Keti Koti tafel

De Keti Koti Verzoeningstafel is een invented tradition, bedacht door de Surinaams-Amsterdamse Mercedes Zandwijken. Een aantal jaren geleden maakte zij een Joodse seidermaaltijd mee: een eeuwenoud ritueel met speciaal voedsel ter nagedachtenis aan het verhaal van de Joodse slavernij in Egypte. “Waarom staan Surinamers niet in familieverband stil bij hun slavernijverleden?” vroeg ze zich af en het idee voor de Keti Koti maaltijd was geboren. Maar de maaltijd gaat niet alleen over het verhaal van de nazaten van slaven, maar ook over gedeelde geschiedenis. Ook voor witte Nederlanders is het van belang om zich te verdiepen in dit deel van de geschiedenis en de emoties die het slavernijverleden nog steeds oproept.

Rituelen

Mercedes Zandwijken bedacht de rituelen, zoals het eten van het bittere kwasibita, vergelijkbaar met het (joodse) bittere kruid Maror, symbool voor de bitterheid van de slavernij, en het inwrijven van elkaars armen met kokosolie, dat symbool staat voor het verzachten van de pijn van het brandmerken. Het eten tijdens de tafel is gebaseerd op een feestmaaltijd van slaven. Op 5 mei wordt het eten bereid door Helen Palmtak, die de bedrijfskantine van het museum runt, samen met enkele collega’s.

Gedeeld verleden

Het Amsterdam Museum heeft ervoor gekozen om juist op Bevrijdingsdag deze maaltijd te organiseren. 4 en 5 mei zijn nationale dagen van het herdenken van de doden van de Tweede wereldoorlog en het vieren van de vrijheid. 30 juni en 1 juli zijn vooral de dagen waarop Surinamers en Antillianen hun pijnlijke geschiedenis herdenken en vieren dat de slavernij uiteindelijk is afgeschaft. Tijdens de maaltijd zal dan ook gesproken worden over deze verschillen. Noraly Beyer zal de gesprekken leiden. De tafel begint met een vooroudergebed, een onderdeel van de Surinaamse cultuur dat wortels heeft in Afrika. Het gebed wordt uitgesproken door Marian Markelo, die op 1 juli ook het vooroudergebed uitspreekt tijdens de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij. En dan gaan we in gesprek: wit en zwart, Surinamers, Antillianen en ‘autochtone’ Nederlanders, mensen die in erfgoedinstellingen werken en activisten, mensen van verschillende geloven, kunstenaars en wetenschappers.

Meer over de Keti Koti tafels: Interview met Mercedes Zandwijken – Het vermoeden, IKON, 14 april 2013.