Ook dit winterseizoen trakteren we de digitale bezoeker een aantal keren op een wintergezicht uit de collectie van het Amsterdam Museum. Vandaag is onze keuze een schilderij van Hendrick Dubbels (1621-1707): De blokhuizen in de Amstel bij winter. Het gaat ons hier niet om die opvallende ‘blokhuizen’, die in de jaren 1651-1654 op palen in de Amstel stonden als deel van de verdediging van de stad (ter hoogte van de latere Hogesluis), maar enkel en alleen om de ijspret.
#020today: ijspret op de Amstel
Wintergezicht met kleurplaat
“Op de ijsvlakte is het een drukte van jewelste. Allerlei vormen van ijsplezier zijn afgebeeld. Er wordt naar hartenlust geschaatst. De mensen schaatsen alleen of trekken samen op. Op de achtergrond in het midden schaatst een rijtje van vier. Op de voorgrond aan de linkerkant is een man neergeknield bij een vlonder om zijn handen te warmen aan een vuurpot. Rechts van hem is te zien hoe een jongen zittend op een slee, met kracht zijn stokken in het ijs prikt. Meer naar rechts zijn mannen bezig de schaatsen onder te binden.
Gaan we nog verder naar rechts dan zien we hoe een schaatser achterovervalt. Terwijl zijn benen nog in de lucht steken, probeert hij met zijn linkerarm houvast te vinden op het ijs. Met zijn rechterhand houdt hij stevig de stok vast die hij waarschijnlijk zojuist nog over zijn schouder droeg. Zijn hoed is van zijn hoofd geschoten en een eind verder op het ijs terecht gekomen.
Helemaal aan de rechterkant op de voorgrond schaatst een man achter een opmerkelijk platte duwslee. Het ijsvertier trekt veel bekijks. Sommigen staan te kijken naar het kolfspel aan de linkerkant, anderen zijn aan de wandel of maken een praatje met elkaar. Van het echtpaar middenvoor heeft de man zich omgedraaid alsof hij ons wil laten zien wie hij is.”
Het bovenstaande citaat van Nelly Moerman is een deel van een uitgebreid stuk over dit schilderij in het boek Acht eeuwen schaatsen in en om Amsterdam. Dit boek is in 2011 uitgegeven door
Verzamelkring De Poolster, waar het nog steeds verkrijgbaar is.
Een detail van dit schilderij vinden we terug als kleurplaat in het speurkleurboek Amsterdammertjes van de hand van Aart Clerkx (Amsterdam Museum, 1995). Voor de liefhebbers: klik hieronder om de afbeelding gratis te downloaden in print kwaliteit.
711 keer bekeken