#020today: Académie de Billard
Schilderij geeft zijn geschiedenis prijs
Tot op heden bleven de handelingen van de heren op het in 1907 door Martin Monnickendam geschilderde werk van onduidelijke aard. In 2009 werd het bijzonder sfeervolle schilderij onder de titel De Biljartwedstrijd door de Stichting Vrienden van de Schilder Martin Monnickendam aan het Amsterdam Museum geschonken. Toen we het dit jaar weer op zaal hingen, rees opnieuw de vraag wat de heren precies uitvoerden rond de felbelichte biljarttafel. We zien immers niemand biljarten. De Franstalige titel Académie de Billard, die de schilder oorspronkelijk aan zijn werk had toegekend, deed vermoeden dat er meer te achterhalen moest zijn.
Al snel bleek dit vermoeden te kloppen tijdens het raadplegen van kranten uit 1907, het vervaardigingsjaar van het schilderij. Verschillende artikelen wezen in de richting van gebouw De Vereeniging aan de Warmoesstraat 139-145 en de ‘Académie de Billard’, die daar in de periode 1906-1908 werd georganiseerd. Hieruit maken we op dat aldaar waarschijnlijk – onder het mom van biljartdemonstraties gegeven door zogenaamde ‘professeurs’ – wedstrijden werden gehouden, waarop de toeschouwers weddenschappen konden afsluiten.
Bij het bekijken van bouwtekeningen van gebouw De Vereeniging, waarop duidelijk een tribune is aangegeven die vergelijkbaar is met die op het schilderij, werden we nog zekerder van dat spoor. De bepaling van deze locatie is nieuw, want in alle publicaties werd tot nog toe altijd de biljartzaal van Hotel Krasnapolsky of van De Ysbreker aan de Weesperzijde aangewezen als mogelijke locaties. Bovendien vonden we in het Spaarnestad archief nog veelzeggende foto’s van een overeenkomstige setting uit 1940.
We gaan er nu dus van uit dat de heren op het schilderij hebben gewed op een biljartwedstrijd in gebouw De Vereeniging en dat we hier de uitbetaling aan de winnaars zien na afloop.
Kijk hier voor meer informatie over dit object.
469 keer bekeken
3 Reacties
RE: BILJARTEN IS EEN KUNST. EEN CULTUURGESCHIEDENIS
Geachte heer Van Lingen,
Dank u. Ik heb met veel plezier kennis genomen van uw bijzonder informatieve website, waar o.a. verwezen wordt naar veelzeggende woorden van de schilder over het schilderij in een interview in De Sumatrapost van maart 1932. Ook uw opmerking over het kleinere soort biljarttafel dat volgens u moet zijn opgesteld in 1907 is interessant.
N.B. (n.a.v. uw verhaal over de biljartscène uit Godard's rolprent 'Vivre sa vie') Gisteravond zag ik toevallig de film 'Le Cercle Rouge' van Jean-Pierre Melville in de bioscoop, waar ook een prachtige biljartscene in voorkomt. Ook op youtube te vinden!
Met vriendelijke groet,
Maarten Jansen
RE: RE: BILJARTEN IS EEN KUNST. EEN CULTUURGESCHIEDENIS
P.S. Ik werd nog nieuwsgieriger en googlede dit leuke lijstje van beroemde films met biljartscènes: