Aletta Jacobs

Reisnecessaire

Deze ingelijste foto van Jacobs is recentelijk aan het Amsterdam Museum geschonken, samen met haar reisnecessaire en broche. Bijzonder is dat Jacobs deze diamanten broche draagt op de foto van Oppenheim. Het reisetui ziet er veelgebruikt uit: het is ongetwijfeld meegenomen op enkele wereldreizen die Jacobs maakte om haar ideeën over de rechten van de vrouw te verspreiden. Alle benodigdheden voor op reis zaten in de necessaire zoals een haarborstel, een kledingborstel, een krultang, een kam en enkele flacons. De zilveren deksels en lemmeten zijn in de loop der tijd dof geworden. Ter gelegenheid van deze expositie zijn ze opgepoetst: niet zoals een museumrestaurateur dat zou doen, maar zoals een dame van stand, zoals Jacobs, dat zou hebben gedaan.

De eerste vrouwelijke arts

Jacobs studeerde medicijnen in Groningen, maar volgde ook een deel van haar studie in Amsterdam. Ze was daar onder de indruk van de slechte gezondheid van de vrouwen uit de volksklasse, met name die van de prostituees. Na haar promotie in 1879 vestigde ze zich in de hoofdstad als arts, waar ze gratis advies gaf aan arme vrouwen. Voor vermogende klanten hanteerde zij echter hetzelfde tarief als haar mannelijke collega’s deden, wat door sommigen als schokkend werd ervaren. Ook in het dagelijks leven probeerde Jacobs gelijkwaardig te leven; ze trok zich niets aan van de ongeschreven regels die dicteerden wanneer vrouwen zich op straat mochten vertonen.

Deze herinneringen haalt Jacobs op in 1924, wanneer ze 70 jaar is en haar memoires publiceert. Ze beseft hoeveel de tijden sindsdien zijn veranderd in het voordeel van de vrouw. Vrouwen waren inmiddels gewend geraakt aan de rechten en vrijheden, waarvoor Jacobs en andere feministen zo hard hadden gestreden.