amsterdam museum

Vakwerk

< Vrouwen in de Tekenkunst

Waarom hebben we het nooit over vakvrouwschap? Werkende vrouwen zijn van alle tijden, alleen het perspectief op de vrouw en betaalde arbeid is veranderd. Vroeger was er een beperkt aantal beroepsmogelijkheden voor vrouwen, op de tekeningen zien we bijvoorbeeld een dienstmeid en er zijn kunstwerken gemaakt door vrouwen. Ook konden zij wel in winkels en bedrijven van hun man werken, of die - na zijn dood - zelfs zelfstandig besturen. Aan het eind van de negentiende eeuw eisten vrouwen de mogelijkheid op tot meer opties tot arbeid, zo studeerde Aletta Jacobs af en werd huisarts in Amsterdam. Het werk bood vrouwen vaker financiële onafhankelijkheid. Of dat ook gold voor onze vroegmoderne kunstenaressen is maar zeer de vraag. Waarom denk jij dat ons idee van vrouwen in de geschiedenis niet gekoppeld is aan werk of vakmanschap? Wat is jouw beeld van werkende vrouwen en vakmanschap in de geschiedenis?

Stilleven met rozen

We zien een stilleven met uiterst gedetailleerd weergegeven insecten en rozen. Kijk bijvoorbeeld eens naar de virtuoze weergave van de rug van de tor. Deze beheersing van de veeleisende techniek van waterverf laat zien dat Margaretha de Heer een professionele kunstenares was. Ook in haar eigen tijd stond zij al bekend om haar vakmanschap. lees verder »

Rogge-lelie

Alida Withoos kreeg betaalde opdrachten van botanisten, zoals Jan Moninckx en Agnes Block, om tekeningen zoals deze te maken. Dat is goed te begrijpen: zij wist met waterverf de kenmerken van planten zeer gedetailleerd weer te geven. Hoewel Withoos geld verdiende met haar tekeningen bleef zij afhankelijk van haar vader en later van haar echtgenoot. lees verder »

Man en een jonge vrouw in een keuken

We zien hier een dienstmeid aan het werk in de keuken. Ze staat op het punt om eten en drinken te serveren, maar wordt abrupt onderbroken in haar werk door een man, mogelijk de heer des huizes. Dienstmeid was een van de beroepen die vrouwen konden uitoefenen om zelf geld te verdienen. Dit bracht inkomsten, maar de man op de tekening herinnert ons ook aan de kwetsbare… lees verder »

Heuvellandschap bij Oosterbeek

Maria Vos was beroepskunstenares, zij leefde van de inkomsten van haar werk. Zij heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheden die er in haar tijd kwamen. Vrouwen konden toen bijvoorbeeld meedoen aan tentoonstellingen en lid worden van kunstenaarsverenigingen. Vos stond bekend als stillevenschilderes, maar ze maakte ook landschappen in aquarel, zoals deze, getekend in… lees verder »

Portret van Dr. Aletta H. Jacobs (1854-1929)

Dit kunstwerk verenigt twee vakvrouwen, de kunstenares èn geportretteerde. Lizzy Ansingh leerde het vak van haar tante Thérèse Schwartze en werd een veelgevraagd portretschilder. Aletta Jacobs is krachtig neergezet als een vrouw met status, in profiel, wat doet denken aan munten en penningen. De opdracht voor het portret was vast niet toevallig aan een vrouw gegeven? lees verder »