#020today: Halve woning

Het eerste miniatuurhuis is een model van een halve woning. In de 19de eeuw konden veel mensen zich geen hele etagewoning veroorloven, etages werden daarom vaak doormidden gedeeld zodat men een halve woning kun huren. Buurten waar dit soort woningen veel voorkwamen waren de Pijp en de Kinkerbuurt. In die halve woningen woonden vaak grote gezinnen en dat is nog zo geweest tot in de jaren zeventig van de 20ste eeuw.

Een halve woning bestond uit een woonkamer, met een alkoof waarin een of twee bedsteden en een keuken. De plee was soms in de eigen woning maar vaak ook op de gang, dan moest hij gedeeld worden met de buren. In het miniatuurhuis zien we bij de bedsteden po’s staan. In het keukentje werd gekookt op een petroleumstel en in de winter soms ook wel op de kachel. Die brandde toch en zodoende kon men olie uitsparen.

In de kamer stonden precies zoveel stoelen als er gezinsleden waren, voor de luxe van een paar extra stoelen was ruimte noch geld. Boven de tafel hangt een gaslamp. Op zolder lagen kolen opgeslagen en daar werd ook de was gedroogd, al werd er soms ook in de kamer een lijn gespannen. De was werd gedaan in een tobbe met een wasbord en in de meeste gezinnen werd dat zo gedaan tot in de jaren vijftig, toen langzamerhand de wasmachine zijn intrede deed.

Hoe klein en krap ook, halve woningen waren niet eens de kleinste huizen. Dat waren de eenkamerwoningen waar alles in één ruimte werd gedaan. Wonen, slapen, koken, eten en naar de plee gaan. In dit soort woningen was de plee vaak naast het keukenaanrecht! Voor het legen van de poepton kwam een paar keer per week de ‘boldootwagen’ langs, zo genoemd naar de eau de cologne fabriek op de Haarlemmerweg. Men sliep in bedsteden.

Klik hier voor meer informatie over dit object.