“Nederland heeft kerk verruild voor sportclub” kopt de Volkskrant naar aanleiding van een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het is op individueel niveau niet altijd sport óf religie. Er zijn nog steeds mensen die op zondag eerst naar de kerk en dan naar Ajax of naar de tennisbaan gaan. De landelijke trend van neergang van kerken en opkomst van sport is ook duidelijk in Amsterdam.
Kerk of sportclub?
De Amsterdamse situatie
Gegevens van Onderzoek + Statistiek van Amsterdam bevestigen het leeglopen van de kerken. In 1879 gaf 100 % van de Amsterdammers bij de volkstelling een geloof op. In 1971 jaar zei nog maar 46% van de Amsterdammers bij een kerk te horen. Dat was veel minder dan de rest van Nederland (77%). Inmiddels noemt 38% van de Amsterdammers zichzelf gelovig. De secularisering is minder snel gegaan dan in andere delen van het land, vanwege de komst van (gelovige) migranten. De islam is met 13% de grootste godsdienst in de hoofdstad, gevolgd door de rooms-katholieken (7%).
Spiritualiteit
De grenzen tussen godsdienst en religie worden vager. Er zijn mensen die aan yoga en meditatie doen alsof het een sport is. Voor anderen is dit een vorm van spiritualiteit, die soms in de plaats is gekomen van het ‘klassieke’ geloof. Deze geringe godsdienstigheid in Nederland en grote delen van West-Europa is mondiaal gezien een uitzondering. Het overgrote deel (88%) van de wereldbevolking van ongeveer zeven miljard mensen is religieus.
Kerken en voetbalvelden
Er zijn in Amsterdam 265 gebouwen waar religieuze gemeenschappen bijeen komen, waaronder 197 protestante en katholieke kerken, 42 moskeeën, 16 boeddhistische tempels en 15 joodse synagogen. Qua aantal doen de sport accommodaties het beter: 145 voetbalvelden (waarvan 62 met kunstgras),12 korfbalvelden, 39 hockeyvelden, 6 atletiekvelden, 231 tennisbanen, 23 sporthallen, 11 maneges, 21 watersportclubhuizen en nog veel meer. (cijfers 2014)
Gelovige Amsterdammers zijn minder kerkgaand dan gelovigen in de rest van het land. In 1956 gingen in Amsterdam negen van de tien katholieken zondags naar de kerk en twintig jaar later nog maar drie op de tien. Ook onder de Amsterdamse moslims van Turkse of Marokkaanse herkomst zijn minder moskeegangers dan elders in het land. In heel Nederland gaat een op de vijf moslims van Turkse of Marokkaanse herkomst nooit naar een moskee, in Amsterdam is dat vier van de tien moslims.
Voetbal populairst onder de jeugd
En gaan Amsterdammers liever naar het sportveld of stadion dan naar de kerk? Tot 18 jaar is voetbal de populairste sport. Zo’n 35% van de 6-17 jarigen zit op voetbal. Amsterdam telt 85 clubs, met ongeveer26.000 leden – ongeveer 2,5% van alle Nederlandse voetballers – en 162 velden. De grootte van Amsterdamse clubs varieert van 33 tot 1300 leden. Onder de 18-34-jarige staat voetbal op de derde plaats, na fitness en hardlopen.
In 2012 was 31% van de Amsterdammers lid van een sportvereniging, iets minder dan de 38% die zegt bij een religie te horen. Maar voor veel sporten zoals (wiel)rennen of zwemmen hoef je geen lid van een vereniging te zijn. In 2013 sportten twee op de drie Amsterdammers (67%) minimaal één keer in de maand volgens het Jaarboek van O+S.Helaas is niet bekend hoeveel Amsterdammers minimaal één keer per maand naar de kerk gaan, maar het is duidelijk dat ook in Amsterdam sport meer aanhangers lijkt te hebben dan religie.
Bronnen
Religie in Amsterdam, Gelovigen en plaatsen van samenkomst, O+S 2014 link
Voetbal en hockey in Amsterdam Factsheet nummer 2 maart 2003 link
Jaarboek 2014 O+S link
144 keer bekeken