Het is een voorrecht als conservator om mee te maken hoe kunstenaars te werk gaan. Toen Renske de Jong van CBK ZO voorstelde om in 2017 een opdracht te geven aan Brian Elstak, was ik meteen enthousiast. We ontmoetten elkaar in januari in het Collectiecentrum van het Amsterdam Museum, waar ik Brian en Renske ter inspiratie werk liet zien met als thema stad-periferie en de Bijlmer. Maar eigenlijk had Brian al helemaal in zijn hoofd hoe het moest worden: een metroman, die zowel een verbeelding zou zijn van de metro(lijn) als van de passagiers die ieder met hun eigen gedachten en eigen muziek dagelijks heen en weer reizen tussen centrum en periferie. Hij maakte een schetsje, we spraken over wat de beste plaats zou zijn in het museum en over de groepstentoonstelling "LFMC" waar Brian ook werk voor maakt. Hij is niet alleen illustrator en schilder, maar ook verbinder tussen verschillende creatieven en verhalenvertellers.
Sampling
In februari werkte Elstak in de studio van CBK ZO in Heesterveld. In de beste hiphoptradities sampelde hij de mensen die hij dagelijks observeerde in de metro tot een collectief portret van passanten, als kleine schilderijen verzameld op een houten sculptuur in de vorm van een metro(lijn) en man met koptelefoon.
Brian Elstak en zijn nog onvoltooide M 54, foto Bastiaan Woundt
Op de laatste dag van Brians residency in Heesterveld kwamen we kijken met collega’s van het AM en CBK ZO. Voor, achter, bovenop, overal zijn figuren te ontdekken die nieuwsgierigheid oproepen. Wat is het verhaal van al die anonieme Amsterdammers? Brian laat wat foto’s zien die hij zo onopgemerkt mogelijk maakte met zijn telefoon.
Brian Elstak, M 54 (detail), 2017 en Brian met een van de metrofoto's - foto's Annemarie de Wildt
Oud en jong, mannen en vrouwen van allerlei kleuren en leeftijden, die getransformeerd werden tot kleurrijke portretten, geaccentueerd met dikke verflijnen. Ik ontdek een zwart-witzelfportret van de kunstenaar, de drie Amsterdamse kruizen, zelfs een treurend Nijntje omdat tijdens het werken aan M54 haar schepper Dick Bruna stierf. De vette zwarte contourlijnen van Brian lijken wel wat op de lijnen waarmee Bruna zijn figuren tekende. Op een van de vlakken hiphopcollectief SMIB. Hun naam verwijst naar de Bijlmer (BIMS) en bovendien is hun logo een overduidelijke appropriation van het GVB logo. Brian bewondert hen vanwege hun kunstzinnigheid, eigenzinnigheid, creativiteit en de manier waarop ze de stad vertegenwoordigen.
Het werk krijgt ook een soundscape. Schrijver RFx (Reinier Fosch) en producer Alberto Arifi (alias Nav Beats) maakten het album ‘Reintje Aan De Praat’ dat in het museum en gestreamd te horen zal zijn. In zijn kenmerkende stijl maakte Brian er een video bij.
Kom kijken en luisteren in het Amsterdam Museum en pak daarna de metro naar Zuidoost om de groepstentoonstelling in CBK ZO te zien. Of omgekeerd natuurlijk.
Locatie: CBK Zuidoost, Anton de Komplein 120, 1102 DR Amsterdam
De groepstentoonstelling "LFMC" is te zien t/m 8 juli 2017