Restauratie Van der Helst

Op het schilderij zijn vier heren te zien die het zilverwerk van hun schuttersdoelen inspecteren. Links heeft Frans Banninck Cocq – u kent hem ook als kapitein op de Nachtwacht – een vergulde pronkbokaal in zijn hand. Rechts van hem – voor de tafel - zit Jan van de Poll, met de schuttersstaf van het handbooggilde losjes in zijn linkerhand. Achter de tafel zit Albert Dircksz Pater die de keten van het gilde in handen houdt en rechts zit Joan Willemsz Blaeu, zonder zilver maar met handschoenen. De doelvrouw draagt de grote drinkhoorn van het handbooggilde naar binnen. Het leuke is, we hebben die zestiende-eeuwse staf, keten en drinkhoorn ook nog altijd in de collectie.

Nu is er dankzij een groep particulieren onder wie een aantal specialisten op het gebied van zilver zicht op dat het werk gerestaureerd gaat worden. Dat was al een langgekoesterde wens, want de conditie van het doek is matig en het zal zeer opknappen van een restauratie. Bovendien is er nog sprake van een mysterieuze verdwijning. Drie van de vier geportretteerde heren hadden zoons, die op de achtergrond van het schilderij zijn afgebeeld. Twee van hen zijn daar nog steeds te zien, de derde is verdwenen. We weten dat ze er alle drie op hebben gestaan vanwege een geschilderde kopie door Van der Helst zelf en een aantal latere natekeningen. Bovendien staan er wel drie namen op het scorebord aan de voeten van Blaeu.

Met grote spanning hebben we dus het vooronderzoek afgewacht. Om meer te weten te komen over wat de restaurator te wachten stond als aan het schilderij werd begonnen lieten we infrarood-, ultraviolet- en röntgenopnames maken door René Gerritsen.

Stiekem hadden we gehoopt dat het derde jongetje nog (deels) op één van de foto’s tevoorschijn zou zijn gekomen. Maar helaas, de röntgenfoto laat zien dat op de plek waar de derde jongen zat een grote oude beschadiging zit, die waarschijnlijk zijn afwezigheid verklaart. De kans dat een restaurator daar nog restanten van hem terugvindt lijkt bijzonder klein. Maar er is ook goed nieuws: andere delen van het schilderij, met name bij het afgebeelde zilverwerk lijken nog in prima conditie.