Een mooie boezem is goud waard
Toilette décolletée
Aan het Nederlandse hof van koningin Wilhelmina waren er (geschreven of ongeschreven) voorschriften voor hofslepen, ambtskostuums, waaiers, én de hoogte van het decolleté. De hoogte van de halslijn was aan het eind van de negentiende eeuw bepalend voor de aanduiding van het hele toilet. Zo werd er met een toilette montante een hooggesloten japon bedoeld, die bij informele gelegenheden gedurende de dag werd gedragen. Een toilette demi-montante was het halfhoge toilet met klein decolleté, dit was het kledingvoorschrift bij een niet-officieel diner. Een japon met laag decolleté met blote schouders, ofwel het toilette décolletée, werd bij festiviteiten en ceremoniële aangelegenheden aan het hof voorgeschreven. Voor wie twijfelde bood de uitnodiging voor aan het hof een uitkomst, doorgaans werd de kledingaanduiding hierop vermeld.
Opblaasbare BH advertentie, ca. 1960, Frederick's of Hollywood Holiday. Bron: Pinterest
Platte of grote borsten
In de jaren 20 streefden vrouwen naar een jongensachtig figuur en droegen ze een corselet om de borsten plat te drukken. In de jaren 50 wilden vrouwen daarentegen, mede onder invloed van de Amerikaanse pin-up, een spitse boezem. BH-cups werden vaak voorzien van een stijve vulling en in de vorm van een spiraal doorgestikt en voorgevormd. Er waren zelfs ook opblaasbare BH’s, waarvan de draagster zelf de grote kon bepalen. In de jaren 70 was het ondergoed dun, klein en doorzichtig. Jonge vrouwen droegen dikwijls helemaal geen BH. De nadruk kwam op de tepels te liggen, zichtbaar door de kleren heen. Voor wie de indruk wilde geven BH-loos door het leven te gaan, maar wel wat steun kon gebruiken, was de Nipple Bra de uitkomst.
'The Nipple Bra' advertentie, ca. 1970
Bondskanselier van Duitsland Angela Merkel met voormalig premier van Noorwegen Jens Stoltenberg, 12 april 2008. Foto: Bjorn Sigurdson
Politiek correct
Vrouwelijke politici zijn zich ervan bewust dat ze in de eerste plaats op hun uiterlijk worden afgerekend. Strakke jurkjes en decolletés dwingen geen respect af en leiden af van wat de vrouw inhoudelijk te melden heeft. De Duitse bondskanselier Angela Merkel gaat altijd zorgvuldig gekleed in onopvallende rechte jasjes. Toen ze in 2008 bij uitzondering bij een feestelijk gala in Oslo een aandachttrekkende avondjurk droeg, stortte de media zich massaal op niets anders dan haar decolleté. Marlies Dekkers ontwerpt BH’s waarvan het de bedoeling is dat ze deels zichtbaar zijn. Tegenwoordig is het dragen en het deels tonen van een beha geen taboe meer. In tegenstelling tot het niet dragen van een beha. Zo kwam de Franse presidentsvrouw Carla Bruni in 2010 internationaal in het nieuws, toen ze tijdens een staatsdiner geen BH droeg onder een strakke elegante avondjurk.
Gehaakte 'boobie beanie' babymutsje, 2012. Bron: Happy Hook Crochet blog.
Free the nipple
Verschillende vrouwengroepen protesteren regelmatig tegen het gangbare idee dat bedekking beschaving vertegenwoordigt en bloot het ontbreken daarvan. Toen een Engelse moeder in een restaurant haar kind de borst gaf, werd ze door het hotelmanagement verzocht zich te bedekken of naar het toilet te gaan. De organisatie Free to Feed kwam hiertegen in actie. Honderden moeders gingen buiten het desbetreffende hotel tegelijk borstvoeding geven. Een andere bijzonder creatieve moeder heeft de Crochet Boobie Beanie ontworpen: een babymutsje in de vorm van een borst. Zodra een moeder haar kind de borst geeft, lijkt het net alsof ze een ontblote borst heeft. Mooi gegeven dat ze in alle huidskleuren te verkrijgen zijn. De Amerikaanse actiegroep Free the nipple is gericht op gendergelijkheid met betrekking tot een bloot bovenlijf. Zo mag in de Westerse cultuur het mannelijk bovenlichaam wel (en het vrouwelijke bovenlichaam niet) worden ontbloot in het openbaar. De strijd is in 2012 begonnen door activiste en filmmaker Lina Esco.
'Free the nipple' protest Northern Arizona University, 2 september 2016. Foto: Erin Twarogal
The underboob
Door de eeuwen heen heeft het decolleté velen vormen gekend, en zal zich blijven ontwikkelen. Zo komen film- en popsterren in 2017 met een nieuwe trend, namelijk de underboob of Australian cleavage. Hierbij is de onderkant van de borsten zichtbaar, door bijvoorbeeld een korte crop top te dragen. Maar het mooiste blijft natuurlijk het bouwvakkersdecolleté, waarmee men de ontblote bilspleet boven een broeksrand aanduidt. Voor mannen en vrouwen gelijk.
Literatuur:
Elisabeth Ewing, Dress and undress: a history of women’s underwear, 1989.
Madelief Hohé, Haagse Hofmode, Gemeentemuseum Den Haag 2007, p. 6, 7, 22 en 23.
Ileen Montijn, Leven op stand 1890-1940, Amsterdam.
Ileen Montijn, Romantische Mode, Gemeentemuseum Den Haag 2014, p. 110 t/m 113.
Stefanie Pedersen, Bra; A thousand years of style , support and seduction, 2004.
Mineke Schipper, Bloot of Bedekt; van niets om het lijf naar strak in het pak, Amsterdam 2015, p.69 t/m 73, p. 176 t/m 183.
Martine van Rooijen, Hooggehakt & kortgerokt; 100 jaar met de mode mee, 2012, p. 98 en 163.
Leen Demeester, Fashion Icons; Fashion trends throughout the centuries, 2012, p. 48 t/m 53.
Marian Conrads en Gerda Klinkhamer, Elsevier Kostuum Gids; westerse kledingstijlen van de vroege middeleeuwen tot heden,1985, p. 15.
Links:
http://romandelarose.org/#home
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A003859&lemma=decollete