Mariëlle Hageman gaf op zondag 2 april een lezing over de sporen van nieuwkomers.

 

Mariëlle Hageman, Amsterdam in de wereld, 2017 (http://www.amboanthos.nl/boek/amsterdam-in-de-wereld/)

Mariëlle Hageman, Amsterdam in de wereld, 2017 (http://www.amboanthos.nl/boek/amsterdam-in-de-wereld/)

Gedeeld erfgoed

Globalisering lijkt een twintigste-eeuwse uitvinding, maar ook in de vroegmoderne tijd blijken de grenzen een stuk makkelijker te overschrijden dan je wellicht op het eerste gezicht zou denken. Dat geldt in het bijzonder voor het ondernemende Amsterdam van de Gouden Eeuw. Zoals Hageman in haar boek beschrijft, hebben Amsterdammers hun sporen overal ter wereld nagelaten, en de wereld deed dat tegelijkertijd in de stad. De geschiedenis van Amsterdam blijkt dan ook vaak een gedeelde geschiedenis te zijn. De scherpe tegenstelling tussen 'echte Amsterdammers' (geboren in de stad) en 'import' is eigenlijk ook een idee van recente datum: de stad moest het juist eeuwenlang van import van buiten hebben. Dat 'buiten' was relatief en groeide met de tijd van het Hollandse ommeland in de middeleeuwen tot de omvang van de gekende wereld in de zeventiende eeuw. En ironisch genoeg hebben juist veel zaken die we nu als typisch Amsterdams beschouwen hun oorsprong elders. Een leuk voorbeeld zijn de tapijtjes in bruine cafés, die hun herkomst vinden in de handel met het Turkse rijk.

Romeyn de Hooghe, Huis van David de Pinto aan de Sint Antoniesbreestraat te Amsterdam, 1678 - 1694. Bron: Rijksmuseum

Op deze prent staat een zwarte jongen afgebeeld (rechts voor de deur van het huis), die wellicht tot slaaf was gemaakt. Een stukje Afrika in Amsterdam.

Nieuwste sporen

Ook in de afgelopen jaren kwamen er weer nieuwkomers in Amsterdam te wonen: soms vanwege de vrijheden die de globalisering biedt, andere keren omdat zij genoodzaakt waren om hun eigen land te ontvluchten. Zo komen sinds het uitbreken van de bloedige burgeroorlog veel vluchtelingen vanuit Syrië naar Europa, ook naar Amsterdam. Omdat het er niet naar uitziet dat de situatie binnenkort verbetert, proberen veel Syriërs hier een nieuw bestaan op te bouwen. In sommige gevallen laten zij dan ook op hun beurt culturele sporen na in de stad. Zo opende dit jaar het Syrische restaurant Sham in Amsterdam. De oprichter, zelf van Syrische afkomst, geeft statushouders die recent van Syrië naar Nederland zijn gekomen een kans om hier aan de slag te gaan. Amsterdammers kunnen in het restaurant de Syrische keuken proeven en genieten van Syrische livemuziek. Ook Mohamad en Abeer, te zien in de tentoonstelling ‘Maurice Boyer - thuis in Amsterdam’, brengen met hun cateringbedrijfje Syrische smaken naar Nederland. Deze ondernemende Syriërs zijn de meest recente toevoeging aan de diversiteit van culturen, die Amsterdam van oudsher tot Amsterdam maakt.

Maurice Boyer, Mohamad en Abeer, 2016

Benieuwd hoe de Syrische keuken proeft? Op 5 mei verzorgen Mohamad en Abeer zoete hapjes en vertellen zij hun verhaal tijdens de Vrijheidskoffie in het Amsterdam Museum.