Verslag

Het was even alsof er een knop omgezet moest worden toen ze voor onze groep gingen staan, Bianca en haar vriendinnen. We werden naar het auditorium begeleid waar we de kans kregen om in gesprek te gaan met de vrouwen. In ons eerste gesprek kregen we al gauw te horen dat het idee dat vrijwel iedereen over het onderwerp transgender heeft, dat transgender inhoudt dat je meteen aan de hormonen gaat en je je laat ‘ombouwen’, niet het geval is. ‘Ik ben geen Ikea-pakket’ zei Esther, de vrouw met wie we in gesprek waren, en zo is dat ook. We hebben het niet over bouwpakketten we hebben het over levende mensen. Vanaf dat moment zijn we de term ‘operatie’ gaan gebruiken. Esther leerde ons dat je als transgender niet meteen een operatie hoeft te ondergaan. Je hebt heel veel vormen van transgenders. Sommige transgenders gaan altijd door het leven als vrouw of als man, en sommige transgenders gaan 1 dag in de week door het leven als vrouw of als man. Het verhaal van Esther, die niet de steun vond bij haar beide ouders, raakte ons. Als puber botst iedereen weleens met zijn of haar ouders, maar wij weten wel dat onze ouders ons overal in zullen steunen en om je te bedenken dat dat ze je misschien wel niet zouden steunen in alles, dat is een heel vervelend en naar idee. Ons respect voor Esther nam na dit verhaal alleen maar meer toe. We hadden bewondering over hoe sterk ze ondanks deze tegenslag is.

Bianca

Vervolgens raakte we in gesprek met Bianca. Ze vertelde ons dat zij niet alleen specifiek uitging, maar echt gewoon vooral wou winkelen, normale dingen wilde doen als vrouw. Ook vertelde ze dat er een transgendergroep is waar ze samen komen met meerdere transgenders en gezellige dingen deden. We vonden het supertof dat er een groep is waarin ze elkaar kunnen vinden en waarin ze misschien zelfs wel steun bij elkaar vinden. In dit soort groepen is er begrip voor de situaties waarin mensen zich bevinden en dit begrip is er omdat iedereen hetzelfde heeft meegemaakt of iets in dezelfde richting. Er wordt een begrip geboden dat misschien wel niet geboden kan worden door mensen die niet dezelfde situaties doormaken en dat is wat dit soort groepen zo speciaal maakt.

Na de gesprekken mochten we de tentoonstelling gaan bekijken. Het raakte ons enorm hoe persoonlijk deze was door alle verschillende verhalen en voorwerpen. Er was zelfs muziek geschreven door een van de personen wiens verhaal een rol speelde in de tentoonstelling, dus echt iets wat van iemand zelf was. Het was opvallend hoe divers de verhalen waren, ondanks de gemeenschappelijke thema’s, en tegelijk hoeveel de verhalen allemaal gemeen hadden.

Thuiskomen in jezelf

In het weekend nadat we de tentoonstelling hadden bekeken, bleven we bezig met de verhalen. De tentoonstelling had zo’n grote indruk op ons gemaakt. Er zijn twee “uitspraken” van twee verschillende dames bijgebleven na het bezoek aan de tentoonstelling. De eerste kwam uit een stuk van de tentoonstelling en luidt; ‘Genieten van het leven omdat het zo mooi kan zijn, tenminste als je het wilt zien.’ En de tweede kwam uit een fragment uit de documentaire Transanders die luidt; ‘Thuiskomen in jezelf.’ Deze twee uitspraken hebben zo’n specifieke kracht en geven je echt iets om over na te denken. Voor ons zijn deze dingen misschien van zelfsprekend maar dat betekent niet dat het voor iedereen van zelfsprekend is.

Waar wij als groep na het bezoeken van deze tentoonstelling nog meer inzicht in gekregen hebben, is het feit dat je als Social Worker echt open moet staan voor alles. Wij respecteren en accepteren de transgender gemeenschap omdat we het er volledig mee eens is dat iemand niet één vaste identiteit heeft en dat niemand aan een labeltje is gebonden (Jij bent een man, dus hoor je je mannelijk te gedragen. Jij bent een vrouw, dus je moet een jurkje aan.) Iedereen was wat gespannen voordat we het museum binnenstapten, omdat we simpelweg niet goed wisten wat ons te wachten stond. We wilden graag meer te weten komen maar waren toch ook wel ergens wat terughoudend. Als Social Worker ga overal met een openhouding in en we merkten ook echt dat op het moment dat wij ons helemaal openstelde en de andere personen dat ook deden er erg fijne en mooie gesprekken konden ontstaan.

Als toekomstige Social Workers moeten wij ondersteuning kunnen geven aan veel verschillende doelgroepen. De verhalen die wij gehoord hebben op deze dag hebben ons laten beseffen dat wij mensen die het moeilijk vinden zichzelf te accepteren kunnen helpen door middel van onze toekomstige professies. We zouden willen samenwerken met organisaties waar je als team ondersteuning en motivatie kan geven aan mensen die moeite hebben met zelfacceptatie. In een organisatie waar we iemand het gevoel kunnen geven; je bent niet alleen.

Dit museum zit vol met verhalen. Mooie verhalen die laten zien dat voor jezelf uitkomen de moeite waard is, maar helaas ook verdrietige verhalen. Verhalen die laten zien dat wij in Nederland helaas nog niet de acceptatie van transgenders en crossdressers hebben bereikt tot waar het niet eens meer een taboe is. Dat is juist iets waar wij, de nieuwe generatie van Social Workers, naartoe moeten gaan werken: het wegnemen van het taboe.

We vonden het museumbezoek een erg bijzondere ervaring maar het was vooral ook en ‘eyeopener’. Er zijn niet woorden genoeg om deze tentoonstelling te kunnen beschrijven maar we hopen dat we met dit verslag toch onze bewondering hebben kunnen laten blijken.

Abisha Chai, Annabel Datema, Bas de Geest en Caitlin Hollebrandse, Hogeschool Utrecht, Social Work: klas DA1