"My name in the museum"

Ik trof Amandla toen we tijdens Keti Koti zwarte rolmodellen aan het verzamelen waren voor de tentoonstelling Zwart Amsterdam. Ze stond naast het Slavernijmonument samen met andere mensen zakdoeken te verkopen met de tekst ‘No more pint of salt for me (…) Many Thousands gone’. De opbrengst was voor We are Here. Aan de andere kant van het monument lag een grote berg zout, verderop in het park klonk de muziek en rook het naar kip en roti.

Ziel van zout

Beeldend Kunstenaar Patricia Kaersenhout had de interactieve installatie Ziel van Zout bedacht vanwege de vele betekenissen van zout. Het kan reinigen, maar ook pijn doet als je het in wonden wrijft. Vroeger werden Afrikanen die op de slavenschapen uit Afrika gehaald waren ‘zoutwaternegers’ genoemd.

De berg zeezout van 7000 kg verbeeldde ‘het lijden, maar ook de hoop en dromen van mensen’. De ceremonie op de regenachtige 1 juli-middag begon met een gelegenheidskoor van Buchra, Maryama en andere vrouwen van We are here. Ze zongen een prachtig lied No more auction Block (for me). In dit programma over de liederen gezongen door de tot slaaf gemaakten is een fragment te horen van dit anti-slavernij lied. Tijdens Keti Koti (Verbreek de ketenen) 2016 werd het gezongen door vrouwen die ook over een zoute zee gekomen zijn - op zoek naar vrijheid en veiligheid. Na het lied bracht winti-priesteres Marian Markelo een plengoffer en konden mensen zakjes met het zout meenemen om het thuis op te lossen in water, ‘als symbool voor het oplossen van de pijn van het verleden en daarmee zielsrust aan de eigen voorouders te geven’.

Amsterdam

En nu hangt Buchra’s naam dus in de Zwart Amsterdam tentoonstelling naast een van de zakdoeken die ik op 1 juli kocht. Ik laat haar eerst de Amsterdam Galerij zien en we zoeken op het tapijt van Barbara Broekman de tegel die geïnspireerd is op textiel uit Somalië, haar geboorteland. En natuurlijk maken we een foto, zoals heel veel mensen doen op ‘hun’ tegel. Buchra en ik staan lang te praten bij het tegeltableau van Arno Coenen met als titel ‘Oud-West thuis best’, een werk dat uitnodigt tot allerlei gedachten over het multiculturele Amsterdam.

Buchra is opgetogen om haar naam te zien in de Zwart Amsterdam tentoonstelling. Ze appt het meteen aan haar vriendinnen. Imara vertelt over de tentoonstelling. Ik laat zien wat er nog meer te zien is in het museum. ‘Je moet iets weten van de stad waar je woont’, zegt Buchra als ze gaat, op weg naar een gesprek over een mogelijke stage. ‘Ik kom terug, en neem de anderen mee; ook goed voor ons Nederlands’.