Wat is uw naam? begin ik mijn vragenvuur. “Leba! Noem mij maar leba”, is zijn antwoord. “Zonder een leba is een feestje niet compleet!” Graag wil ik even achter de lappen kijken om de ogen van de leba te kunnen zien. Een paar donkere ogen kijken me aan, en Patrick Scheek (Paramaribo, 1966) vertelt me dat hij in het dagelijks leven trambestuurder is in Amsterdam. Maar tijdens Keti Koti loopt hij als leba altijd vooraan in de Bigi Spikri optocht. “Ze vragen me elk jaar weer, en altijd neem ik vrij om erbij te zijn”. Patrick is naar Nederland gekomen toen hij 8 jaar oud was. Elk jaar staat hij uitgebreid stil bij de afschaffing van de slavernij. “Het is als jullie 4 en 5 mei. Eerst staan we stil bij de geschiedenis en het leed van onze voorouders, en dan vieren we feest ter ere van onze vrijheid”.
Bij elk feest moet er een leba aanwezig zijn. De leba speelt een grote rol binnen de Winti cultuur, omdat hij de contacten legt tussen de winti’s (geesten) en de mens. Bovendien beschermt de leba de mensen tegen kwade geesten. Door het horen van ritmische muziek kan de leba in trans raken, en drinkt dan malasi om te kalmeren. Het donkerbruine drankje is gemaakt van suikerriet en hoort uit een kalebas te worden gedronken, maar in een plastic flesje is het aanzienlijk makkelijker mee te nemen naar het Oosterpark. De takkenbezem die Patrick bij zich heeft heet een prasara sibi. Veel Surinamers hangen dit boven hun voordeur ter bescherming van de bewoners. Patrick legt uit dat alle verschillende soorten stof waarvan zijn kostuum is gemaakt wel een symbolische betekenis hebben. “Al die lappen maken het juist weer tot een eenheid, en doordat alle kleuren en motieven erin zijn opgenomen, weet je dat de leba er voor iedereen is”. De sambabal die hij ook heeft meegenomen heeft geen speciale functie. “Dat vond ik leuk”.
Niet altijd wordt de naam leba verbonden aan iets positiefs. Soms wordt het als scheldwoord gebruikt voor iemand die gekleed gaat in vodden. Patrick kan dat niets schelen; volgend jaar is hij ongetwijfeld weer van de partij in zijn lebakostuum.