“Kunstenaars nodigen ons uit om de bubbels waarin we leven opnieuw te vormen”, zegt Heidi Lobato, directeur van Africa in the Picture, het jaarlijkse festival met films uit en over Afrika. Onderdeel van het festival is de tentoonstelling IS met werk van een aantal (deels) in Amsterdam wonende kunstenaars. Ozkan Golpinar, curator van de tentoonstelling in Smart Project Space, sprak bij de opening over de nieuwe 'narratives' (verhalen) over migratie, het verliezen en weer opnieuw vinden van een thuis en over gedeelde geschiedenissen.
Goochelen met het verleden
Beelden over gedeelde geschiedenissen
Kunst verandert in een andere context. De zeefdrukken van Remy Jungerman (Moengo, 1959) ontstonden tijdens een artist residence in het multicultureel centrum in Moengo. Golpinar bezocht hem in de Surinaamse jungle. Hij zag hoe het werk van Jungerman een directe relatie heeft met het leven van de Marron gemeenschap, waar zijn voorouder Kapitein Broos in de 18de eeuw een leider was. Maar Jungermans werk is geen illustratie van de werkelijkheid. Hij abstraheert de beelden, geschiedenissen en gebruiken van zijn geboorteplaats Moengo tot een nieuw verhaal. “Jungerman goochelt met het verleden en maakt zo kleding tot een passe-partout voor vrijdenken.” De geometrische patronen van Marron pangi’s (omslagdoeken) komen terug in zijn werk, net als gebruiken zoals het offeren van hanen. En hier in Amsterdam, de woonplaats van Jungerman, gaat het werk een relatie aan met de Nederlandse kunstcanon, zoals de geometrische patronen van Mondriaan.
Gevonden voorwerpen
Oumar Mbengue Atakosso (Dakar) koos bewust voor een positie half buiten de tentoonstellingsruimte, zelfs half in de buitenlucht. Heidi Lobato was bang dat een windvlaag het werk zou wegblazen, maar begreep heel goed dat hij voor deze plek gekozen had. Zijn project Lost and found, ofwel Gevonden voorwerpen, onderzoekt wat de ‘post-moderne immigrant’ verliest en vindt op zijn reizen door ruimte en tijd. Het bestaat uit in dekens verpakte voorwerpen en gevarendriehoeken. Het zijn dekens zoals die gebruikt worden bij het redden van bootvluchtelingen. Ook Oumar ondernam als zovele Afrikanen de tocht naar het begeerde Europa. Een marabout maakte voor hem een gris-gris, een zakje met voorwerpen en teksten die de drager beschermen. Oumars gris-gris werd afgepakt door de Spaanse politie. Nu verpakt en beschermt hij voorwerpen, als een visueel antropoloog van het eigentijdse Europa. “Al deze voorwerpen zijn zijn kinderen”, zegt Golpinar.
A place called home
Martin Waalboer (Dordrecht, 1959) toont de foto- en geluidinstallatie A dream called Harper. Deze stad is genoemd naar de Amerikaanse politicus Robert Harper, die de naam Liberia voorstelde voor het gebied in West-Afrika waar vrije zwarten, ex-slaven uit de Verenigde Staten zich vestigden in de 19de eeuw. Allerlei gebouwen in Harper herinneren aan de dromen van deze Afro-Amerikanen, maar de gebouwen en misschien ook wel de dromen, zijn verwoest in de burgeroorlog. Ook de video’s van Antonio Jose Guzman (Panama City, 1971) gaan over migratietrajecten. Een beeld dat telkens terugkomt is de pier, de plek van aankomst en vertrek. Het c.v. van deze in Amsterdam, Dakar en Panama City werkende kunstenaar is een duizelingwekkende reis om de wereld. Maar uiteindelijk gaat zijn werk ook over de mogelijkheid om een plek ‘home’ te noemen.
De tentoonstelling is tot en met 28 oktober 2012 te zien in Smart Project Space, Arie Biemondstraat 105 te Amsterdam.
296 keer bekeken