amsterdam museum
 

Beroepen

Spiegel van het menselijk bedrijf

Veel mensen kennen ze: de afbeeldingen van oude beroepen, zoals ze nu nog te vinden zijn op tegeltjes, glas-in-loodraampjes of plastic boodschappentassen van bijvoorbeeld de bakker. Jan Luyken, de geestelijke vader hiervan, tekende honderd beroepen uit en voorzag ze elk van een motto en stichtelijk rijmpje. Samen met zijn zoon Casper werkte hij deze schetsen uit in etsen en gaf ze in 1694 gebundeld uit onder de titel Het Menselyk Bedryf. Dit boek was een groot succes en wordt nu -ruim drie eeuwen na de eerste publicatie- nog steeds opnieuw uitgegeven. Kopieën van deze prenten verschenen in 1698 in een soortgelijke, Duitstalige uitgave van Christoph Weigel uit Neurenberg, aangevuld met 5 nieuwe prenten door Jan en 11 door Casper Luyken. Ook voor beroepenplaatjes in kinderboekjes en op zogenaamde centsprenten werd Het Menselyk Bedryf dikwijls als voorbeeld gebruikt.