De steden groeien met het ritme van de economie. Die van Amsterdam is het meest spectaculair: in 75 jaar tijd groeit de stad van 50.000 naar ruim 200.000 inwoners, vier keer zoveel. De stad wordt meermaals vergroot. 400 jaar geleden - in 1613 - begint de indrukwekkendste vergroting van de stad, inclusief de grachtengordel. Ook in de stad gaan nut en plezier samen. De plattegrond is regelmatig en overzichtelijk, terwijl bewoners binnen de regels hun eigen smaak kunnen volgen: een beetje als Manhattan nu.
De andere kant van het verhaal
Amsterdam groeit explosief en monumentale panden verrijzen. Grachtengordelbewoners van het eerste uur zijn betrokken bij de oprichting van de West-Indische Compagnie in 1621. Veel directeuren van de WIC wonen aan de Gouden Bocht, het rijkste gedeelte van de Herengracht.
Van 1683 tot 1795 is Amsterdam eigenaar van de kolonie Suriname, samen met de familie Van Aerssen van Sommelsdijck en de Tweede West-Indische Compagnie. Samen vormen ze de Sociëteit van Suriname. De directeuren vergaderen in het Stadhuis op de Dam. De directe bemoeienis van de stad Amsterdam met de slavenhandel eindigt in 1738. De slavenhandel gaat door en Amsterdamse bankiers blijven plantages financieren. Ook vertrekken vanuit Amsterdam met regelmaat militairen naar de koloniën om de planters te ondersteunen bij het opsporen van weglopers.
Daarnaast speelt Amsterdam een belangrijke rol in de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De winsten die de Gouden Eeuw financierden kwamen niet alleen van de overzeese handel en de slavenhandel. De handel op het Oostzeegebied leverde ook een stevige basis voor de Amsterdamse economie in de Gouden Eeuw. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de Amsterdamse betrokkenheid bij slavenhandel en slavernij.
Meer informatie?
Wil je meer lezen over de rol van Amsterdam in de slavenhandel?
- Leo Balai, Geschiedenis van de Amsterdamse slavenhandel (2013).
- Alex van Stipriaan, Waarom Amsterdammers iets van de slavernij moeten weten.