Sara de Swart (1861-1951)

De beeldhouwster Elisabeth Sara Clasina de Swart (1861-1951) is bekend geworden als de ‘Muze der Tachtigers’ maar deze kwalificatie van schrijver Jan Engelman is niet helemaal terecht. Sara de Swart vervaardigde voornamelijk kleine bronzen beelden, die de invloed van de Franse beeldhouwer Rodin verraden, van wie zij rond 1889 in Parijs les had. Zij ging daar heen na een jaar Rijksnormaalschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam, gevolgd door privéles beeldhouwen van Lambertus Zijl. Zij woonde, samen met haar vriendin Anna Vis, in het door Willem Witsen gekochte huis aan het Oosterpark (dat later Witsenhuis genoemd werd). De dichter Willem Kloos werd hevig verliefd op haar, evenals de jonge schilder Eduard Karsen. Sara was lesbisch. Karsen belasterde haar en haar vriendinnen. Op 12 oktober 1891 vond in café Suisse in een gezelschap vrienden een ‘scheidsgerecht’ plaats dat Karsen in het ongelijk stelde. In 1898 verhuisde Sara de Swart met haar levensgezellin, de schilderes en tekenares Emilie van Kerckhoff naar Laren. Vanaf 1908 reisde zij regelmatig naar Indonesië, samen met Emilie. In 1918 vestigden de vriendinnen zich op het Italiaanse eiland Capri, waar Sara in 1951 op 90-jarige leeftijd overleed.