Koppertjesmaandag was eertijds een feestdag in Amsterdam. De naam van deze dag heeft te maken met het oude woord ‘copperen’, hetgeen smullen betekent. Op deze dag mochten de leprozen een tocht door de stad maken om te collecteren. Op het schilderij trekken deze zieken, -sommigen lopen, anderen zitten in door paarden getrokken sleden-, in een lange stoet links over de Dam. Ze zijn herkenbaar aan hun korte mantel en een klepper in hun hand. Hiermee worden omstanders gewaarschuwd niet te dicht bij te komen; de collecteschalen worden gedragen door niet-patiënten. In onze collectie bevindt zich ook een lazarusklepper.
De schilder Adriaan van Nieuland voltooide in 1633 de opdracht van de regenten van het Leprozenhuis (dat buiten de stad lag, op het huidige Mr. Visserplein) om deze, inmiddels dus opgeheven rondgang vast te leggen als herinnering aan deze dag. Meer informatie
#020today: Koppertjesmaandag
Vandaag, op de eerste maandag na Driekoningen, is het Koppertjesmaandag, althans voor de sporadische enkeling in de drukkerswereld die nog iets aan dit feest doet door het uitgeven van een speciaal vervaardigd drukwerkje voor relaties. In ons museum is ‘Koppertjesmaandag’ de aanduiding van een topstuk in onze collectie waarvan de volledige titel luidt: ‘De Dam in 1604 tijdens de laatste Leprozenommegang op Koppertjesmaandag’. Centraal op dit schilderij uit 1633 staat de optocht van leprapatiënten die traditioneel op deze feestdag plaatsvond, een tocht die sinds 1604 werd verboden vanwege buitensporigheden.