#020today: Oosterkerk

In buurtkrant De Eilander (nov. 2011) staat een interview met de auteur, waarvan hieronder enkele passages volgen. De afbeelding van de kerk staat op een tabaksdoos van begin 19de eeuw uit de collectie van het Amsterdam Museum.

Waarom een boek over de Oosterkerk?
De Oosterkerk is een parel en net als echte parels een beetje verborgen. Deze kerk is een schoonheid uit een roemrijk verleden: de 17de eeuw. Het is misschien wel het meest zuivere voorbeeld van een 17de-eeuwse protestantse kerk in onze stad. En toch veel minder bekend dan bijvoorbeeld de Zuiderkerk of het Scheepvaartmuseum. Het was een fantastische ontdekkingstocht om van alles over dit prachtige gebouw te weten te komen en in een boekje te verwerken.

Hoe komt het dat de Oosterkerk zo in de schaduw is gebleven?
Dat is te verklaren door de ligging: de Oostelijke Eilanden, waarvan de kerk het middelpunt is, zijn altijd geïsoleerd geweest t.o.v. de stad. Het Grote Oost-Indische Zeemagazijn, dat in 1822 is ingestort, noemde men destijds het ‘Buitenmagazijn’; het lag letterlijk buiten de dijken (Hoogte Kadijk) en ver ‘van de stad’. Als een dominee moest preken in de Oosterkerk werd hem in vroeger tijden een sleepkoets ter beschikking gesteld. Misschien komt het ook wel doordat de Oosterkerk verscholen staat achter de hoge bomen van de Wittenburgergracht.

Wat betekent de Oosterkerk voor de buurt?
Hij is gezichtsbepalend, er zijn hier nog maar weinig oude gebouwen over. De Oosterkerk is altijd het middelpunt van de Oostelijke Eilanden geweest. Men werd er gedoopt en begraven en alles wat daar tussen zit werd er met gebeden en psalmen bevestigd. Als er brand was werd de klok geluid. De Oosterkerk verwelkomde ook veel militairen. Elke zondag marcheerden vanaf Kattenburg de mariniers naar de verplichte kerkdienst: de katholieken gingen ‘links uit de flank’ naar de St. Annakerk (de Pool), de protestanten marcheerden de Oosterkerk binnen. De mariniers hadden daar niet altijd zin in en er waren vaak niet genoeg zitplaatsen. In de boeken van de kerkmeesters valt te lezen dat er tijdens de dienst achter de preekstoel vaak rumoer ontstond.

Kijk hier voor meer informatie over dit object