Voor het Historisch Museum Den Briel is 2012 om een andere reden ook een bijzonder jaar; het viert namelijk zijn honderdste verjaardag. In 1912 opende dit gemeentelijke museum onder de naam ‘Trompmuseum’ zijn deuren in de voormalige stadsgevangenis van Brielle. Na honderd jaar was de vaste presentatie dan ook wel aan een grondige vernieuwing toe, vond de gemeenteraad. Het is een herinrichting rond het thema ‘1 april 1572 in de context van de Tachtigjarige Oorlog’ geworden. Vanaf 1 april 2012 is deze nieuwe vaste presentatie te zien, waarin ook een compleet harnas en wat oude vuur- en slagwapens uit de collectie van het Amsterdam Museum een plek hebben gekregen. Op deze dag vindt in de stad ook de jaarlijkse viering van ‘1 april 1572’ plaats.

Op deze prent, die Jan Luyken maakte voor het bekende 4-delige boekwerk van Pieter Chr. Bor, ‘Oorsprongk, Begin, En Vervolgh Der Nederlandsche Oorlogen’ (Amsterdam, 1679-1684), toont de succesvolle verovering van Den Briel door de Watergeuzen, dankzij de aanwezigheid van slechts een handjevol Spanjaarden in plaats van het voltallige Spaanse garnizoen, dat hier normaliter verbleef, maar net nu toevallig afwezig was.

Dat Alva op deze manier op 1 april 1572 zijn ‘bril’ (=Brielle) verloor, is echter, in tegenstelling tot wat velen denken, niet de oorsprong van onze 1-aprilgrappen. Die traditie dateert van veel langer geleden én… niet alleen in Nederland.

Kijk hier voor meer informatie over het object