Naast Schiphol, werd in 1916 ook de vliegbasis Schellingwoude (2) in gebruik genomen voor watervliegtuigen van de marine . Deze locatie op Zeeburg met de benaming Marine Vliegkamp was operationeel tot de jaren ’50. Soms landde er ook burgervliegtuigen zoals de vliegboot Dornier Do X, die op haar reis naar Amerika in 1930 ook Amsterdam aandeed. In de beginjaren van de luchtvaart was het nog niet duidelijk of land- of watervliegtuigen de toekomst hadden. Pas eind jaren dertig werd het duidelijk dat de vliegtuigen die gebruik maakten van vliegvelden het meest betrouwbaar waren en werden voorzieningen voor watervliegtuigen opgeheven.
Na de eerste wereldoorlog was er in 1919 in Amsterdam noord op het nieuwe industrieterrein aan de Papaverweg de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam. Aan de noordzijde van de Papaverweg was het ELTA vliegveld (3) waarop ook Fokker zijn demonstraties gaf. Aan de zuidzijde was het tentoonstellingsterrein met twee grote loodsen. Na de expositie werden deze door Fokker overgenomen en tot aan de jaren ’50 zijn daar vliegtuigen gebouwd. Deze vliegtuigen werden, toen het vliegveld bebouwd werd, per schuit naar Schiphol vervoerd en daar vliegklaar gemaakt.
Van 1937 – 1943 was er in Amsterdam Noord nog een vliegveld Buiksloot (4) dat begon als terrein voor zweefvliegtuigen van de Amsterdamse Club voor Zweefvliegen. In de meidagen van ’40 werden er ook vliegtuigen van de Nederlandse luchtmacht gestationeerd. De Duitsers hebben het daarna nog tot 1943 als noodvliegveld gebruikt.
Vliegveld Sloterdijk (5) werd in 1939 aangelegd als noodvliegveld ongeveer op de plek van de huidige Tempelhofstraat (genoemd naar het vliegveld van Berlijn). Het was tamelijk drassig en is alleen voor noodlandingen gebruikt door de Nederlandse luchtmacht in 1939.
In het Amsterdamse Bos werd eind jaren dertig een hulpvliegveld (6) aangelegd dat gebruikt zou kunnen worden in geval van nood door vliegtuigen met bestemming Schiphol. Dit hulpvliegveld Boschplan bestaat nog steeds en is nu bekend als de Koeweide. Het is niet bekend of er ooit een vliegtuig is geland.
Tot slot is er direct na de bevrijding in 1945 bij de Stadionkade bij de Amstelveenseweg een vliegveld aangelegd (7). Dit veld was vooral bedoeld voor een snelle verbinding met Brabant waar de Nederlandse regering al sinds eind 1944 actief was. Na de bevrijding functioneerden de spoorwegen nog niet, bruggen waren stuk en Schiphol was na vele bombardementen ook een puinhoop. Met kleine vliegtuigen werd een lijndienst onderhouden via Zeist naar de vliegbasis Gilze Rijen tussen Breda en Tilburg. Toen Schiphol eind 1945 weer provisorisch gebruikt kon worden werden de vluchten op het veldje bij de Stadionkade gestaakt.
Nu is alleen Schiphol nog over en viert dit jaar haar 100 jarig bestaan.
Frans Klein, 2016