletje rinkelen. Het restaurant, dat sinds 1923 aan het Spui en de Kalverstraat zat, was enkele decennia lang een begrip in Amsterdam. Formosa stond bekend om de goede bediening, chique inrichting en nette klantenkring, in een tijd dat de Kalverstraat veranderde in een luxe winkelgebied. <p><!-- z-media 271994 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <p>De geschiedenis van lunchroom en restaurant Formosa begint bij de reislustige kruidenierszoon Albert Heijn (1865-1945). Toen Heijn in 1923 door de Kalverstraat liep en ontdekte dat het pand van restaurant Maison Ledeboer ter overname werd aangeboden, kwam hij op het idee om hier een kruidenierszaak te beginnen naar voorbeeld van het nette Britse Fortnum &amp; Mason. Tijdens de onderhandelingen over de overname maakte dit plan echter plaats voor het idee van een lunchroom. Ook deze zou naar Brits voorbeeld worden gemaakt, naar een suggestie van Alberts zoon Gerrit Heijn (1895-1984). Die was tijdens zijn stageperiode in Londen bekend geraakt met lunchroom Lyons.</p> <p><strong>Studio ‘fotografie artistique’</strong></p> <p>Gerrit werd directeur en wist het nieuwe restaurant in drie maanden tijd op poten te zetten. Hij liet het pand verbouwen en in de toen gangbare art-decostijl inrichten tot restaurant-lunchroom ‘Formosa, v/h Maison Ledeboer’. Formosa huisde in het witte pand aan het Spui 15-17, hoek Voetboogstraat, met een extra ingang aan de Kalverstraat 156. Dit opvallende gebouw met gevelornamentiek in art-nouveau-stijl is tussen 1895 en 1900 ontworpen door architect G. van Arkel. De oorspronkelijke bestemming van het gebouw was een studio ‘fotografie artistique’ van de Duitse portretfotograaf Max Büttinghausen (1847-1906), wiens naam nog altijd op de gevel staat.</p> <p><strong>Voor welgestelde dames</strong></p> <p>In een tijd waarin <em>shopping </em>als vrijetijdsbesteding opkwam en de Kalverstraat veranderde in een moderne winkelstraat, groeide Formosa uit tot een vermaarde eetgelegenheid voor welgestelde dames. De dames konden hier de hele dag terecht om met een kopje koffie of thee en een taartje bij te komen van het kijken en passen. De spijskaart omvatte in de jaren dertig echter ook koude specialiteiten, zoals vlees- en vissalades en soepen en hoofdgerechten. Speciale aanbiedingen, bijvoorbeeld tijdens de ‘vischweek’, de ‘croquettenweek’ of de gebakweken, voegden nog meer keuze toe aan het menu.</p> <p><!-- z-media 272003 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <p><!-- z-media 271999 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <p><strong>Spiegeltje met beeltenis van een serveerster</strong></p> <p>Geen enkel restaurant is echter in één klap bekend. Na de opening maakte Formosa op verschillende manieren reclame om klanten te trekken. Kunstenaar Johann von Stein (1896-1965) – onder meer bekend van zijn affiche voor de Rotterdamsche Lloyd – ontwierp rond 1925 een brochure, die de pracht en praal van Formosa’s interieur op spectaculaire wijze weergeeft.</p> <p>Ook werd er een zakspiegeltje uitgebracht, met op de achterzijde een beeltenis van een serveerster. Zij is haast identiek aan de afgebeelde serveerster op de brochure. Het ligt dus voor de hand om aan te nemen dat het zakspiegeltje gebaseerd is op Von Steins grafische werk.</p> <p>Dit bijzondere kleinood maakt nu onderdeel uit van de collectie van het Amsterdam Museum, waar het een verhaal vertelt over een tijd van moderne mode, hippe horeca en deftige high tea’s.</p> <p><!-- z-media 272006 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"caption":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/222617 2020-02-12T08:29:45+01:00 2017-04-12T09:34:00+02:00 Maarten Jansen https://hart.amsterdam/rsc/1770 Wij &lt;3 van onze schenkers! De laatste schenkersbijeenkomst dateerde alweer van elf jaar geleden. Hoog tijd dus voor een nieuwe. Op zondag 26 maart 2017 ontving het Amsterdam Museum bijna 200 mensen die in de afgelopen jaren objecten hebben toegevoegd aan onze stadscollectie. <p><!-- z-media 222623 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p> <p>Alle schenkers die naar het museum waren gekomen werden onthaald met een hapje en een drankje terwijl directeur Judikje Kiers een uitgebreid welkomstwoord sprak. Diverse conservatoren stonden klaar met laptops om de schenkers te informeren over hun schenkingen en de eventuele plannen van het museum met de objecten. Natuurlijk kon iedereen genieten van al het moois dat op de zalen te zien is, inclusief de zojuist ingerichte aanwinstenvitrine.</p> <p>Verder kon men in de loop van deze middag in het Auditorium drie interessante lezingen bijwonen. Als eerste sprak junior conservator Judith van Amselsvoort over recente mode- en kostuumaanwinsten. Vervolgens vertelde de registrator Maarten Jansen over zijn rol in het proces van selectie en afwikkeling van aanwinsten. Annemarie de Wildt sloot af met een verhaal over de vele contacten die er ontstaan tijdens het maken van tentoonstellingen, die regelmatig uitmonden in allerlei bruiklenen en schenkingen.</p> <p>Het was een groot succes! Uit alle reacties blijkt dat de bijeenkomst voor iedereen een buitengewoon leuke en leerzame ervaring was, die we voortaan zeker veel vaker - om de een à twee jaar - zullen gaan herhalen.</p> <p><em>De foto&#39;s van de schenkersbijeenkomst zijn te vinden op <a href="https://www.flickr.com/photos/ahmamsterdam/sets/72157678877120264 ">Flickr</a>. <br /><br /></em></p>