#Modeblog: Onderrok

Glimp van een onderrok

Deze onderrok doet in kwaliteit niet onder voor luxe bovenkleding. De luxere onderrokken zijn versierd met borduursels en stiksels. Van de rok mocht een glimp worden opgevangen zodra de bovenrok een stukje werd opgetild, bijvoorbeeld bij het instappen in de koets. In de zeventiende eeuw bestaat al het gebruik om japonrokken terug te slaan om ze schoon te houden. De onderrok, meestal van gekleurd materiaal is dan zichtbaar. Daarnaast worden de luxe onderrokken in huis ook als bovenrok gedragen met een jak als eenvoudige huisdracht.

Zaans stikwerk

De onderrok is bewerkt met verfijnd Zaans stikwerk. Op twee lagen stof worden met een hand-stiksteek figuren op de stof aangebracht. Door de gevormde tunneltjes wordt een draad geregen, waardoor de stof reliëf krijgt. Bijzonder aan deze rok is de originele vorm waarin ze bewaard is gebleven. Dergelijke stukken zijn veelal verknipt en vermaakt, want dit goed wasbare materiaal leende zich voor onder andere babydekentjes. Het model is typerend voor de achttiende eeuw. De plooien zijn met een band in de taille afgewerkt, en de rok heeft twee zijsplitten.

Zaans of niet?

Alleen de gegoede burgerij kan het zich veroorloven om in deze techniek iets te laten maken. Vele van de bewaard gebleven stukken komen uit de Zaanstreek, het belangrijkste industriegebied in Nederland in de zeventiende en achttiende eeuw. Daarom heeft dit type naaiwerk in de negentiende eeuw de naam ‘Zaans stikwerk’ gekregen, maar het is vooral in Zuid-Frankrijk veel gemaakt. Na 1775 raakt het als decoratietechniek uit de mode, deze vraagt dan om steeds soepeler stoffen.