Bij de bijeenkomst in het Amsterdam Museum vertelde Jörn Wolters over de geschiedenis van dit internationale collectieve rouw-project aan de hand van de activiteiten van Gart Zeebregts, die een belangrijke rol speelde bij de introductie van de herdenkingsdoeken in Nederland. Hij vertelt ook over hoe ze elders geëxposeerd zijn, zoals in de tentoonstelling enkele jaren geleden No Name Fever. AIDS in the Age of Globalization in het Museum of World Culture in Gothenburg. Jörn legde ook hoe de manier waarop de naamvlaggen aan elkaar genaaid werden. Dat ging vrij willekeurig, op volgorde van binnenkomst en dat stelt erfgoed instellingen nu voor interessante problemen. Zo zou het Joods Historisch Museum wel de naamvlag voor de oprichter van Sjalhomo, een joodse gay organisatie willen hebben. Deze doek is ooit in het JHM geëxposeerd, gevouwen, want de doeken zijn immens groot: zo´n 4 bij 4 meter. Kan dat, één naamvlag eruit halen?
*Samenwerking*
Het Amsterdam Museum toonde onlang een quilt ter gelegenheid van Wereld Aids dag, 1 december. Er was een soms emotionele bijeenkomst in een volle Schuttersgalerij waar herinneringen opgehaald werden aan het maken van quilts en aan Hellun Zelluf. Het AM wil twee quilts opnemen in de collectie en meer van dit soort herinneringen verzamelen; geschreven verhalen, foto’s en video(interviews) en het liefst samen met andere musea. Vorig jaar is er al een begin gemaakt met onderzoek door masterstudenten van de Reinwardtacademie, waarover ook een artikel verschenen is (zie onder).
Wat zijn de redenen voor musea om (enkele van) deze doeken in de collectie op te nemen? Het Openluchtmuseum in Arnhem heeft verschillende quilts, ook bijvoorbeeld een ter herdenking aan iemand die is omgekomen bij de vliegramp in Tenerife en zou er meerdere op willen nemen. Quilts gemaakt voor Aids slachtoffers zouden passen binnen hun collectie.
Ook het Haags Historisch Museum is geïnteresseerd, met name in de quilt waarop enkele Hindoestaanse slachtoffers herdacht worden. Het Kantmuseum is ook zeer geïnteresseerd in de ambachtelijke kant. Ook andere musea, die niet aanwezig konden zijn, hebben interesse getoond zoals het Tropenmuseum en Museum Rotterdam.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) biedt aan een workshop te begeleiden waar gezamenlijk, met musea en de makers/beheerders van de quilts gekeken kan worden naar de waardes die dit erfgoed vertegenwoordigen. Hierbij kan zal ook aan de orde komen hoe ook het immateriële erfgoed (de verhalen over de epidemie en de gevolgen, het rouwproces, de begrafenisrituelen die veranderden onder invloed van Aids) opgetekend en bewaard kunnen worden.
*Openvouwen op het grasveld*
Een van de onderwerpen die tijden de workshop zeker ter sprake zal komen is het toekomstige gebruik van de quilts. Betrokkenen, zoals makers en familieleden van slechtoffers, hebben aangegeven (in het onderzoek van de Reinwardt masters) dat zij voorstander zijn van het gebruiken van de doeken om zo interesse te blijven wekken voor de aids problematiek. Dat zou kunnen betekenen dat de quilts worden uitgevouwen op de grasvelden van het Openluchtmuseum, zoals in de 1980’s op gebeurde op de Mall in Washington,
Enkele musea hebben aangegeven geen quilts op te willen/kunnen nemen omdat ze te groot zijn of bijvoorbeeld 'te Amerikaans en te weinig authentiek Nederlands'. Wellicht sluiten nog andere musea zich aan bij dit bijzondere samenwerkingsproject. Het Quiltgilde wil in ieder geval wel mee doen met het onderzoek naar de technieken die gebruikt zijn bij het maken van de quilts.
Instellingen en personen die geïnteresseerd zijn in het meewerken aan dit project kunnen contact opnemen met A.dewildt@amsterdammuseum.nl of met A.egas@openluchtmuseum.nl.
Tijdens de bijeenkomst in het Amsterdam Museum is ook gepraat over het project Queering the collections. In 2016 is Amsterdam gastheer van de Europride. In het jaar daarvoor plannen het IHLIA en het Amsterdam Museum een (inter)nationale conferentie over de zichtbaarheid van homo's, lesbo's, bi's en transgenders in de wereld van het erfgoed. Op 2 april is er een erfgoedarena op de Reinwardtacademie.
Zie voor meer info: Léontine Meijer-van Mensch and Annemarie de Wildt, ‘AIDS Memorial Quilts. From mourning and activism to heritage objects’, in: Sophie Elpers/Anna Palm (ed.) Die Musealisierung der Gegenwart. Transcript, edition Maseum. Bielefeld 2014