De politieke prent van Johan Coenraad Braakensiek (1858- 1940) De vrees der armen voor de komst van den Winterkoning verscheen in 1893 in het Geïllustreerd Politie-nieuws. Een gezelschap armoedzaaiers ziet met angst en beven Koning Winter naderen met in zijn kielzog de spookgestalten van Ontbering, Werkloosheid, Ziekte en Honger. Eduard Fuchs noemde Braakensiek een vaardig, maar conventioneel tekenaar met een voorkeur voor het ‘pathetisch gebaar der zedelijke verontwaardiging’. Dat gebaar is bij Geenen ver te zoeken. In zijn winnende striptekening Daredevils verbeeldt hij geen anonieme gewone mensen, maar personages als Robert de Roekeloze, die al 42 jaar leeft zonder te weten wie de leider van de PvdA is. “Omdat hij een ICT-bedrijf heeft en een gezinnetje en vrienden. Druk, druk, druk”.
Juryvoorzitter Kees van Kooten: “Op een bedrieglijk naïeve poppenkastmanier analyseert Pieter Geenen, ook en vooral via zijn Anton Dingeman-figuur, de mode van de maand, de waan van de week en de hype van de dag, waarbij de kleine man als regel denkt dat hij zelf de verstandigste is en dat alles op zijn pootjes terecht komt.
Gapende afgronden
De oogst aan tekeningen van dit jaar bevatte veel Samsons en Ruttes, vaak in innige omhelzing of zelfs samen onder een rood-wit-blauwe deken. Ook de Eurocrisis was een populair thema. Net als Braakensiek schuwen ook de politieke tekenaars van tegenwoordig het cliché niet. De tekeningen met gapende afgronden, met politici vervaarlijk dicht aan de rand, legden we snel terzijde tijdens de jurybijeenkomst.
Kees van Kooten memoreerde in zijn toespraak in Nieuwspoort dat ook zijn eigen favoriete satirische weekblad l’Assiette au Beurre uit het begin van de 20ste eeuw het cliché niet schuwde. Een richtingloos regeringsbeleid werd verbeeld met een zwalkend of lekkend schip, de crisis was een wilde zee, de devaluatie een gekrompen of gebroken muntstuk en een onderdanige politicus werd getekend als een aan de riem lopend hondje.
De Inktspotprijs ging dit jaar dus niet naar een prent met de hoofdrolspelers van de politiek, maar met de onnozele, naïeve burger op het slappe koord, met z’n kop in een leeuwenmuil of geblinddoekt aan de trapeze. Na de uitreiking van de prijs werd het nog een mooie avond tussen de politieke tekenaars van Nederland, één van de weinige beroepsgroepen die zo klein is dat iedereen elkaar kent.
bron: J.L. Heldring, Johan Coenraad Braakensiek, Historici.nl.
Kijk voor meer informatie over dit object in de online collectie.
