Zotonic - Atom Feed Module 2024-03-29T12:59:22+01:00 https://hart.amsterdam/nl/ Hart Amsterdammuseum https://hart.amsterdam/rsc/476532 2018-06-15T10:02:03+02:00 2018-06-14T23:45:00+02:00 Aline Bleeker https://hart.amsterdam/rsc/406934 Fijn Suikerfeest / Eid Mubarak! Ramadan, de islamitische vastenmaand is vandaag voorbij. Dit betekent dat het tijd is voor het Suikerfeest. Het Suikerfeest wordt in het Arabisch ‘Eid-ul-fitr’ genoemd. Dat betekent letterlijk ‘feest van het verbreken van de vasten’ en wordt gevierd door vroeg in de ochtend gezamenlijk het Eid-gebed te bidden en te ontbijten. Suikerfeest duurt soms wel drie dagen en in deze periode is het juist verboden om te vasten. Familie en vrienden komen samen om te vieren en lekkernijen te eten. Maar wat betekent het feest verder eigenlijk voor moslims? Hier een spoedcursus Eid. <p><span>Tijdens ramadan gedenken moslims dat profeet Mohammed in deze maand de eerste van de openbaringen ontving die samen de Koran vormen. Dit doen ze door negenentwintig of dertig dagen, afhankelijk van hoe de maan staat, te vasten. Dat er wordt gelet op de maanstand komt doordat de islamitische kalender anders loopt dan de westerse kalender. De islamitische kalender is een maangebonden kalender, de westerse kalender is zongebonden. In een maangebonden kalender bestaat het jaar uit twaalf maanden van negenentwintig of dertig dagen. Een jaar duurt hierdoor ongeveer 354 dagen, wat er voor zorgt dat bijvoorbeeld ramadan, het Suikerfeest en het Offerfeest ieder jaar anderhalve week vroeger plaatsvinden op onze westerse kalender. </span></p> <p><strong><span>Zelfbeheersing</span></strong></p> <p><span>Tijdens de vastenmaand eten en drinken moslims niet tussen<span> </span><span>de dageraad<span> </span></span>en zonsondergang. Daarnaast doen de gelovigen in deze periode ook extra hard hun best<span> </span><span>om vrijgevig te zijn</span>, niet te roddelen, te liegen, of te schelden. Niet alleen<span> </span><span>ervaren mensen door het vasten<span> </span></span>hoe het is om minder bedeeld te zijn en niet altijd<span> </span><span>eten en drinken<span> </span></span>tot hun beschikking te hebben, ook leert het hen<span> </span><span>godsbewustzijn<span> </span></span>en zelfbeheersing.</span></p> <p><strong><span>Ik vast </span></strong></p> <p><span>Een aantal jaar geleden vond in het Amsterdam Museum een tentoonstelling plaats met de titel ‘Ik vast’, over vasten in het<span> </span><span>katholicisme</span>, het jodendom en de islam. Het bordje dat te zien is op de foto is beschilderd door Shakirah van Oostveen en symboliseert<span> </span><span>belangrijke<span> </span></span>elementen van de ramadan. In gouden letters staat ‘Allah’ te lezen, verder heeft ze de Koran afgebeeld en melk en dadels.<span> </span><span>Dadels<span> </span></span>zijn onlosmakelijk verbonden met ramadan doordat bekend is dat Mohammed<span> </span><span>daarmee zijn vasten verbrak</span>.</span></p> <p><span>Vandaag is ramadan dus officieel afgelopen en mag er worden gefeest. Namens het Amsterdam Museum een ontzettend fijn Suikerfeest gewenst!</span></p> https://hart.amsterdam/rsc/452527 2018-06-15T10:02:43+02:00 2018-05-05T01:00:00+02:00 Aline Bleeker https://hart.amsterdam/rsc/406934 De bevrijdingsrok Tegenwoordig staan we niet meer zo stil bij wat we dragen tijdens Bevrijdingsdag. We trekken hooguit iets oranjes uit de kast en dat is dat. Op 5 mei 1946, een jaar na de bevrijding, was dat wel anders. Toen droegen vrouwen massaal de bevrijdingsrok. <p>De bevrijdingsrok, ook wel nationale feestrok genoemd, is door Amsterdamse verzetsstrijder Mies Boissevain-van Lennep in het leven geroepen. Haar idee erachter was dat vrouwen zich in zo’n rok op een praktische en goedkope manier feestelijk konden uitdossen. Na de oorlog was het lastig om aan textiel te komen en betaalbaar was het al helemaal niet. Daarom bedacht Mies dat vrouwen oude en kapotte kleding konden veranderen in een nieuw kledingstuk.</p> <p>Vouwen zetten de patchworkrok met de hand in elkaar en dus was elke rok uniek. Om het een echte bevrijdingsrok te kunnen noemen moest het echter wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De zoom van de rok moest uit effen driehoeken bestaan en aan de voorkant moest prominent ‘5 mei 1945’ geborduurd staan. Op de rok die het Amsterdam Museum in de collectie heeft staat alleen 1946 te lezen. Dit gebeurde ook veel, omdat dat de eerste echte viering van Bevrijdingsdag was. Wat kleuren betreft was het natuurlijk van belang dat er veel gebruik werd gemaakt van rood, wit, blauw en oranje.</p> <p>Niet alleen was het praktisch om de rokken van een verzameling aan bondgekleurde lapjes te maken, dit had ook een symbolische functie. De vele verschillende stukken stof beeldden de uiteengevallen Nederlandse samenleving uit, welke de burgers weer samen aan elkaar zouden moeten rijgen. De bedoeling van de rokken was dat alle memorabele datums uit het leven van de draagster hun eigen plek kregen. Mies noemde het zelf dan ook het liefste de ‘levensrok’ en als het aan haar had gelegen zouden de Nederlandse vrouwen voortaan altijd op nationale hoogtijdagen zo’n rok dragen. <br /><br />De rok uit de collectie was van Renetta Grabandt en zij droeg deze onder andere tijdens de grote rokkenoptocht in 1948, ter gelegenheid van het 50-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. De populariteit van de rokken was op deze dag op zijn hoogtepunt. Langzaam maar zeker verdween de rok weer uit het straatbeeld. Er zijn nog enkele rokken bekend waarop gebeurtenissen uit de jaren tachtig geborduurd staan, maar de meeste mensen droegen de rokken al zo halverwege de vorige eeuw niet meer.</p> https://hart.amsterdam/rsc/444313 2018-06-15T10:04:04+02:00 2018-04-20T09:00:00+02:00 Aline Bleeker https://hart.amsterdam/rsc/406934 Lodewijk bedankt! Vandaag is het precies tweehonderdtien jaar geleden dat Lodewijk Napoleon Amsterdam uitriep tot hoofdstad van Nederland. Best gek eigenlijk, want onze bestuursorganen zijn allemaal in Den Haag te vinden. Hoe zit dat? <p>Het is 1806 als Lodewijk Napoleon – broertje van – op 29-jarige leeftijd de eerste Koning van Holland  wordt. Of zoals hij zelf zegt: ‘Konijn van Olland’. Omdat de regering in Den Haag is gevestigd besluit hij in eerste instantie daar te gaan wonen. Maar Den Haag vindt hij maar saai. In Amsterdam is veel meer te beleven en bovendien is het stadhuis op de Dam is een interessanter optrekje. In 1808 roept hij Amsterdam daarom eigenhandig uit tot hoofdstad. Ook tovert hij het stadhuis, dat tijdens de Gouden Eeuw werd gebouwd met als doel de rest van de wereld te laten zijn hoe welvarend de stad was, om tot zijn paleis. Kosten: maar liefst 1 miljoen gulden! Hij kan er echter niet lang van genieten. Al twee jaar na zijn intrek in het paleis doet Lodewijk noodgedwongen afstand van de troon.</p> <p><span>Hoewel Amsterdammers de stad zelf al jaren als het epicentrum van de wereld beschouwen is het in 1814 dat Amsterdam voor het eerst in officiële documenten de titel ‘hoofdstad’ draagt. In de Grondwet van dat jaar staat het volgende te lezen: ‘</span><span><em>De beëediging van den Souvereinen Vorst en de inhuldiging bij de Staten Generaal zullen plaats hebben in de stad Amsterdam, als de hoofdstad.’ </em></span>In 1815 krijgt Willem I het voor het zeggen en vindt zijn beëdiging inderdaad in Amsterdam plaats.</p> <p>Hoewel hij met zijn hele koninklijke hebben en houwen weer terug naar Den Haag verhuist blijft Willem Amsterdam zien als hoofdstad. <span>De Belgen, die op dat moment onderdeel uitmaken van het Verenigd Koningrijk der Nederlanden, zijn hier niet zo van gecharmeerd. Daarom wordt de titel een jaar nadat hij in de Grondwet is opgenomen bij een herziening in 1815 alweer geschrapt, met dank aan onze Zuiderburen.</span></p> <p><span>Door de economische en culturele waarde van de stad accepteert het merendeel van de Nederlandse bevolking Amsterdam als hoofdstad. Je zou dus denken dat op het moment dat België, na de Belgische Opstand in 1830, een soevereine staat wordt, Amsterdam weer zijn functie terug krijgt. Hoewel Amsterdam al die tijd wel wordt gezien als hoofdstad is daar wettelijk gezien pas weer sprake van in 1983. Dan wordt onder toeziend oog van minister van Binnenlandse Zaken Hans Wiegel</span> <span>weer officieel in de Grondwet opgenomen dat ‘de Koning zodra mogelijk wordt beëdigd en ingehuldigd in de hoofdstad Amsterdam’. </span>Nederland bevindt zich hierdoor in een uitzonderingspositie; er zijn weinig andere landen waar de hoofdstad niet de stad is waar de regering zich bevindt. <br /> <br /> Als gevolg van deze ingewikkelde geschiedenis bestaat al jarenlang de discussie over de precieze datum waarop Amsterdam officieel onze hoofdstad werd. Is dat het moment waarop de stad voor het eerst als hoofdstad word genoemd, of het jaar waarin het uiteindelijk is opgenomen in de grondwet? Voor beiden is iets te zeggen. Juridisch gezien is de stad dan pas vijfendertig jaar hoofdstad, historisch gezien is het vandaag toch wel reden voor een feestje!</p> <p><!-- z-media 445079 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p> </p> <p> </p> https://hart.amsterdam/rsc/420753 2020-03-15T22:36:51+01:00 2018-03-08T14:30:00+01:00 Aline Bleeker https://hart.amsterdam/rsc/406934 Fijne Internationale Vrouwendag! Internationale Vrouwendag. Het lijkt misschien een vrij nieuwe uitvinding, maar niets is minder waar. Al ruim honderd jaar wordt de dag wereldwijd gevierd en sinds 1922 vindt het plaats op 8 maart. Fijne Vrouwendag! <p>Al in 1948 hebben de Verenigde Naties (VN) in hun<strong> ‘</strong>Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens’ opgenomen dat mannen en vrouwen moeten kunnen rekenen op dezelfde rechten. Toch is dat tegenwoordig, precies zestig jaar later, nog steeds vaak niet het geval. Dit is waar Vrouwendag ook dit jaar weer om draait. Het thema is: ‘Vrouwen en mannen zijn overal gelijkwaardig’.</p> <p>Hoewel de wereld volgens de VN vooruitgang heeft geboekt op het gebied van gendergelijkheid en empowerment van vrouwen blijven vrouwen en meisjes volgens hen in alle delen van de wereld onderworpen aan discriminatie en geweld en dat draagt niet bij aan een wenselijke toekomst. “Gendergelijkheid is niet alleen een fundamenteel mensenrecht, maar een noodzakelijke basis voor een vreedzame, welvarende en duurzame wereld,” aldus de <a rel="noopener noreferrer" href="http://www.un.org/sustainabledevelopment/gender-equality/" target="_blank">Verenigde Naties</a>. “Door vrouwen en meisjes gelijke toegang te bieden tot onderwijs, gezondheidszorg, fatsoenlijk werk en vertegenwoordiging in politieke en economische besluitvormingsprocessen zullen duurzame economieën worden gestimuleerd en ten goede komen aan samenlevingen en de mensheid in het algemeen”</p> <p>In heel Nederland vinden vandaag evenementen plaats die bijdragen aan de viering. <a rel="noopener noreferrer" href="http://www.internationale-vrouwendag.nl/waar-ben-jij-op-08-maart/" target="_blank">Hier</a> zie je wat bij jou in de buurt te doen is. Bij het Amsterdam Museum kun je ook je hart ophalen. Zo hebben wij onder andere de volgende objecten in de collectie:</p> <p><strong>De buste van Theodora P.B. Schook-Haver, door Jo Schreve-IJzerman (1914)<br /></strong>Theodora Schook-Haver speelde een zeer belangrijke rol tijdens de eerste feministische golf. Niet alleen zorgde ze na de scheiding van haar man voor hun twee zoons, ook sprak ze zich onder meer uit voor anticonceptie en een regeling van het kindertal en werd ze gezien als &#39;strijdster voor vrouwenarbeid&#39;. Ze was één van de zeven oprichters van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.<strong><br /></strong></p> <p><!-- z-media 420775 {"align":"block","size":"small","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --><strong>Dr. Aletta H. Jacobs, door Lizzy Ansingh (1913)<br /></strong>Aletta Jacobs is de bekendste feminist van Nederland. In 1870 werd ze als eerste vrouw toegelaten aan een hogereburgerschool (hbs). Een jaar later vroeg ze aan minister Thorbecke toestemming om aan een universiteit te sturen. Ze kreeg eerst een proefperiode van een jaar, maar slaagde in 1878 met vlag en wimpel voor de artsenopleiding. Ook zette Jacobs zich jarenlang in voor vrouwenkiesrecht, wat in 1917 leidde tot het passief vrouwenkiesrecht (vrouwen konden zich wel verkiesbaar stellen maar nog niet stemmen) en in 1919 tot het actief vrouwenkiesrecht (vrouwen konden zich beschikbaar stellen èn stemmen).</p> <p><!-- z-media 420773 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":""} --></p> <p><strong>Vaandel Vrouwenkiesrecht (1929)<br /></strong>Twee jaar nadat mannen algemeen kiesrecht kregen was het in 1919 ook zover voor de vrouwen. Hiervoor is flink actie gevoerd door De Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht, onder leiding van Aletta Jacobs. In 1922 mocht er voor het eerst gestemd worden. Het vaandel is toen jaar na het succesvol invoeren van het vrouwenkiesrecht geschonken aan de collectie van de stad. Tegenwoordig is het in het bezit van het museum.<strong><br /></strong></p> <p><!-- z-media 46664 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false,"link_url":"","caption":""} --></p> https://hart.amsterdam/rsc/413367 2021-02-25T14:14:13+01:00 2018-02-23T19:25:00+01:00 Aline Bleeker https://hart.amsterdam/rsc/406934 ‘Heldhaftig, vastberaden, barmhartig!’ Elk jaar wordt op 25 februari op het Jonas Daniël Meijerplein de Februaristaking herdacht. Wat was ook al weer de aanleiding voor deze staking, wat gebeurde er op de dag zelf en waarom is de staking zo belangrijk geweest? <p><strong>Aanleiding</strong><br />Vanaf het moment dat Nederland in 1940 onder Duitse bezetting staat, worden steeds hardere maatregelen getroffen tegen de joodse bevolking. Zo moet iedereen in dienst van de overheid in oktober van dat jaar een Ariërverklaring ondertekenen en worden in november alle joodse ambtenaren ontslagen. Ook op straat wordt de sfeer steeds grimmiger. Trams, openbare gebouwen en zwembaden worden verboden voor joden. Winkel- en café-eigenaren moeten affiches ophangen met de tekst ‘Joden niet gewenscht’. Daarnaast treden leden van de Weerafdeling (WA), onderdeel van de NSB, steeds harder op. Bijvoorbeeld door het beschadigen van joodse winkels en door het gebruik van fysiek geweld.</p> <p><strong>Verzet</strong><br />De spanningen lopen hoog op en regelmatig breken er gevechten uit tussen de leden van de WA en hun tegenstanders, bestaande uit zowel joden als niet-joden. Wanneer op 11 februari 1941 zo’n gevecht plaatsvindt op het Waterlooplein komt WA-man Hendrik Koot om het leven. Een ander incident vindt anderhalve week later plaats, als de Duitse Ordnungspolizei op 19 februari bij ijssalon Koco aan de Van Woustraat twee uit Duitsland gevluchte joden probeert op te pakken. Een van de Duitse agenten krijgt bij binnenkomst van de winkel een lading ammoniakgas in zijn gezicht en later beweren de Duitsers dat er op hen geschoten is.</p> <p>Dit verzet laat de bezetter niet over zijn kant gaan. Op zaterdag 22 februari wordt overgegaan tot een grootschalige wraakactie. Zeshonderd leden van de Ordnungspolizei trekken de Joodse buurt (Rembrandtplein/Waterlooplein) in en drijven jonge joodse mannen naar het Jonas Daniël Meijerplein. Iedereen die zich verzet wordt hardhandig aangepakt. Zondag wordt een herhaling van de dag ervoor, met als gevolg dat er in totaal 427 mannen worden opgepakt en naar werkkampen worden gedeporteerd.</p> <p><strong>Staakt, staakt, staakt!!<br /></strong>De Amsterdamse bevolking is ontdaan en wil het er niet bij laten zitten. De verboden Communistische Partij Nederland (CPN) organiseert op 25 februari een staking. ’s Ochtends staan de trams stil en tegelijkertijd verspreiden leden van de CPN het manifest ‘Staakt, staakt, staakt!!’. Steeds meer mensen besluiten mee te doen en rond het middaguur is de staking een feit. Ook in andere steden slaat het idee aan en in totaal nemen tienduizenden burgers deel aan het initiatief.</p> <p>Er bestaat uiteraard geen actie zonder reactie en door het meedogenloze optreden van de Duitsers haken meer en meer mensen af. Stakers worden beschoten: er komen uiteindelijk negen mensen om het leven en nog meer raken zwaargewond. Het gevolg is dat de staking op de tweede dag wordt beëindigd.</p> <p><strong>Nasleep</strong><br />De nasleep van de staking is enorm. Zeven stakingsleiders worden geëxecuteerd, een aantal gemeenteambtenaren ontslagen en de burgemeester, Willem de Vlugt, moet aftreden. Daarnaast krijgt Amsterdam een geldboete opgelegd ter waarde van vijftien miljoen gulden.</p> <p>De Jodenvervolging gaat na de Februaristaking onverminderd door. Toch speelt het een belangrijke rol in de oorlog. Men wordt zich meer bewust van het harde karakter van de bezetter waardoor het verzet groeit. Bovendien is het de enige keer in de Tweede Wereldoorlog dat zoveel mensen hun solidariteit met de joden tonen.</p> <p><strong>Na de oorlog<br /></strong>Na het einde van de Tweede Wereldoorlog  krijgt de stad Amsterdam van koningin Wilhelmina de wapenspreuk &quot;Heldhaftig, vastberaden, barmhartig&quot;. De spreuk maakt vandaag de dag nog steeds onderdeel uit van het <a rel="noopener noreferrer" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wapen_van_Amsterdam" target="_blank">stadswapen</a>. </p> <p>In 1952 wordt door koningin Juliana een beeld onthuld als herinnering aan de Februaristaking; de Dokwerker. Het beeld op het Jonas Daniel Meijerplein stelt één van de stakers voor. Sinds 1995 wordt ieder jaar bij het beeld de staking herdacht.</p> <p><em>Meer informatie over de jaarlijkse herdenking van de Februaristaking is te vinden op: </em><a rel="noopener noreferrer" href="http://februaristaking.nl/" target="_blank">www.februaristaking.nl</a></p> <p> </p> <p><!-- z-media 54176 {"align":"block","size":"middle","crop":false,"link":false} --></p>