#020today: 375 jaar Hortus

Dit verzoek uit 1618, ingediend door tientallen artsen en apothekers, was ingegeven door hun ongerustheid over de geringe kennis van geneeskrachtige kruiden onder hun collega’s, nodig ter bestrijding van ziekten. Die kennis was vanaf begin 17de eeuw volop in ontwikkeling door de reizen naar onder meer bestemmingen in Azië, waarvandaan o.a. tropische planten, kruiden en specerijen werden meegebracht. Toen in 1988 de 350ste verjaardag van de Hortus werd gevierd, zoemde de jubileumtentoonstelling De Amsterdamse Hortus en de VOC in op die begintijd.

De eerste Hortus kwam op het terrein van het krap een eeuw eerder verbrande Reguliersklooster (bij de Utrechtsestraat), maar deze moest al snel verhuizen. In 1682 kreeg de tuin zijn tegenwoordige plaats, op een hoekje dat over was in de nieuw gestichte Plantage. De initiatiefnemers hiertoe waren Jan Commelin (1629-1692), koopman-botanicus en hoogleraar in de kruidkunde aan het Athenaeum Illustre, en burgemeester Joan Huydecoper van Maarsseveen (1625-1704), die tevens bewindhebber was van de V.O.C. Beiden kregen vervolgens als commissaris de leiding over de tuin, die uitgroeide tot ‘Een Sieraad voor de Stad’.

Jan Commelin is op dit schilderij geportretteerd met aan weerszijden geïllustreerde plantenboeken; hierin afgebeelde kweekplanten zijn te zien op de voorgrond. Momenteel wordt aan Commelin ook aandacht besteed in de tentoonstelling Plantage Portretten op het Meester Visserplein. In deze buitenpresentatie tonen zestien culturele instellingen uit de Plantage en omgeving door hen gekozen ‘iconen’, die hun sporen in deze buurt hebben verdiend. Jan Commelin is hierbij de keuze van de jarige Hortus.