In de Watergraafsmeer is weinig meer dat herinnert aan de tijd dat hier tientallen buitenplaatsen stonden waar welgestelde Amsterdammers vooral in het warme deel van het jaar vertoefden. Er is nog maar één buitenplaats die hiervan over is: Huize Frankendael (Middenweg 72). Het Amsterdam Museum is er dan ook blij mee een zeldzaam schilderij van een andere buitenplaats in de Watergraafsmeer te hebben kunnen verwerven als langdurige bruikleen: het betreft buitenplaats Reigersburg.
#020today: Reigersburg
Schilderij van buitenplaats in Watergraafsmeer
Dit schilderij, in leen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zal vanaf eind 2012 een jaar lang te zien zijn in de tentoonstelling De Gouden Eeuw. Amsterdam, de Republiek en de wereld. Ook sluit de thematiek van dit werk mooi aan op het Jaar van de Historische Buitenplaats 2012.
Op het schilderij van Jan Hackaert (1628-na 1685) zien we Reigersburg in het derde kwart van de 17de eeuw. Deze buitenplaats stond aan de oostelijke rand van de droogmakerij, nabij de voet van de Oosterringdijk (eind Kruislaan, op een deel van het huidige Science Parc). Reigersburg, omstreeks 1671 in bezit van de Amsterdamse regent François de Vicq jr., was in de 17de eeuw het indrukwekkendste buiten in de polder.
Eerder die eeuw, in 1629, was het Watergraafs- of Diemermeer met behulp van vier windmolens drooggemalen. Hiermee was niet alleen een gevaarlijk meer getemd, maar ook een belangrijk beleggingsobject voor rijke Amsterdammers ontstaan. De droogmaking geschiedde geheel op initiatief en met kapitaal van de stad Amsterdam. Welvarende kooplui en notabelen lieten er de eerste buitenplaatsen bouwen. Gaandeweg groeide ‘De Meer’ uit tot een geliefd recreatiegebied voor de gegoede stedeling. Omstreeks 1750 telde de Watergraafsmeer in totaal tachtig grote en kleinere buitenverblijven en ruim vijftig pleziertuinen.
Het tij zou echter snel keren: door economische neergang - vooral begin 19de eeuw -
en andere prioriteiten van eigenaars werden vrijwel alle buitenplaatsen gesloopt. Van de drie resterende buitenplaatsen werd Rozenburg opgeslokt door de Nieuwe Oosterbegraafplaats (1914) en moest Voorland wijken voor het Ajax-Stadion (1934). Resteert dus Huize Frankendael, dat momenteel in gebruik is als restaurant en locatie voor culturele activiteiten.
Klik hier voor meer informatie over dit object.
Via de MuseumApp bieden wij ook een gratis tour aan van de Plantage en Watergraafsmeer, die langs Huize Frankendael voert.
574 keer bekeken