Het detentiecomplex stond in een industriële uithoek van Schiphol nabij de Fokkerweg, aan het eind van de landingsbaan. Om de drie minuten hoorden zij vliegtuigen overkomen. Zelf waren ze onhoorbaar en onzichtbaar. Pas door de brand kregen ze een gezicht. Maar dan in de vorm van dit bescheiden monument, in diezelfde uithoek op Schiphol Oost. Hier staan elf houten zuilen met hun elf namen, 9 mannen en twee vrouwen. Elke zuil staat voor een verwoest leven. De stenen zuil in het midden is geplaatst door de regering.
Deze elf mensen waren, samen met al die honderden andere migranten die in dit soort centra worden vastgehouden, klaar voor vertrek. Terug naar eigen land. Want zij kwamen niet langs de douane. Hun visum was verlopen. Ze waren “illegaal”, ongedocumenteerd. Of ze waren in het verkeerde land geboren. Ze mochten hier niet zijn.
De Schipholbrand was de grootste ramp in de geschiedenis van Schiphol, tenzij je de Bijlmerramp meetelt. Maar dit monument is kleiner en moeilijker te vinden dan alle andere. Mogen ze nog steeds niet gezien worden? Het nieuw gebouwde detentiecomplex staat op Schiphol West, verstopt achter de geluidsmuur van de A4. Als je het niet weet dan zie je het niet.
Elk jaar herdenken overlevenden en omwonenden bij dit monument de Schipholbrand, en de slachtoffers. En telkens wordt de overheid gemaand om anders naar immigranten te kijken. Niet als ongewenste postpakketten, die retour moeten worden gestuurd, maar als mensen op zoek naar beter leven. In navolging van de overlevenden zeggen zij sinds jaar en dag:
We Are Here
To make a life again
Together as one
Op de website van de Schipholbrand staan verslagen van herdenkingen en de locatie van het monument: Ten Pol 1438AH, Oude Meer.
Jo van der Spek is radiomaker en betrokken bij de stichting M2M Migrant2Migrant
Logo campagne Vertrokken Gezichten