iProvo

De kelder werd ook de plek waar het blad Provo gemaakt werd. In de gracht lag de ‘provo-boot’ van Hans Tuynman. Het is een van de 30 provoplekken die we de komende maanden zichtbaar proberen te maken. Een tentoonstelling maken in de straten van Amsterdam is toch echt heel wat anders dan in het museum. De afgelopen dagen trokken we met een boor, tiewraps, plakband en behangerslijm door de stad.

Een paar maanden geleden waren we op bezoek bij de bewoners van Korte Prinsengracht waar in 1966 dus galerie de Witte Neger was om te vragen of een poster op hun huis mocht. De bewoners vonden het prachtig. Ze waren in Amsterdam komen wonen rond 1965 en gingen zo nu en dan kijken bij de happenings op het Spui. Ik was samen met Maaike Bloem, student public history aan de UvA die voor het Provoproject stage loopt bij het Amsterdam Museum. Met een groep medestudenten heeft zij in het najaar van 2014 prototypes gemaakt voor apps over Provo plekken in Amsterdam. Die concepten inspireerden ons bij het iProvo project dat het Amsterdam Museum maandag 25 mei presenteert. Die dag, exact 25 jaar geleden, verscheen Provocatie nr. 1. Laten we dat maar het begin van Provo noemen, besloten we toen we vorig jaar bedachten hoe we aandacht zouden kunnen schenken aan 50 jaar Provo.

Online en offline

Al snel kwamen we tot de conclusie: Provo moet niet in het museum, maar op straat. Bovendien stonden de tentoonstellingszalen vol met de Negentiende Eeuw en Mix Max Museum. De straat op dus. Samen met Floor Wesseling, die ik had leren kennen door zijn geweldige voetbalshirts, werkten we het plan uit: markeringen van Provo-plekken in de stad en een combinatie van online en offline: posters en een app met meer info.
Een deel van de plekken was al onderzocht door de studenten Public History. Maaike en ik gingen verder op zoek. Sommige plekken lagen erg voor de hand: het standbeeld van het Lieverdje op het Spui.Van andere plekken, zoals Galerie de Witte Neger, wisten de bewoners niet eens dat hun pand een rol gespeeld had in de roerige jaren zestig.

Stoned in de streets

Het was een geweldige ontdekkingstocht door de Provo-geschiedenis en door Amsterdam. We besloten de jaren ervoor en erna ook mee te nemen: dus ook Galerie Rik van Bentum op de Prinsengracht waar de allereerste happening was: Open het graf in 1962 of een café op de Zeedijk waar de happening Stoned in de streets plaats vond. We gingen ook nog door net na Provo, dus ook de opening van Paradiso en Fantasio (nu de Appel) en de jeugdherberg naast het Vondelpark, die in 1975 de opvangplek werd van de hippies die niet meer in het park mochten slapen. En ook het Hilton Hotel waar John Lennon en Yoko Ono hun Bed-in hielden in 1969.

Sommige plekken bleken nauwelijks veranderd, zoals het curiosawinkeltje op de Prinsengracht waar de Rota-prenten van Aat Veldhoen verkocht werden. Anderen waren onherkenbaar anders, zoals de K-tempel van Robert Jasper Grootveld, die door zijn eigen toedoen afbrandde in 1962. Inmiddels hadden we de handen ineen geslagen met MacBike die wel een Provo-fietstour wilde maken.

Provo-typografie

Floor Wesseling kwam met sterke ontwerpen voor posters, geïnspireerd door de Provo-typografie, aanvankelijk in puur zwart-wit, later met meer kleur en meer lagen. Maaike en ik onderzochten de plekken, gingen op zoek naar foto’s en citaten, schreven teksten en dachten na over de apps. Het budget was minimaal en bovendien zou een hele chique provotentoonstelling ook een beetje raar zijn. Posters achter de ramen dus, of tegen een hek of regenpijp. Soms op een witgeschilderde fiets. In de gesprekken die we met mensen over Provo hadden, bleek het Witte Fietsen-plan vaak het enige waar ze wel eens van gehoord hadden.

Witte fietsen

AVAC leverde de fietsen, samen met Luud Schimmelpennink schilderden we ze wit en met het busje van MacBike brachten we ze de stad rond. Voor sommige plekken hadden we een officiële vergunning geregeld, zoals bij het standbeeld van Van Heutsz. Die expo fiets heeft nu een slot met een sleuteltje dat we inleveren bij een ambtenaar van stadsdeel Zuid, voor het geval dat er iets aan het hekje moet gebeuren. Anderen hebben we gewoon maar neergezet, zoals naast het standbeeld van Domela Nieuwenhuis. “Wij geloven in anarchisme” staat en op de poster. Geen vergunning dus.

Het wordt interessant de komende maanden, blijven de fietsen staan? hoeveel mensen gaan de tour doen en de app downloaden? We horen graag wat jullie ervan vinden.
De engelse versie wordt de komende weken verder afgemaakt. Tijdens de conferentie Unofficial Histories op 5 juni in het IISG is de presentatie.