In 'Ding 1' introduceren we onze case study van De Digitale Stad, laten we een aantal inspirerende internationale voorbeelden zien en tot slot schetsen we de contouren van ons framework voor '23 Dingen Webarcheologie'.

Ga direct naar:
1. Case study: De Digitale Stad
2. Internationale voorbeelden
3. Framework '23 Dingen webarcheologie'

1. Case study: De Digitale Stad

De Digitale Stad (DDS; 1994-2001) is een schatkamer met digitaal erfgoed uit de beginjaren van het web in Nederland. DDS is de oudste Nederlandse virtuele gemeenschap en speelde een belangrijke rol in de internet geschiedenis van Amsterdam en Nederland. DDS volgde de technologische ontwikkelingen op de voet en dat resulteerde in verschillende interfaces (stadsgezichten) en projecten. De virtuele stad met haar inwoners bracht objecten, ideeën en tradities voort in nieuwe digitale vormen zoals webpagina's, nieuwsgroepen, chat, audio, video. Daarmee is het een belangrijke historische bron.

Reconstructie

Om het digitaal erfgoed van Amsterdam niet verloren te laten gaan en duurzaam te bewaren voor toekomstige generaties gaan startte het Amsterdam Museum met haar partners het project re:DDS, de REconstructie van DDS. Doel van het project is De Digitale Stad (zoveel mogelijk) op te graven en te transformeren van een virtueel Atlantis in een virtueel Pompeï. Onze vurige wens is dat het publiek, door de reconstructie van de virtuele stad, door de verschillende periodes van de virtuele stad kan ‘dwalen’. Op deze manier kan iedereen de evolutie van de unieke virtuele stad (her)beleven en bekijken wat er allemaal gaande was.

Lost & Found

We hebben inmiddels 'graafwerkzaamheden' verricht en bijzondere vondsten gedaan, zoals de originele oude hardware, handboeken, foto’s, video, audio en 51GB aan data. Nu zijn we begonnen met de volgende stap, de reconstructie, bit voor bit, byte voor byte! We doen verslag van onze vorderingen in de re:DDS blog.

Bekijk de foto's van de Grave Diggers Party op vrijdag 13 mei 2011:

 

Lees meer over een aantal van onze graafwerkzaamheden en vondsten:

In praktijk: obstakels

Born-digitaal materiaal is complex en kwetsbaar en kent diverse problemen. Door de snelle veroudering van hard- en software, de kwetsbaarheid van digitale bestanden, dreigt de data verloren te gaan of ontoegankelijk te worden. Een ander probleem heeft te maken met de authenticiteit. Bij born-digitale objecten is geen duidelijke afbakening meer van wat tot het oorspronkelijke object behoort en wat er later aan is toegevoegd. Kortom, in tegenstelling tot de populaire hackers-wijsheid, wil informatie niet vrij zijn. Data biedt verzet.

Verder vormen bepalingen rondom privacy, auteursrecht en licensering grote dilemma's. En er is het probleem ten aanzien van de taakverdeling. Wie doet wat? Er is op dit moment bijvoorbeeld geen centraal depot voor tools (om van verschillende media te lezen, oa tape readers), geen centrale duurzame opslag (voor meeste musea en kleine organisaties niet haalbaar om het zelf te doen) of een softwarebibliotheek (wie archiveert oude software, oa Solaris, Windows, MacOs voordat het te laat is)?

Naar boven

2. Internationale voorbeelden

Internationaal zijn er een paar mooie projecten die ons inspireren. Wij putten kennis en ervaringen uit web-harvesting projecten, zoals The Wayback Machine, GeoCities en Hyves. Hierin wordt de actuele data geoogst (ook wel webharvesten/scrapen/mirroren genoemd) en weergegeven of gevisualiseerd. En wij laten ons inspireren door de webarcheologische projecten, zoals de restauratie van de eerste website ter wereld info.cern.ch en de tentoonstellingen 'Error 404' en 'Digital Revolution'. Hierin worden de originele data en software 'opgegraven' en gereconstrueerd, en op de oorspronkelijke hardware of via emulatie technieken getoond. We onderzoeken de lessons learned en de eventuele toepassing hiervan voor onze case study, de reconstructie van de DDS.

Laat je inspireren door de voorbeelden:

A. De Wayback Machine van het Internet Archive. Dit is het eerste digitale archief dat, sinds 1 januari 1996, webpagina’s archiveert en ontsluit via een web interface.

Op zoek naar data

Op zoek naar data

B. GeoCities: GeoCities ontstond eind 1994 in Californië en bood gebruikers, net als DDS, de mogelijkheid om gratis een homepage te maken. In oktober 2009 trok Yahoo, eigenaar van GeoCities, de stekker uit de website. Verschillende organisaties hebben zich ingezet om de data te redden:

The Deleted City 2.0 from deletedcity on Vimeo.

C. Hyves: Nadat in november 2013 bekend werd dat de sociaalnetwerksite Hyves zou sluiten begon het Archive Team met het binnenhalen ('scrapen') van de Hyves profielen. Het team had tot december 2013 de tijd, daarna ging Hyves offline en kreeg de site een doorstart als een spelletjesportal. 9.000.000 profielen zijn inmiddels gered. Bekijk de Hyves collecties van:

D. Info.cern.ch: Het kernfysisch instituut CERN in Genève heeft in 2013 de eerste website ter wereld gerestaureerd: http://info.cern.ch/ en http://first-website.web.cern.ch/.
Het onderzoeksinstituut hoopt met ‘Restoring the first website. A project to restore info.cern.ch – the world’s first website’ toekomstige generaties meer te laten zien (en beleven) van het ontstaan van het internet.

E. De ‘Digital Archaeology’ tentoonstellingen: Curator Jim Boulton is de trekker van verschillende tentoonstellingen onder de noemer ‘Digital Archaeology’. ‘Digital Archaeology’ debuteerde op de Internet Week Europe 2010. In deze (en volgende) tentoonstellingen, 'Error 404' en 'Digital Revolution', wordt de gouden eeuw van de website gevierd door baanbrekende, cultureel belangrijke websites in hun oude glorie terug te brengen en tentoon te stellen op de software en hardware van toen.

Jim Boulton herenigde de eerste webpagina ter wereld info.cern.ch (nu te zien op de CERN website) met de eerste browser, Nexus web browser, en toonde deze op een NeXTCube tijdens de Digital Archaeology tentoonstelling.

Bekijk een demonstratie van de eerste webbrowser, de Nexus browser:

Naar boven

3. Framework '23 Dingen webarcheologie'

We doen verslag van onze bevindingen in de vorm van '23 Dingen'. Per 'Ding' diepen we een aspect van webarcheologie uit. Onze partners vertegenwoordigen verschillende kennisgebieden rond web-archiveren en webarcheologie in Nederland. Zij staan ons bij met hun kennis en ervaringen uit hun projecten. We onderzoeken de (on)mogelijkheden en lichten onze bevindingen en keuzes toe. Elke partner beschrijft de stand van zaken op het gebied van zijn expertise, en illustreert dit waar mogelijk met recente en relevante voorbeelden. Rode draad door de '23 Dingen' is het verhaal van de case study, de reconstructie van de Digitale Stad, van een virtueel Atlantis tot virtueel Pompeï. Op deze manier bundelen we de specialistische kennis van en met onze partners en stellen we deze ter beschikking aan iedereen die zelf aan de slag wil gaan.

We delen de '23 Dingen webarcheologie' op in drie onderdelen:

  1. Born-digital materiaal. Wat is born digitaal erfgoed? Hoe ontstaat het? Hoe wordt het gebruikt en bewaard?
  2. Graven en reconstructie. Wat zijn de bestaande methoden en technieken om het gedigitaliseerde erfgoed/born-digital materiaal, de fysieke en digitale overblijfselen en de context waarin zij worden aangetroffen, op te graven en te reconstrueren?
  3. Ontsluiten en presentatie. Tot slot kijken we hoe we de overblijfselen en de context waarin zij zijn aangetroffen zijn kunnen duiden en toegankelijk kunnen maken.

Binnenkort volgt Ding 2!
Wordt vervolgd.

Naar boven