Ruigoordvariaties

Het is altijd weer een bijzondere tocht vanuit Amsterdam langs de felverlichte havens en schepen tot in het dorpje, dat er nog bijna net zo uitziet als toen het in 1973 gekraakt werd. Het is donker rond de kerk als we aankomen. Het wit met blauwe interieur baadt in het licht. Rond het altaar hangen portretten van helden van Ruigoord: dichter Simon Vinkenoog, meesterverteller Willem de Ridder en advocaat Luuk Hamer, die jarenlang een juridische strijd voerde tegen de Afrikahaven.

Feestrede

Ik hield de feestrede tijdens de maaltijd voor de mensen die hadden bijgedragen aan de expositie van de foto’s - op ware grootte afgedrukt op aluminium - en de nieuwe (echte) schilderijen van het afgelopen jaar. Van der Vegt heeft onder andere Emilie Randoe geportretteerd, die vijf jaar voorzitter was van Ruigoord, en DJ Isis van der Wel. Van beiden heb ik een korte biografie geschreven, net zoals ik dat in 2009 gedaan heb bij alle portretten die dat jaar in het Amsterdam Museum geëxposeerd zouden worden. Dat was een van de leukste weken in mijn conservatorenbestaan: bivakkeren in Ruigoord, bij iedereen op bezoek en de verhalen optekenen over het dorp. Ze staan nog op deze website, waarvoor toen ook de foto’s gemaakt zijn.

Verhalen

Er waren bij de maaltijd ook mensen die nog nooit eerder in de kerk geweest waren, zoals mijn tafelheer Adnan Rafi, operations officer bij overslagbedrijf Vopak, de buren van Ruigoord. In de jaren tachtig is hij als vier-jarige met zijn familie vanuit Pakistan gevlucht en in Nederland terecht gekomen. Hij vertelt me zijn familiegeschiedenis en ik vertel over Amsterdam, de grachtengordel, de handel en de slavernij. Adnan moest erg lachen om het verhaal van de pastoor die in 1973 de sleutels van de kerk overhandigde aan de krakers, omdat hij boos was dat het dorp en de kerk moesten verdwijnen vanwege de oprukkende haven.

Provo

Het eten was heerlijk en het was bijzonder de Ruigoorders weer tegen te komen. Om van kunstenaar Theo Kley weer verhalen te horen over het Deskundologisch Laboratorium en van Rudolph Stokvis over de voorbereidingen van het jaarlijkse feest van het Ballongezelschap in Paradiso, als de joints aan ballonnen neerdalen op de feestgangers, net als op het schilderij van Armand. Rudolph vertelde over de discussies tussen de oudere en jongere generaties. Moet de theatershow die daar door een Ruigoord collectief opgevoerd wordt nu of niet over Provo gaan? Provo, wat is dat? Wat heeft dat nou voor betekenis voor jongeren van nu? Ik praat er ook over met Ruben Lodeizen die de decors voor de show maakt. Hij gaat de jaren zestig special van Ons Amsterdam lezen en we gaan er nog eens verder over praten. Aja Waalwijk vertelt me over de graffiti die Robert Jasper Grootveld ooit aanbracht in een muur van het Paleis op de Dam (of Stadhuis, zoals een republikein als Aja het gebouw vanzelfsprekend noemt).

Vrijhaven

Margrid van der Linden rijdt me weer terug langs de haven en de tanks en vertelt wat er allemaal gebeurd is de laatste tijd. Het is mooi dat de vrijhaven stand houdt, dat er weer nieuwe ateliers gebouwd zijn en dat Ruigoord nog steeds een gezamenlijk project van verschillende generaties is.