#020today: Geldhistorie

Op dit online 'virtueel' museum spreekt Simon Lelieveldt de digitale bezoekers toe: "Welkom op deze site. U vindt hier de plek waar de effectenhandel begon, de Wisselbank, de beurzen, de kantoren van kassiers, banken en toezichthouders. Aan elk van die plaatsen kleeft wel een verhaal."

Als voorbeeld geven we hier de tekst bij één van de inzoommogelijkheden op de Dam; er staat een afbeelding bij van het hierboven afgebeelde schilderij Het oude stadhuis (1657, naar een tekening uit 1642) door Pieter Jansz. Saenredam (1597-1665). Dit werk uit de collectie van het Amsterdam Museum bevindt zich in langdurig bruikleen in het Rijksmuseum; in ons museum hangt een variatie op dit werk door Jacob van der Ulft (1627-1689) (zie de afbeelding hieronder).

"Wisselbank (1609)
In het oude stadhuis was rechts de Wisselbank gevestigd.

Vanaf 1585 kreeg Amsterdam een veel belangrijkere plek in de handel met het buitenland. Door de val van Antwerpen was die haven gesloten en vluchtten veel handelaren en kooplieden naar Amsterdam. Dit mengsel van nieuw talent en extra handel stond aan de basis van de Gouden Eeuw. Rond die tijd waren er vele honderden muntsoorten in omloop. En het was altijd oppassen geblazen hoe goed de munt was, want de waarde werd bepaald door de hoeveelheid goud of zilver in de munt. Kassiers namen toen een belangrijke rol in en profiteerden ook van deze 'muntverwarring'. Het stadsbestuur besloot, op aandringen van de handelaren, om de Wisselbank op te richten. Zo ontstond in Nederland, naar het voorbeeld uit Venetië, de eerste 'girobank'. Handelaren hielden hier een rekening aan om hun betalingen te doen en de Wisselbank zorgde ervoor dat er alleen goede kwaliteit munten in omloop kwam.
De Wisselbank verwierf zich een goede reputatie en zo werd Amsterdam het financieel centrum van Europa. Toen de Gouden Eeuw voorbij was, nam Londen de plek van Amsterdam over. En zo werd in 1820 de Wisselbank opgeheven."

Klik hier voor meer informatie over dit object.