In verband met een bruikleen aan de tentoonstelling Kapital in het Landesmuseum te Zürich is het meubel grondig nagekeken in het restauratie atelier van het Amsterdam Museum. Bij deze gelegenheid viel ons opnieuw de uitzonderlijke kwaliteit van het meubel op, waarvan enkele aspecten hieronder toegelicht worden. In een tweede deel zal iets over de restauratie verteld worden.
Het meubel vertelt in feite zijn eigen verhaal met de voorname luxueuze buitenzijde van donker palissanderhout en het daarmee sterk contrasterend interieur van hoogglanzend schildpad en sprekende marqueterie (houtinlegwerk) patronen.
Het aan de buitenzijde gebruikte rio palissander was een zeer kostbare en hogelijk gewaardeerde houtsoort, die per schip moest worden aangevoerd uit Brazilië. Het werd - en wordt nog steeds - in het Portugees 'Jacaranda' genoemd, wat in het 17de-eeuwse Nederlands verbasterd raakte tot 'Sakkerdaan'. Het transport overzee bracht met zich mee dat alleen hout van beperkte afmetingen kon worden ingevoerd. Zodoende moest de kastenmaker vaak woekeren met het materiaal en dat ziet men nu nog terug, bijvoorbeeld waar twee aaneen gevoegde stukken hout de benodigde lengte leveren. De maximum maat waarin palissander in de kast is toegepast is ca. 112 cm oftewel bijna 4 voet (totaal maten kast H 192 x B 145,5 x D 58 cm). Maar ook veel kortere lengtes zijn regelmatig samengesteld uit meerdere stukken, zorgvuldig uitgezocht op overeenkomstige tekening en nerfrichting. Grappig detail is daarbij dat de voeg tussen de stukken soms gekronkeld werd gezaagd om minder op te vallen. (Dat het nu wel zichtbaar is heeft te maken met de sterke verbleking van het hout.)
De linkerzijde van de bovenkast, de plintlijst vertoont de gekronkelde naden. Opname R. Gerritsen
Opname R. Gerritsen
Opname R. Gerritsen
Klik hier voor deel 2 over de kapitale kast.
Klik hier voor deel 3 over de kapitale kast.
Klik hier voor deel 4 over de kapitale kast.