Elias van Tijn, verzetsheld

Verteller: Maurice Ferares. Maurice Ferares
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Transvaalbuurt

Een kort overzicht van het verzetswerk van Elias (Eli) van Tijn.

Kraaipanstraat 60-52 Met aan het eind de voormalige Kraaipanschool. <br />In 1985 zat hier: op nummer 56 de BLO-school Jan Ligthart. Op nummer 58 de IVO-school De Vonk en op nummer 60 de christelijke MAVO De Vonk. Nu, 2012, zijn alle scholen verdwenen / opgeheven en wordt er druk gerenoveerd en geaneerd!<br />Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Kraaipanstraat 60-52 Met aan het eind de voormalige Kraaipanschool.
In 1985 zat hier: op nummer 56 de BLO-school Jan Ligthart. Op nummer 58 de IVO-school De Vonk en op nummer 60 de christelijke MAVO De Vonk. Nu, 2012, zijn alle scholen verdwenen / opgeheven en wordt er druk gerenoveerd en geaneerd!
Bron: Beeldbank, Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

Elias van Tijn werd op 4 juni 1902 geboren. Elias, hij werd Eli genoemd, was onderwijzer. Eli woonde met zijn gezin (hij had zes kinderen) in de James Wattstraat 3huis. Op een zeker moment werd hij directeur van de Kraaipanschool, toen heette dat trouwens nog bovenmeester.

In verzet.

Vanaf 1 september 1941 moeten joodse kinderen naar aparte scholen. Vanaf dat moment is de Kraaipanschool een joodse school. Er mogen alleen nog maar joodse kinderen naar deze school. Alle niet-joodse kinderen moeten naar andere scholen.
In die periode, misschien al er iets voor, is Eli betrokken geraakt bij de illegaliteit. Op zijn school in de Kraaipanstraat worden op zolder joodse mensen ‘verborgen’. Ze zitten daar in afwachting van een goede onderduikplek.
Als je in die tijd in de Transvaalbuurt een onderduikplek zocht, dan kreeg je vaak te horen: ‘Dan moet je bij Eli zijn’.
Maar op deze school gebeurt nog veel meer. Met het stencilapparaat van school worden illegale kranten gedrukt. Eli verzorgde distributiebonnen, vervalste stamkaarten en valse persoonsbewijzen (bron: Joodsamsterdam).
Eli is in de oorlog lid van de Verzetsgroep Gerretsen. De leden kennen elkaar al van voor de oorlog. Velen waren lid van de Onafhankelijke Socialistische Partij. In 1935 is deze partij samengegaan met de Revolutionair-Socialistische Partij van Henk Sneevliet (nieuwe naam: Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij, de RSAP).
Op 11 mei 1943 is Eli verraden en afgevoerd naar Kamp Amersfoort. Hij weet daar nog wel uit te ontsnappen. In Amsterdam aangekomen denkt hij aan te bellen bij een veilig, ‘goed’, adres. Eenmaal binnen hebben die mensen direct de politie gebeld en wordt hij opnieuw opgepakt.
Ik weet eigenlijk niet of hij is gefusilleerd of van ellende is omgekomen.

Aanvulling Frits Slicht

Elias is via Kamp Westerbork naar Auschwitz getransporteerd. Hij stierf (werd vermoord) in het Extern Kommando Vaihingen op 30 april 1945.

Alle rechten voorbehouden

3607 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Elias van Tijn. Bron: Community joods Monument.

Elias van Tijn. Bron: Community joods Monument.

Alle rechten voorbehouden
Het monument voor Eli van Tijn in de voormalige Talmoedschool in de Kraaipanstraat. Het gebouw staat leeg. Er komen appartementen in.

Het monument voor Eli van Tijn in de voormalige Talmoedschool in de Kraaipanstraat. Het gebouw staat leeg. Er komen appartementen in.

Alle rechten voorbehouden
Eli van Tijn. Man van Verzet.

Eli van Tijn. Man van Verzet.

Alle rechten voorbehouden
De tekst spreekt voor zich.

De tekst spreekt voor zich.

Alle rechten voorbehouden

7 reacties

Voeg je reactie toe
S Petstra van Velzen

Louis Botha school

De naam Kraaipan school is zeker ll ater gekomen. Ik zat tot 1943 als joods meisje op deze school . Ook waren we onder  gedoken in het kamertje van meester van Tijn. Ik ben er goed uitgekomen in tegenstelling tot mijn ouders broer en zus. Het heette toen Louis Botha school.

Bart de Cort

Mijnheer Penters

Naast de Louis Bothaschool lag nog een andere school (Jan Ligthartschool?), een mijnheer Penters was hier directeur. Hij had tijdens de oorlog vier joodse onderduikers in huis zonder dat iemand het wist.
[Geen reclame voor mijn boek, maar wie meer wil weten wat er tijdens de oorlog op de Louis Bothaschool gebeurde leze De groep Gerretsen. Zie elders op deze site. In dit boek wordt de school abusievelijk Kraaipanschool genoemd]

Wim Verschut

Re: Kraaipanstraat

Theo van den Berg:
Vanaf mijn geboorte (1937) tot m'n 25e jaar heb ik in deze straat gewoond. We woonden op nr 31, dat was in de dorps aandoende laagbouw. Na de lagere school; in de Smitstraat (Oranje Vrijstaat)
Ging ik voor het volgen van het 7e leerjaar naar de school achter in de Kraaipanstraat. Er waren 2 leerjaren 7e en 8e.
De Kraaipanstraat was vanwege het dorpse karakter een heerlijke straat voor kinderen. Ik heb er, afgezien van de oorlogsjaren, er woonden veel Joodse gezinnen die ik allemaal heb zien "weghalen",
Zo raakte ik alle speelkameraadjes en vriendjes kwijt, toch een heerlijke jeugd gehad.

Hallo Theo, ik zou graag van jou willen weten of Rudi v.d. Berg, 43/44, hij woonde in de Kraaipanstraat en zat bij mij in de klas op de Oranje vrijstaatschool, een broer van jou is?
Wim Verschut

S.Petstra van Velzen.

Louis bothaschool

Wij waren dat gezin die onder gedoken zaten in het kamertje boven.
s,Avonds werden de gym matten naar boven gesleept om te slapen. Wij woonden in de Krugerstraat 25

Theo van den Berg

Kraaipanstraat

Vanaf mijn geboorte (1937) tot m'n 25e jaar heb ik in deze straat gewoond. We woonden op nr 31, dat was in de dorps aandoende laagbouw. Na de lagere school; in de Smitstraat (Oranje Vrijstaat)
Ging ik voor het volgen van het 7e leerjaar naar de school achter in de Kraaipanstraat. Er waren 2 leerjaren 7e en 8e.
De Kraaipanstraat was vanwege het dorpse karakter een heerlijke straat voor kinderen. Ik heb er, afgezien van de oorlogsjaren, er woonden veel Joodse gezinnen die ik allemaal heb zien "weghalen",
Zo raakte ik alle speelkameraadjes en vriendjes kwijt, toch een heerlijke jeugd gehad.

Marijke Sterman-Vleeschdraager

Kraaipanschool

Deze week ben ik pas te weten gekomen dat mijn grootmoeder, Jaantje Vleeschdraager-Luteraan onderwijzeres wasop deze school vanaf oktober 1941. Is er nog iemand die zich haar herinnert Ik heb haar nooit gekend en zou graag iets meer van haar weten.

Henny van het Hoofd

correctie

Het onderschrift bij de bovenste foto klopt niet. Het monument voor Eli van Tijn staat voor de voormalige Louis Bothaschool op nr 58 (later Kraaipanschool genoemd). Dit is de openbare school waarvan hij de directeur was. De school rechts hiervan (nr 60) heette Talmoed Tora B en was (vanaf 1937) een joodse basisschool, begonnen als dependance van Talmoed Tora A in de 2e Boerhaavestraat.