1:1 Modellen

Een keur van internationale sprekers liet hun licht schijnen op het 1:1 model, een caleidoscoop van verhalen en beelden veroorzaakte een prettig soort van breinstorm onder de aanwezigen. Zo kwam het Duitse paviljoen op de laatste Biënnale in Venetië voorbij: een combinatie van het bestaande paviljoen uit 1928 en originele delen van de woning van de Bondskanselier, een ‘unheimische’ historische sensatie. Een overzicht van het werk van de Belgische kunstenaar Guilaume Bijl toonde een hilarische serie gefingeerde interieurs, enerzijds grappig maar soms ook melancholisch of verontrustend. De bevlogen curator van de Royal Academy in Londen nam ons mee in het maken van Sensing Spaces een prachtige expositie uit 2013, waarin ruimte echt tastbaar werd gemaakt in installaties van verschillende architecten. Tentoonstellingen van nooit gerealiseerde bouwwerken werden belicht met als fraai voorbeeld the Hand House van Andreas Angelidakis.

Natuurlijk kwam de kunstenaar, die Period Rooms 1:1 bedacht en daarmee de aanleiding voor deze bonte middag vormde, ook aan het woord. Angelidakis vertelde over zijn fascinatie voor Willem Sandberg, de museumdirecteur die de witte museumzaal introduceerde, waarmee hij de stijlkamers uit het Stedelijk Museum verdrong. Dit gebeurde in de tweede helft van de vorige eeuw toen in veel steden – en zeker ook Amsterdam – de gebouwde omgeving werd geconserveerd en tot werelderfgoed verheven, tegelijkertijd ontwikkelden deze historische binnensteden zich tot consumptie centra. De grachtengordel als openluchtmuseum met aan de rand het Stedelijk Museum waar een witte neutraliteit heerst die elke historische context uitbant.

Prikkelende woorden voorzien van fantastische beelden gaven veel stof tot nadenken en gesprek. Criticus Matthew Stadler had het in zijn afsluitende lezing over ‘shopping’ en ‘reading’ als de twee metaforen van hedendaagse menselijke activiteit, waarbij hij musea dringend adviseerde om de bezoeker te verleiden tot lezen en ver weg te blijven bij het winkelen, een tegendraads geluid in de ondernemende museumwereld.