#020today: Sal Meijer

In Het Amsterdam van Sal Meijer en de gelijknamige publicatie wordt ten aanzien van de stadsgezichten ingegaan op aspecten als de keuze van locaties, het hergebruik van motieven uit commerciële overwegingen, het (behalve in vroege stadsgezichten) ontbreken van mensen en andere levende wezens, het verstilde karakter van zijn werk, zijn uiterst precieze stijl en de topografische duiding.

Voor dit laatste punt nemen we als voorbeeld het hier afgebeelde schilderij van de Torensluis uit 1937 uit de collectie van het Amsterdam Museum (niet in de huidige tentoonstelling); dit was één van de 30 werken van Sal Meijer die ons museum via schenking en aankoop kon verwerven in de aanloop naar de expositie in 1986: 26 ‘topografische’ etsen en twee dito schilderijen, een portret en een schetsboekje.

De robuuste Torensluis, de boogbrug over het Singel, dankt zijn naam aan het gegeven dat hier tot 1829 de Jan Roodenpoortstoren - een van oorsprong middeleeuwse vestingtoren - stond. Het is één van de locaties waarvan Meijer verschillende versies maakte. In het JHM is nu de Torensluis in de sneeuw te zien; er zijn varianten met en zonder kiosk en er bestaan ook etsen van.

Citaat uit de publicatie Het Amsterdam van Sal Meijer: “Deze kiosk verdween in de jaren ’20 van de brug. Dit hoeft niet te betekenen dat hij de schilderijen met kiosk vóór deze periode geschilderd heeft. Vermoedelijk heeft hij de kiosk teruggeplaatst in zijn werk vanuit nostalgische overwegingen. In sommige werken wordt Meijer ‘betrapt’ op elementen die niet in de voorstelling thuis horen. De huizen op de achtergrond van de Torensluis-schilderijen zijn niet dezelfde huizen die destijds werkelijk op die plek stonden.” Het ging primair om een voorstelling die hemzelf aanstond.

In het boek Sal Meijer, zo naïef nog niet bij de tentoonstelling uit 1986 schrijft auteur en gastconservator Agnes Grondman: “De vroege schilderijen van Sal Meijer zijn allemaal donker van kleur. De verf bevat veel olie en is in een dikke, ondoordringbare, rigide laag aangebracht. Een vergelijking tussen Meijers vroege stadsgezichten (…) en de stadsgezichten uit de jaren '30 is in dit verband illustratief. De ‘Torensluis’ van 1937 is lichter van kleur en de vlakken, in het bijzonder het grote vlak van het reflecterend water op de voorgrond, zijn transparanter geschilderd.”

Lees hier meer over dit object.