#020today: Jan vd Heyden

We citeren het Gorcums Museum:
"Multi-talent Jan van der Heijden (1637-1712) was een veelzijdig kunstenaar en uitvinder. Hij wordt dan ook wel de Leonardo da Vinci van het noorden genoemd. Jan en zijn broer Nicolaes van der Heijden zijn geboren in Gorinchem en brachten daar hun eerste kinderjaren door. Samen vonden ze een effectieve brandspuit uit die wereldwijd in gebruik kwam. Jan van der Heijden had bovendien veel organisatorisch inzicht: onder zijn leiding werd in Amsterdam een goed functionerende brandweerorganisatie op poten gezet.

Naast uitvinder was hij bovendien een groot schilder, die bekend werd met zijn bijzondere stadsgezichten. Zijn werk behoort tot de top van de Nederlandse schilderkunst uit de 17de eeuw en is wereldwijd in musea te zien. Verder was hij fabrikant van zijn eigen uitvindingen, die over de hele wereld hun weg vonden. Hij introduceerde een goed functionerende straatverlichting en ontwierp schepraderen, scheepskamelen, baggermolens, kachels en vuurtorens."

Voor deze tentoonstelling heeft het Amsterdam Museum 15 objecten uitgeleend, waaronder de hier afgebeelde ets van Jan van der Heyden: De brand in het oude stadhuis. Als 15-jarige had hij deze brand, die plaatsvond op 7 juli 1652, meegemaakt. Naar eigen zeggen is die gebeurtenis voor hem de aanleiding geweest om zich te verdiepen in de verbetering van de bestaande blusmethoden. Het Slangbrandspuitenboek uit 1690 opent dan ook met een impressie van de beroemde brand. Terwijl tientallen mensen in de weer zijn met het doorgeven van emmers water, geput uit de haven op de voorgrond, wagen anderen hun leven op ladders bij het brandende gebouw. Rechts is er meer rust, want daar wordt de nieuwe slangbrandspuit ingezet. Hierdoor zijn minder mensen nodig, terwijl het rendement groter is. Als in een ‘artist’s impression’ heeft Van der Heyden zijn nieuwe vinding een plaats gegeven in de historische voorstelling. In werkelijkheid lag daar 38 jaar tussen.

Klik hier voor meer informatie over dit object.