Gentrified

Het was een volle avond met een presentatie van Yuri Veerman over zijn project Van wie is de stad?, interactieve rondleidingen en een kort optreden van Massih Hutak met een a capella versie van zijn nummer Designer Fiets vóór zijn eigen, inmiddels door het museum verzamelde Van Mookfiets.

Mustafa

Ik mocht tot slot het panel modereren. Najah Aouaki ken ik al langer onder andere van haar projecten in de Javastraat. Najah is een econoom en noemt zichzelf tegenwoordig urban strategist (Aouaki Concepts). Een tijdje geleden aten we samen bij restaurant Ocakbași, bij ons beter bekend als ‘bij Mustafa’. Het Amsterdam Museum had in 2011 in het voorste deel van Mustafa’s koffiehuis voor enkele maanden een pop-upmuseum met veel evenementen over de buurt en de buurtwinkels. Inmiddels is het koffiehuis een restaurant geworden waar heel de buurt eet en elkaar ontmoet rond de gloeiende grillplaten. Dankzij een stylist met moodboard is Ocakbași nu een tastbaar resultaat van de gentrificatie van de buurt. Buurtbewoonster Najah zegt over zichzelf: ‘ik ben een gentrifier’. Ze helpt de ondernemers om zich door hun assortiment of presentatie aantrekkelijker te maken voor alle buurtbewoners, oude én nieuwe. Maar uiteindelijk zou er een ander economisch systeem moeten komen, vindt econoom en strijder Aouaki.

Kolenkitkas

‘Ben jij een strijder?’ vraag ik Peter Both (kwartiermaker van New Metropolis). ‘Een microstrijder misschien’ antwoordt hij. Peter en zijn buurman Fouad Lakbir vertellen over de rol die zij spelen om oude en nieuwe bewoners met elkaar te verbinden. Ze wonen in Rhapsody, een nieuw appartementencomplex in de Kolenkitbuurt. Ze hebben de eigenaar, het Amerikaanse vastgoed bedrijf CBRE global investers weten te overtuigen om enkele huurders korting te geven in ruil voor het organiseren van activiteiten in de Kas.

De afgelopen jaren zijn kunstenaars van Cascoland zeer actief geweest in de Kolenkitbuurt. Enkele van de door hen ontwikkelde ideeën, zoals een gemeenschappelijke kas en een logeerhuis, zijn nu onderdeel van Rhapsody. Voor een tientje per nacht kunnen mensen logeren in een van de kleinere appartementen, het logeerhuis. Het is een voortzetting van het eerdere mobiele logeerhuis. Midden tussen de flats staan twee kassen. Daarin wordt groente verbouwd, soep gekookt, taallessen gegeven en gewoon gezellig gepraat. Er komen ook ‘oude bewoners’ uit de straten erom heen. Fouad praat met zichtbare trots over de positieve postcodediscriminatie -minstens 10% huurders uit de buurt- die ze ook afgedwongen hebben. Is Rhapsody nu een schoolvoorbeeld van de rol van kunstenaars bij gentrificatie of halen hun ideeën juist de scherpe kantjes ervan af? Een interessante case voor een stadsmuseum. Roel Griffioen schreef erover in De Correspondent. 

Verdedig Noord!

Massih Hutak trekt al langer ten strijde in zijn columns in het Parool en tegenwoordig ook met theatraal activisme: Verdedig Noord! met als elementen graffiti, raps, spandoeken, een monoloog en een hilarische opsomming (door Chris Keulemans) van de uitnodigingen die Massih kreeg om ‘een keer koffie te komen drinken’. In het panelgesprek vertelt Massih hoe locatie alles is, ook bij dit soort ontmoetingen. Kom maar naar de Rietwijker, zegt Massih dan, niet naar een tent waar de latte vijf euro kost. ‘Ik vecht niet tegen iets’, zegt Massih, ‘ik vecht voor iets: respect. Maar ook voor loodvrije leidingen en noodzakelijke reparaties.’

Ook in de zaal zaten activisten. Van mensen die op een ‘ouderwetse’ manier via de politiek de gentrificatie tegen willen gaan tot mensen die met kleinschalige ontmoetingen in de buurt het contact tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ bewoners willen verbeteren.