Watteau op reis

Een elegante Française op reis naar Teylers Museum

Nog geen vijftig jaar later kwam de schets in handen van Carel Joseph Fodor, de Amsterdamse kunstverzamelaar die zijn verzameling schilderijen, tekeningen en prenten aan de stad Amsterdam legateerde. Nu is de tekening te bewonderen in Teylers Museum, dat in samenwerking met het Städel Museum in Frankfurt een grote Watteau-tentoonstelling heeft georganiseerd. Een uitvoerige catalogus plaatst de werken in een nieuwe kunsthistorische context. De vorige keer dat er in Nederland een expositie werd gewijd aan de tekeningen van deze beroemde Franse kunstenaar was in 1935 in Amsterdam, ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van Museum Willet-Holthuysen. Toen stelde Teylers Museum verschillende tekeningen beschikbaar voor die tentoonstelling.

Misschien zal de museumbezoeker zich afvragen hoe een tekening van de beroemde Franse kunstenaar Watteau in de Amsterdamse stadscollectie verzeild is geraakt. Wat is de relatie tussen Franse tekenkunst en Amsterdam? Wie was Carel Joseph Fodor? En waarom liet hij zijn huizen en kunstbezit na aan de stad?Carel Fodor groeide op in een kunstminnend milieu. Zijn vader was componist en orkestmeester van Felix Meritis. Behalve een gedeelde culturele interesse beschikten vader en zoon beiden over handelstalent. De Firma A. Fodor & Zoon was een winstgevende steenkolenhandel. Een deel van zijn vermogen besteedde Carel Fodor aan het verzamelen van schilderijen, tekeningen en grafiek, waarbij zijn voorkeur uitging naar tekeningen van oude meesters en eigentijdse schilderkunst.

Carel Fodor, Amsterdamse liefhebber van kunst

Als bestuurder leverde Carel Fodor een bijdrage aan de bevordering van de beeldende kunst. Vanaf 1849 was hij lid van de Raad van Bestuur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst. Hij nam deel aan de organisatie van de Tentoonstellingen van Werken van Levende Meesters, die - net als de 'Salons' in Frankrijk - het publiek de gelegenheid boden om kennis te nemen van actuele beeldende kunst uit binnen- en buitenland. Voor de leden van Arti et Amicitiae verzorgde hij kunstbeschouwingen aan de hand van prenten en tekeningen uit zijn eigen collectie.

Museum Fodor, Amsterdams platform voor kunst

De plannen voor de stichting van een Museum Fodor, die hij al tijdens zijn leven had ontwikkeld, werden na zijn dood gerealiseerd. Hij liet zijn collectie na aan de stad Amsterdam met daarbij een som geld om het pand aan de Keizersgracht te verbouwen tot museum. In 1863 werd Museum Fodor voor het publiek geopend; het werd een van de gemeentelijke musea samen met het Stedelijk Museum (1895), Museum Willet-Holthuysen (1896) het Amsterdams Historisch Museum (1926). Na de Tweede Wereldoorlog  werd het museumgebouw als dependance door het Stedelijk Museum in gebruik genomen als platform voor werk van Amsterdamse kunstenaars. Begin jaren negentig werd het museum gesloten, nu is Foam (Fotografiemuseum Amsterdam) gevestigd in het voormalige Museum Fodor. De collectie tekeningen, prenten en schilderijen is in beheer van het Amsterdam Museum. In de zomer van 2017 zullen hoogtepunten uit de tekeningencollectie van Carel Joseph Fodor gepresenteerd worden in Het Cromhouthuis, het huis van verzamelaars dat plaats biedt aan bijzondere Amsterdamse verzamelingen.

https://www.cromhouthuis.nl/over-ons/over-het-cromhouthuis