De vorige rode loper dateerde uit begin jaren '90, toen de plaatsing van het straatmeubilair ontworpen door Alexander Schabracq en Tom Postma tot nogal wat ophef leidde. Veel mensen vonden de groenblauwe banken, afvalbakken en lantaarnpalen niet passen in het straatbeeld. Maar de ontwerpers zagen zichzelf in een traditie ouder dan het functionalisme, of zoals Postma zei: “Het silhouet van de palen is klassiek. Wij hebben respect voor de historie (…..). In de lantaarnpalen zijn verwijzingen naar vormen van grote 20ste-eeuwse kunstenaars te zien. De drie kruisen onderaan de kleine paal verwijzen naar het wapen van Amsterdam, maar ook naar de eindeloze kolom van Brancusi. De organische vormen van Jean Arp en de opgestapelde dozen van Carel Visser zijn eveneens in onze palen terug te vinden.”
Toch heeft de gemeente besloten dat deze buitenkunst moet wijken voor een nieuw ontworpen entree van de stad, die alle ruimte biedt aan binnen- en buitenlandse bezoekers. In de plannen voor het Damrak is er geen plaats meer voor de turquoise palen, paaltjes en bakken. Het meubilair moet daarom weg en zou mogelijk in de hoogovens belanden, een plan dat op nogal wat weerstand van de ontwerpers stuitte. Het liefst zou Schabracq het meubilair op het Damrak laten staan. “Maar het belangrijkste is dat het bewaard blijft om het tijdbeeld te behouden.”
Foto Damrak, 8 oktober 2013.
Er is tevergeefs geprobeerd om het straatmeubilair een nieuwe bestemming te geven binnen Amsterdam. Een deel zal worden geplaatst in het IJzermuseum in Ulft. Men overweegt daar het straatmeubilair te plaatsen in het Dru Industriepark, een voormalig fabrieksterrein aan de rand van Ulft. Hoeveel lantaarnpalen terechtkomen in het IJzermuseum is nog niet bekend. Zeker is dat ook het Groninger Museum een aantal van de palen zal overnemen.
Gelukkig zijn enkele modellen in 2011 door bemiddeling van Rob Pistor, beleidsadviseur van de gemeente Amsterdam, opgenomen in de collectie van het Amsterdam Museum samen met een aantal andere miniaturen van straatmeubilair, die jarenlang in een vitrine in het Stadhuis stonden opgesteld. Rob van Maarschalkerwaart, die van 1985 tot en met 1996 de functie van coördinator Straatmeubilair bekleedde bij de Dienst Ruimtelijke Ordening, legde een dia-archief aan en zijn particuliere collectie bevat beelden van straatmeubilair (urinoirs, reclamestandaards, fietsenrekken, etc.), maar ook algemene straatbeelden (onder andere pleinen) van Amsterdam en opnamen gemaakt tijdens dienstreizen. De dia’s en de privéverzameling zijn opgenomen in het Stadsarchief, waardoor het straatbeeld uit die periode goed is gedocumenteerd.
De nieuw loper over het dak van de Noord-Zuidlijn zal worden uitgerold tussen september 2013 en eind 2014. In de tussentijd zullen de fietsers op een andere manier hun weg moeten vinden.
Klik hier voor meer informatie over deze objecten.
Alexander Schabracq & Ton Postma, Model zitbank voor Damrak, 1991.