Amsterdam Museum, inv.nr. SA 40946
Houttuinen in 1974
Het schilderij ‘Afbraak Haarlemmer Houttuinen’ van Otto B. de Kat (1907-1995) is één van de werken die de schilder in 1974 wijdde aan deze buurt. Het grootste deel van de verpauperde bebouwing in de Houttuinen, bestaande uit 1200 woningen en 275 bedrijven, had inmiddels het veld moeten ruimen. Op het schilderij resteren nog enkele desolate huizenblokken.
In aanvulling op dit in 1992 aangekochte schilderij, werd ons museum in 2013 verrast door een schenking van de Stichting Otto B. de Kat: een aquarel met dezelfde titel ‘Afbraak Haarlemmer Houttuinen’, eveneens uit 1974. Het witte gebouw links van de kaalslag is de achterkant van het nog bestaande pand op het adres Buiten Oranjestraat 13-15. Een markant punt op de achtergrond is de 150 meter hoge schoorsteen van de Centrale Hemweg II, destijds het hoogste punt van Amsterdam. Aan de einder zien we de kranen van het Westelijk Havengebied.
Veranderende plannen
Door de sloop ontstond tussen Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk aan de ene kant en de spoordijk aan de andere kant een brede, langwerpige strook. Daar zou de vierbaans autoweg plus vrije trambaan worden aangelegd om het centrum van de stad vanuit westelijke richting beter bereikbaar te maken.
Deze plannen strandden echter. Het imposante kantoorgebouw aan de Droogbak met zijn monumentenstatus bleek letterlijk een sta-in-de-weg. En daarnaast, mede onder invloed van de Nieuwmarktrevolte van midden jaren zeventig, veranderden de opvattingen over stadsontwikkeling.
Otto Boudewijn de Kat, Afbraak Haarlemmer Houttuinen, aquarel, 1974
Andere tijden
In 2011 was de afbraak van de Haarlemmer Houttuinen het onderwerp van een boeiende aflevering van het televisieprogramma Andere Tijden. Historische filmbeelden van deze buurt voor en tijdens de sloop worden afgewisseld met interviews waarin betrokkenen aan het woord komen: oud-bewoners, planologen en politici. Het programma is nog te bekijken via Uitzending gemist.