Het ging er in de jaren 80 niet zachtzinnig aan toe in Amsterdam. Het sfeer tussen de kraakbeweging en de ME verhardde en de foto’s van Maurice zijn daar sprekende voorbeelden van. Als reactie op de heersende woningnood werden tal van panden gekraakt in Amsterdam. Hele buurten werden daarop ontruimd, wat steevast leidde tot confrontaties tussen de krakers en de ME. De foto waar Frans en Joop tijdens het interview voor staan lijkt wel een foto uit een actiefilm. Een tank in de nu deftige Van Baerlestraat om de barricades op te ruimen, die opgericht waren na een mislukte ontruiming van een pand in de Vondelstraat. Op de tank zit Frans de Wit, toentertijd aan de kant van de krakers. Frans vertelt “Ik zat voorop met mijn arm door een metalen haak. Een commandant probeerde mij er af te krijgen. Ik verweerde me met een stoelpoot.”
Joop was destijds één van de commandanten bij de politie en herinnert zich die dag nog goed: “Er was veel spanning die dag. In de afgesloten voertuigen zaten scherpschutters verstopt. Die moesten schieten met scherp als er molotovcocktails gegooid zouden worden. Die cocktails konden een hele tank laten ontploffen. Ik was degene die het bevel anders had moeten geven… godzijdank gooide niemand zoiets.”
Frans vertelt: “Maar er waren altijd onzichtbare morele grenzen aan het geweld. Bij gevechten op de Blauwbrug viel een ME’er van zijn paard. Die werd zingend door krakers weer op het paard gehesen.”
Krakers Vondelstraat, fotografie: Maurice Boyer 1980
Deze grens werd ook goed duidelijk tijdens de inhuldiging van Koningin Beatrix op de Dam. Een enorme hoeveelheid krakers rukte op richting de Dam. Door communicatiestoringen, veroorzaakt door krakers uit kraakpand De Groote Keijser, kon de ME er niet op tijd zijn om deze massa tegen te houden. Er werd een lint agenten in politie-uniform ingezet om de beweging tegen te houden. De code was namelijk: naar agenten zonder ME-bescherming of -wapens gooi je niets. Wonder boven wonder stopte de menigte 50 meter voor deze linie. Wat ook veel mensen niet wisten in die tijd was dat er achter de schermen overleg was tussen krakers en ME’ers. Rond 1980 werd er een gespreksgroep opgericht om zonder geweld met elkaar in gesprek te gaan.
Door de jaren heen nam het geweld ondanks deze gesprekken steeds meer toe. Frans was toen niet minder betrokken bij de krakersbeweging: Frans: “Hoe meer geweld krakers pleegden, hoe minder steun ze van het grote publiek kregen.” Joop heeft in zijn rol als commandant gelukkig nooit het commando hoeven geven om te schieten op de demonstranten. En soms probeerden ze andere voorzorgsmaatregelen uit. Joop vertelt: “Tijdens de Eurotop van 1997 in Amsterdam werd verwacht dat er grote rellen op komst zouden zijn. Daarom hadden we iedereen die het kraakpand Vrankrijk verbleef opgepakt. Ik dacht: als we er vierhonderd opsluiten, dan hebben we tenminste een paar rustige dagen voor de boeg.”
Het interview werd afgesloten door een kijk op het heden. Zowel Joop als Frans concluderen dat de krakersbeweging nu heel anders is. Krakers zijn zich met andere zaken gaan bezighouden, zoals milieu en duurzaamheid en er kwamen nieuwe vormen van kraken op. Frans: “Er komen tegenwoordig grote groepen buitenlandse krakers voor een paar maanden hier. Dan wonen ze een kraakpand helemaal uit en vertrekken weer. Daar heb ik helemaal niks mee. Dan sla je de plank volledig mis”.
Inmiddels doen Frans en Joop heel andere dingen dan op die roerige dagen in de jaren ‘80: Frans is nu acteur en Joop schrijft misdaadromans. Door hun verhalen kwamen op deze middag de foto’s van Maurice Boyer en daarmee dit bewogen stukje geschiedenis van Amsterdam weer heel even tot leven.
Maurice Boyer wordt na afloop van het interview bedankt door conservator Tom van der Molen.
Klik hier voor meer foto's van deze middag.