Hoewel het een jachtgeweer is, in het Marokkaans moukahla genoemd, zal dit geweer niet tijdens de jacht gebruikt zijn. Waarschijnlijker is dat het dienst heeft gedaan tijdens ruiterspelen, zoals die gehouden worden door de Noord-Afrikaanse Berbers in Marokko, Algerije en Tunesië. De spelen zijn bekend onder de namen 'laâb -el-baroud' (kruitspelen - لعب البارود) of 'laâb el-kheil' (paardenspelen لعب الخيل). De westerse term Fantasia wordt ook gebruikt.
Groepen van zo'n vijftien ruiters voeren op snelle paarden een cavaleriecharge uit, waarbij zij aan het einde gezamenlijk een salvo afvuren en in een kruitwolk tot stilstand komen. Het salvo moet klinken als één enkel schot. Een jury beoordeelt welke ruitergroep dit het beste deed.
Fantasia in Beni Drar in de omgeving van Oujda, Marokko. Foto: Moonik.
Deze ruiterspelen worden vaak gehouden tijdens jaarlijkse bedevaarten ter ere van een plaatselijke heilige, gepaard met feestelijkheden (moussem). Een bekende moussem vindt elk jaar plaats in de westelijke kustplaats Moulay Abdellah Amghar.
Het van oorsprong militaire ruiterspel was altijd een mannenaangelegenheid, maar de laatste jaren doen er steeds vaker vrouwen mee. Inmiddels zijn er ook ruitertroepen die volledig uit vrouwen bestaan.
De traditionele ceremonie staat tegenwoordig ook als folkloristisch spektakel op het programma van hotels.
Fantasia in de kunst
Deze culturele traditie is in Europa al meerdere eeuwen bekend. De eerste afbeelding van een Fantasia is toegeschreven aan de zestiende-eeuwse Vlaamse schilder Jan Cornelisz Vermeyen (1500-1559).
Het ruiterspel werd soms als thema gebruikt binnen de oriëntaliserende schilderkunst. Een van de schilders die er schilderijen aan wijdde was de Fransman Eugène Delacroix. Hij raakte tijdens zijn reis door Marokko in 1832 door dit thema gefascineerd. Eugène Delacroix: Fantasia ou Jeu de la poudre, devant la porte d'entrée de la ville de Méquinez.
Ook hedendaagse Marokkaanse kunstenaars laten zich inspireren door de snelheid en spanning van de Fantasia.
Fantasia, Houcine Belhiba, privébezit. Foto: Lakrone.
Dit jachtgeweer kwam in 2010 in de collectie van het Amsterdam Museum als deel van de bijna tweeduizend ‘burgemeestersgeschenken’ uit het tijdvak van ca. 1945 tot 2010, die toen door de gemeente aan het museum werden overgedragen.