Het Amsterdam Museum wil bezoekers op deze manier ook buiten de tentoonstellingsmuren aan het denken zetten over kwesties rondom geslacht en identiteit. Bovendien willen we een veilige plek zijn voor al onze bezoekers en medewerkers.
Ontmoet Amsterdam
De tentoonstelling Transmission is onderdeel van de programmalijn Ontmoet Amsterdam waarmee we samen met ons publiek, in dit geval betrokkenen bij het onderwerp transgender, programmeren. Tijdens de voorbereiding voor de tentoonstelling kwam een opmerkelijk onderwerp naar voren: toiletten.
Toiletbezoek vormt een probleem
Voor veel transgenders is een toilet niet zomaar een toilet, maar vormt een bezoek aan de wc een serieus probleem. Het veroorzaakt onzekerheid over welk toilet je het beste kunt kiezen. Want neem je de wc die past bij hoe jij je voelt; waarvan jij vindt dat je bij hoort of het toilet waarvan anderen vinden dat je bij hoort? En wat nou als je meer in het midden zit; je niet echt man of vrouw voelt, of juist wellicht beide?
Toiletten voor iedereen
De ongemakkelijke en soms onveilige situatie waar transgenders in terechtkomen, is in 2014 aangekaart door COC’s Gay-Straight Alliance Netwerk (GSA) en Transgender Netwerk Nederland. Samen voerden ze de Woensdag wc-actie op school: toiletten voor iedereen. Leerlingen op middelbare scholen gaven met speciale stickers aan dat de toiletten er voor iedereen zijn: voor jongens en meisjes én voor eenieder die daar (nog) niet zeker over is. De stickers switchen tussen een man- en vrouwsymbolen of zijn beide tegelijk, afhankelijk van lichtinval en kijkrichting. Deze actie gaat natuurlijk over meer dan toegang tot toiletten. Het zorgt dat er aandacht is voor deze groep.
Bewustwording creëren
In gesprek met meedenkers en medesamenstellers vanuit transgendergemeenschappen, kregen we regelmatig de sticker van deze actie toegeschoven. Maar wat doe je daar vervolgens mee als museum? Leg je de sticker in de vitrine met een tekstbordje erbij? Of onderneem je daadwerkelijk actie om bewustwording te creëren? Het Amsterdam Museum heeft voor dat laatste gekozen: de toiletten in het museum zijn genderneutraal. We hebben gekozen voor toegankelijke toiletten voor iedereen en geen apart transgendertoilet.
Genderneutrale toiletten
Het Amsterdam Museum is niet de eerste met een genderneutraal toilet. Tijdens de aanloop naar de tentoonstelling kwam in het nieuws dat het Witte Huis een 'all-gender bathroom' in gebruik nam. Het voornemen van de Vlaamse overheid genderneutrale toiletten in te voeren in al haar kantoorgebouwen haalde het nieuws in de zomer van 2015. Het projectteam 'Ontmoet Amsterdam' is ook geïnspireerd door het Whitney Museum of American Art dat met het hebben van een ‘all-gender-bathroom’ aangeeft dat het museum met deze kleine maar significante verandering meer inclusief wil zijn voor medewerkers, kunstenaars en publiek.
Discussie
Van bezoekers krijgen we positieve reacties en via social media ontvangen we veel ‘likes’. Er ontstaat ook discussie. De vraag wordt gesteld waarom dit nodig is. Het is goed dat hier vragen over worden gesteld. Het Amsterdam Museum is geen paternalistisch instituut dat wel weet hoe het moet. De discussie moet juist gevoerd worden, liefst in het publieke debat. Maar hierin zijn we nou net niet helemaal neutraal. Het Amsterdam Museum is een open en toegankelijk museum, waarbij al onze bezoekers het recht hebben om zonder angst om weggestuurd, nagekeken of nagewezen te worden naar het toilet te kunnen gaan om vervolgens weer te genieten van alle bijzondere exposities, zoals Transmission.
Overzicht tentoonsteling 'Transmission'