In opdracht van de koopman Rudolph Hendrik Pörtener (1737-1807) werd begin in 1802 een 17de-eeuws huis aan de Keizersgracht verbouwd. Stadsbouwmeester Abraham van der Hart (1747-1820) ontwierp de ontvangstkamer. In deze periode kwam de empirestijl, vernoemd naar keizer Lodewijk Napoleon, op. Maar de toen al op leeftijd zijnde Van der Hart nam deze mode niet over. Het interieur is meer op de Engelse stijl van Robert Adam geïnspireerd.

Kamer afkomstig uit Keizersgracht 185, opstelling Stedelijk Museum, zaal 21

De foto is gemaakt tijdens de afbraak van de opstelling in 1975


Een gebruikelijke techniek in deze tijd was het imiteren van marmer. Dit interieur heeft rood beschilderde pilasters, zogenaamd marmer, met witte Korinthische kapitelen. Ze vormen een fel kleurcontrast op de gele lambrisering.

Opbouw kamer in het Nieuwe Instituut, 2015

Opbouw kamer in het Nieuwe Instituut, 2015


De schoorsteenmantel bestaat uit rood en wit marmer en heeft Griekse ornamenten. Daarboven bevindt zich een rechthoekige spiegel met aan weerszijden houtsnijwerk met blad- en vaasmotieven. Aan de raamwand is een penantspiegel met dezelfde omlijsting als de schoorsteenspiegel. Daarboven hangt een grauwtje waarop twee putti met een bijenkorf te zien zijn. Zowel de dubbele deur als het plafond is versierd met amandelvormen en paraplumotieven.

KAMER AFKOMSTIG UIT KEIZERSGRACHT 185, OPSTELLING STEDELIJK MUSEUM, ZAAL 21

De foto is begin jaren zeventig gemaakt, voordat de stijlkamers in het Stedelijk Museum zijn afgebroken.


Het pand moest wijken voor de aanleg van de Raadhuisstraat. Het interieur van deze kamer is toen overgebracht naar het Stedelijk Museum, waar het de Empirekamer werd. Omdat de betimmering minder hoog dan de museumzaal was, zijn de pilasters verlengd.

Ontvangstkamer Keizergracht 185, Schilderij door J. Berg, 1871

Ontvangstkamer Keizergracht 185, Schilderij door J. Berg, 1871


In de collectie van het Amsterdam Museum bevindt zich een schilderij van J. Berg uit 1871 waarop het interieur te zien is. Op een aantal punten wijkt de kamer in het Stedelijk Museum af van de afbeelding op het schilderij. Zo is er op het schilderij geen architraaf en fries te zien. Mogelijk zijn deze in het museum bijgemaakt om de kamer passend te maken. Daarnaast lijkt de kamer smaller op de afbeelding en is het dus goed mogelijk dat de kamer later verbreed is. Anderzijds is het mogelijk dat de schilder het vertrek onnauwkeurig afgebeeld heeft.

Reconstructie schoorsteenmantel uit de kamer Keizersgracht 185

Reconstructie schoorsteenmantel uit de kamer Keizersgracht 185


Het interieur is deels opgesteld in de tentoonstelling over Adriaan van der Hoop in 2004, als nabootsing van het interieur van een verzamelaar uit die tijd.
In 2015 was het interieur het kernstuk van het kunstproject en de tentoonstelling 1:1 stijlkamers van de Griekse kunstenaar Anderas Angelidakis in Het Nieuwe Instituut, Rotterdam.

Lees het document hieronder om meer te weten te komen over het de verschillende aanpassingen die de stijlkamer uit het grachtenpand op Keizersgracht 185 heeft ondergaan:

Jaap Boonstra, Een betimmering opstellen. Het interieur uit Keizersgracht 185, Amsterdam 2015